3.1 © 2002 by Prentice Hall 3 3 BİLİŞİM SİSTEMLERİ, ÖRGÜTLER, YÖNETİM, VE STRATEJİ

3.2 © 2002 by Prentice Hall ÖĞRENME AMAÇLARI ÖRGÜTLERİN GÖZE ÇARPAN KARAKTERİSTİKLERİNİ TANIMLAMAKÖRGÜTLERİN GÖZE ÇARPAN KARAKTERİSTİKLERİNİ TANIMLAMAK BİLİŞİM SİSTEMİ İLE ÖRGÜTLER ARASINDAKİ İLİŞKİYİ ÇÖZÜMLEMEKBİLİŞİM SİSTEMİ İLE ÖRGÜTLER ARASINDAKİ İLİŞKİYİ ÇÖZÜMLEMEK © 2002 by Prentice Hall

3.3 ÖĞRENME AMAÇLARI

3.4 © 2002 by Prentice Hall YÖNETSEL ZORLUKLAR ÖRGÜTLER ve BİLİŞİM SİSTEMLERİÖRGÜTLER ve BİLİŞİM SİSTEMLERİ SİSTEMLERİN ÖRGÜT İÇİNDE DEĞİŞEN ROLLERİSİSTEMLERİN ÖRGÜT İÇİNDE DEĞİŞEN ROLLERİ YÖNETİCİLER, KARAR VERME ve BİLİŞİM SİSTEMLERİYÖNETİCİLER, KARAR VERME ve BİLİŞİM SİSTEMLERİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ ve İŞ STRATEJİLERİBİLİŞİM SİSTEMLERİ ve İŞ STRATEJİLERİ*

3.5 © 2002 by Prentice Hall YÖNETSEL ZORLUKLAR 1. REKABET ÜSTÜNLÜĞÜNÜN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ TEKNOLOJİ VE ÖRGÜTLENMENİN UYUMU

3.6 © 2002 by Prentice Hall ARABULUCU ETMENLER: Çevre Kültür Yapı Standart Prosedürler Politika Yönetsel Karar Değişiklikleri ÖRGÜTLER ve BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ ÖRGÜT BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ

3.7 © 2002 by Prentice Hall VP CEO ÖRGÜT TEKNİK TANIM: KARARLI, BİÇİMSEL YAPI KAYNAKLARI DIŞARIDAN ALIR VE İŞLEYİP ÇIKTILAR ÜRETİRKAYNAKLARI DIŞARIDAN ALIR VE İŞLEYİP ÇIKTILAR ÜRETİR

3.8 © 2002 by Prentice Hall ÖRGÜTÜN TEKNİK MİKROEKONOMİK TANIMI ÇEVREYE VERİLEN ÇIKTILARÖRGÜT ÜRETİM SÜRECİ ÇEVREDEN GELEN GİRDİLER

3.9 © 2002 by Prentice Hall ÖRGÜT DAVRANIŞSAL TANIM: HAKLAR, AYRICALIKLAR, ZORUNLULUKLAR, SORUMLULUKLARHAKLAR, AYRICALIKLAR, ZORUNLULUKLAR, SORUMLULUKLAR ZARİFÇE DENGELENMİŞZARİFÇE DENGELENMİŞ ÇATIŞMA ÇÖZÜMLERİ’NİNÇATIŞMA ÇÖZÜMLERİ’NİN TOPLANMASINDAN OLUŞUR

3.10 © 2002 by Prentice Hall ÇEVRESSEL KAYNAKLAR ÇEVRESEL ÇIKTILAR BİÇİMSEL YAPI YAPI: Hiyerarşi İşgücü Bölümlenmesi Kurallar, prosedürler SÜREÇ: Haklar/ Zorunluluklar İmtiyazlar/Sorumluluklar Değerler Normlar İnsanlar

3.11 © 2002 by Prentice Hall BÜTÜN ÖRGÜTLERİN YAPISAL KARAKTERLERİ İŞGÜCÜNDE AÇIK BİR BÖLÜNMEİŞGÜCÜNDE AÇIK BİR BÖLÜNME HİYERARŞİHİYERARŞİ AÇIK KURALLAR VE PROSEDÜRLERAÇIK KURALLAR VE PROSEDÜRLER TARAFSIZ YARGITARAFSIZ YARGI TEKNİK NİTELİKLERTEKNİK NİTELİKLER ENFAZLA ÖRGÜTSEL VERİMLİLİKENFAZLA ÖRGÜTSEL VERİMLİLİK

3.12 © 2002 by Prentice Hall ÖRGÜTLERİN ORTAK ÖZELLİKLERİ BİÇİMSEL YAPIBİÇİMSEL YAPI STANDART OPERASYON PROSEDÜRLERİSTANDART OPERASYON PROSEDÜRLERİ POLİTİKALARPOLİTİKALAR KÜLTÜRKÜLTÜR

