BOŞALTIM SİSTEMİMİZ VUCUDUMUZDAN ATIKLARI UZAKLAŞTIRIR DENİZCİLER İLKÖĞRETİM OKULU - RİZE Necmi BÜLBÜL FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENİ

BAZILARI BOŞALTIMIN GEREKLİLİĞİNE İNANMIYOR GALİBA

PEKİ BOŞALTIM YAPMANIN AMACI NE?

İNSANLARDA BOŞALTIMIN AMACI NEDİR?

VUCUDUMUZDAN HANGİ ATIK MADDELER UZAKLAŞTIRILIR? İDRAR SU TUZ KARBONDİOKSİT BESİN ATIKLARI ÜRE

ATIK MADDELERİ VUCUDUMUZDAN HANGİ ORGANLAR UZAKLAŞTIRIR? BÖBREKLER DERİ KARACİĞER AKCİĞER KALIN BAĞIRSAK

ATIK MADDELERİN ATILDIĞI ORGANLAR İDRAR SU TUZ CO2 BESİN ATIKLARI ÜRE BÖBREKLER + DERİ AKCİĞER KALIN BAĞIRSAK KARACİĞER

VUCUDUMUZUN ARITMA TESİSİ BÖBREKLERİMİZ:

İnsanda bel hizasında iki tane olup, fasulye tanesinin birbirine bakan şekli gibidirler . Yaklaşık uzunlukları 10 cm kadardır. Vucudumuzun çeşitli faaliyetleri sonucunda oluşan atık maddeleri kanımızdan süzerek uzaklaştırırlar. Kanımızdaki yararlı maddeleri koruyup sadece zararlı maddeleri uzaklaştırırlar. Kanımız böbreğimizin temel birimi olan nefronlar tarafından süzülür Her bir böbrekte yaklaşık bir milyon nefron bulunur?

NEFRONLAR

BÖBREKLERİMİZ İDRARI NASIL OLUŞTURUR Kan böbrek atardamarları yoluyla böbreklere gelir ve nefronlarda süzülür Kan içindeki yararlı maddeler süzülme sırasında nefronlarda emilir ve tekrar kana geçer Süzülerek temizlenen kan böbrek toplar damarı ile böbreklerden çıkar Süzülmeden sonra kalan tuzun ve suyun fazlası ile üre, idrarı oluşturur. Oluşan idrar üreter ( idrar borusu) ile idrar kesesine (mesane) taşınır. İdrar üretra ( idrar kanalı) ile vucuttan dışarı atılır.

DERİ Vucudumuzda bulunan fazla su ve mineraller deriden terleme ile dış ortama atılır

Kan içerisindeki CO2 ve suyu soluk verme esnasında dışarı atar. AKCİĞERLER Kan içerisindeki CO2 ve suyu soluk verme esnasında dışarı atar.

KARACİĞER Proteinlerin sindirilmesi sonucunda oluşan zehirli bir maddeyi (AMONYAK) daha az zararlı olan üreye dönüştürür.

KALIN BAĞIRSAK Su, safra ve besin atıklarının dışkı şeklinde vucuttan atılmasını sağlar. KALIN BAĞIRSAK

TEKRAR EDELİM! İnsan boşaltım sisteminin başlıca organları böbrekler, idrar kanalları ve idrar torbasıdır. Her böbrekten çıkan birer adet idrar kanalı (üreter), idrar torbasına (mesane) bağlanır. İdrar torbası da idrar kanalı (üretra) ile dışarı bağlanır.

TEKRAR EDELİM! BOŞALTIMA YARDIMCI ORGANLAR AKCİĞER: CO2 ve az H2O atılır. DERİ: Fazla su ve mineraller dışarı atılır. KARACİĞER: Proteinlerin sindirilmesi sonucunda oluşan zehirli bir maddeyi daha az zararlı olan üreye dönüştürür. KALIN BAĞIRSAK: Su, safra ve besin atıklarının dışkı şeklinde vucuttan atılmasını sağlar.

BOŞALTIM SİSTEMİ HASTALIKLARI 1.BÖBREK YETMEZLİĞİ: Böbrek fonksiyonlarındaki kalıcı bozukluk nedeniyle böbrekle atılması gereken zararlı maddelerin atılamamasına bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalıktır.Böbrek yetmezliği ilerler ve kalıcı hale gelirse başka tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekir bunlar diyaliz tedavisi ve böbrek naklidir.

Diyaliz Ünitesinin Çalışması

2. BÖBREK İLTİHABI: Böbreklerin iç kısımlarının iltihaplanmasıdır. 3. BÖBREK TAŞI : Besinlerle alınan fazla Kalsiyum ve D vitamini taş oluşumuna sebep olabilir. Böbrek taşları da böbrek kanamalarına ve şiddetli ağrılara sebep olur.Kanlı idrar çıkması görülür. 4. SARILIK: İdrarda safra boyalarının görülmesidir.Safra kana emilir ve kandaki safra boyaları idrara geçer ve idrarın rengi koyu kırmızıya dönüşür.Hastanın göz akı ve derisi de sarımsı olur. 5 ŞEKER HASTALIĞI : Glikozun idrara geçip ,geri emilememesidir. 6. NEFRİT : Nefronların iltihaplanmasıdır. 7. ÜREMİ: Böbreğin yeterince üre süzememesi, durumunda kandaki üre miktarının artması ile oluşur.

Her böbrekte yaklaşık 1 milyon süzme cisimciği bulunur Her böbrekte yaklaşık 1 milyon süzme cisimciği bulunur. Bu cisimciklere Nefron adı verilir. Vücudumuzdaki tüm nefronlar günde yaklaşık 1400 litre kanı süzer. Süzülen kanın % 98-99’u kan tarafından geri emilir. Günde 2-3 litre idrar oluşur. Bizim için önemli olan kanımızı temizlemekle görevli olan böbreklerimiz hayati önem taşımaktadır. Böbreklerin sağlığı için üşütülmemeli, aşırı baharatlı ve tuzlu yiyeceklerden uzak durulmalıdır. İdrar uzun süre tutulmamalıdır. Uzun süre tutulan idrar böbrek taşlarının oluşumuna sebep olur.

Çözümleme tablosundaki boşaltım sistemi organlarını uygun kutucuklara yazınız.

Odak Soru: Böbreğin yapısı nasıldır? NE BİLİYORUZ? Böbrek kanımızdaki atık maddeleri ve fazla suyu boşaltım yolu ile vücuttan atar. Vücudumuzda sağlı sollu olmak üzere iki tane böbrek vardır. Vücudumuzun sıvı atıkları idrar halinde idrar kesesinde depolanır. Odak Soru: Böbreğin yapısı nasıldır? ………………………… Kullanılan Yöntemler: ………………. ………………………………………….. NE ÖĞRENDİK?

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENİ Çalışmalarınızda Başarılar Dilerim PERFORMANS GÖREVİ Sizde kendi boşaltım sistemi modelinizi oluşturunuz. Fabrikaların zehirli atıklarını temizleyen arıtma tesisleriyle ilişki kurarak sınıfta sunumunuzu gerçekleştiriniz. NECMİ BÜLBÜL FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENİ Çalışmalarınızda Başarılar Dilerim