3.13 © 2002 by Prentice Hall ÖRGÜTLERİN AYRIK ÖZELLİKLERİ ÖRGÜTLENME TİPLERİÖRGÜTLENME TİPLERİ ÇEVRE, AMAÇ VE İKTİDARLARIÇEVRE, AMAÇ VE İKTİDARLARI BÖLGELERİ, İŞLEVLERİBÖLGELERİ, İŞLEVLERİ ÖNDERLİKLERİ, GÖREVLERİÖNDERLİKLERİ, GÖREVLERİ TEKNOLOJİLERİTEKNOLOJİLERİ İŞ SÜREÇLERİİŞ SÜREÇLERİ

3.14 © 2002 by Prentice Hall ÖRGÜTSEL YAPILAR GİRİŞİMCİ: Başlamakta olan işlerdeGİRİŞİMCİ: Başlamakta olan işlerde MAKİNELEŞMİŞ BÜROKRASİ: Orta ölçekli üretim firmalarıMAKİNELEŞMİŞ BÜROKRASİ: Orta ölçekli üretim firmaları BÖLÜMLENMİŞ BÜROKRASİ: Fortune 500BÖLÜMLENMİŞ BÜROKRASİ: Fortune 500 PROFESYONEL BÜROKRASİ: Hukuk firmaları, hastanelerPROFESYONEL BÜROKRASİ: Hukuk firmaları, hastaneler ADHOKRASİ: Danışmanlık FirmalarıADHOKRASİ: Danışmanlık Firmaları

3.15 © 2002 by Prentice Hall ÖRGÜT VE ÇEVRESİ FİRMA BİLİŞİM SİSTEMLERİ ÇEVRE: KAYNAKLAR ve KISITLAR HÜKÜMETLER RAKİPLER FİNANSAL KURULUŞLAR KÜLTÜR BİLGİ TEKNOLOJİ

3.16 © 2002 by Prentice Hall BİLİŞİM SİSTEMİ DEPARTMANI PROGRAMCI: Yazılım üretirPROGRAMCI: Yazılım üretir SİSTEM ANALİZCİ: İş Problemlerini çözümlere dönüştürür. BİLİŞİM SİSTEM (BS) YÖNETİCİLERİ: Departman ÖnderleriSİSTEM ANALİZCİ: İş Problemlerini çözümlere dönüştürür. BİLİŞİM SİSTEM (BS) YÖNETİCİLERİ: Departman Önderleri AON KULLANICILAR: Uygulamaları kendileri için geliştirilenDepartman temsilcileriAON KULLANICILAR: Uygulamaları kendileri için geliştirilenDepartman temsilcileri

3.17 © 2002 by Prentice HallÖRGÜT ÜST YÖNETİM ÖNEMLİ SON KULLANICILAR (BÖLÜMLER) BİLİŞİM SİSTEMİ DEPARTMANLARI BT Alt yapısı: Donanım Yazılım Veri ağları Bilişim Sistemi Uygulayıcıları: CIO Yöneticiler Sistem Analizcileri Sistem Geliştiriciler Programcılar Ağ Uzmanları Veritabanı Yöneticisi Büro çalışanları

3.18 © 2002 by Prentice Hall BİLİŞİM SİSTEMLERİ ÖRGÜTLERİ NASIL ETKİLER? MİKROEKONOMİK MODEL: Bilişim Sistemi kapital ve işçilik gibi bir üretim faktörüdür.MİKROEKONOMİK MODEL: Bilişim Sistemi kapital ve işçilik gibi bir üretim faktörüdür. İŞLEM MALİYETİ KURAMI: Firmalar iç ve dış işlem maliyetlerini azaltmaya çalışmaktadır.İŞLEM MALİYETİ KURAMI: Firmalar iç ve dış işlem maliyetlerini azaltmaya çalışmaktadır.

3.19 © 2002 by Prentice Hall ARACILIK KURAMI: Firm is nexus of contracts among self-interested parties requiring supervisionARACILIK KURAMI: Firm is nexus of contracts among self-interested parties requiring supervision BEHAVIORAL THEORIES: Info systems could change hierarchy of decision making; reduce need for middle management & clerical support; distribute informationBEHAVIORAL THEORIES: Info systems could change hierarchy of decision making; reduce need for middle management & clerical support; distribute information* BİLİŞİM SİSTEMLERİ ÖRGÜTLERİ NASIL ETKİLER?

3.20 © 2002 by Prentice Hall DEĞİŞİMİ UYGULAMAK KAYNAK: Leavitt, Handbook of Organization (1965)GÖREVİNSANLARTEKNOLOJİ YAPI KARŞIKOYUM KARŞILIKLI UYUM

3.21 © 2002 by Prentice Hall İNTERNET ve ÖRGÜTLER E-Posta iletişimiE-Posta iletişimi Elektronik elkitapları yayımlanmakta ve değişkelendirilmekteElektronik elkitapları yayımlanmakta ve değişkelendirilmekte Etkileşimli eğitim sınıflarıEtkileşimli eğitim sınıfları Çalışanlar kişisel verilere gözatabilir veya güncelleyebilirÇalışanlar kişisel verilere gözatabilir veya güncelleyebilir

3.22 © 2002 by Prentice Hall YÖNETİCİLERİN GÖREVLERİ KLASİK: İşlevleri tarifler- planlar, örgütler, eşgüdümler, karar verir, denetlerKLASİK: İşlevleri tarifler- planlar, örgütler, eşgüdümler, karar verir, denetler DAVRANIŞSAL: Yöneticinin iş yaparken edindiği izlenimlere göreDAVRANIŞSAL: Yöneticinin iş yaparken edindiği izlenimlere göre

3.23 © 2002 by Prentice Hall BİLİŞİMSİSTEMLERİ, DÜZEYLER, KARARLAR TPS OAS MIS KWS DSS ESS ORGANIZATIONAL LEVEL KARAR TÜRÜ İŞLETİMSELBİLGİYÖNETSELSTRATEJİK YAPISAL ALACAKLILAR MUHASEBESİ ELEKTRONİK ÜRETİM ZAMAN PLANL. MALİYET İTİRAZI YARIBÜTÇE YAPISALHAZIRLAMA PROJE PLANLAMA TESİS KONUMLAMA YAPISAL DEĞİLÜRÜN TASARIMI YENİ ÜRÜNLER YENİ PAZARLAR

3.24 © 2002 by Prentice Hall KARAR VERMENİN AŞAMALARI HABER ALMA: Bilişimi toplama; problemi tanımlamaHABER ALMA: Bilişimi toplama; problemi tanımlama TASARIM: Seçenekleri oluştur; ölçütlerin seçilmesiTASARIM: Seçenekleri oluştur; ölçütlerin seçilmesi SEÇİM: Seçenekleri değerlendirmek üzere ölçütleri kullanmak ve seçmekSEÇİM: Seçenekleri değerlendirmek üzere ölçütleri kullanmak ve seçmek UYGULAMA: Kararı etkin kılmak, kaynakları ayırmak, kontrolUYGULAMA: Kararı etkin kılmak, kaynakları ayırmak, kontrol SOURCE: Simon, The New Science of Management Decision (1960)

3.25 © 2002 by Prentice Hall AKLA UYGUNLUK: Çok yönlü akla uygunluk; bütün seçenekler değerlendirilir.AKLA UYGUNLUK: Çok yönlü akla uygunluk; bütün seçenekler değerlendirilir. SİSTEMATİK(Dizgesel) : Yapısal, biçimsel yöntemSİSTEMATİK(Dizgesel) : Yapısal, biçimsel yöntem SEZGİSEL: Deneme ve Yanılma, yapısal değil, çoklu yaklaşımlarSEZGİSEL: Deneme ve Yanılma, yapısal değil, çoklu yaklaşımlar KARAR VERMENİN BİREYSEL MODELLERİ

3.26 © 2002 by Prentice Hall BÜROKRATİK: Standart Operasyon Prosedürleri (SOP) izlenirBÜROKRATİK: Standart Operasyon Prosedürleri (SOP) izlenir POLİTİK: Anahtar topluluklar rekabet içindedir ve pazarlık ederler.POLİTİK: Anahtar topluluklar rekabet içindedir ve pazarlık ederler. “ÇÖP KUTUSU”: Örgütler akılcı değildir; çözümler kazara çıkar“ÇÖP KUTUSU”: Örgütler akılcı değildir; çözümler kazara çıkar KARAR VERMENİN ÖRGÜTSEL MODELLERİ

3.27 © 2002 by Prentice Hall İŞ DÜZEYİNDE STRATEJİLER MÜŞTERİ VE TEDARİKÇİLERE KİLİTLENİN. TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ:Stoksuz envanterler, sürekli ikmal, tam zamanında teslimatTEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ:Stoksuz envanterler, sürekli ikmal, tam zamanında teslimat INTRA FIRM STRATEGY: Ürün Farklılaştırma, faklılaştırmaya odaklı, düşük maliyetle üretimINTRA FIRM STRATEGY: Ürün Farklılaştırma, faklılaştırmaya odaklı, düşük maliyetle üretim VERİMLİ MÜŞTERİ DUYARLILIĞI: Satış noktası sistemi, veri madenciliğiVERİMLİ MÜŞTERİ DUYARLILIĞI: Satış noktası sistemi, veri madenciliği

3.28 © 2002 by Prentice Hall REKABETÇİ KUVVETLER MODELİ İKAME ÜRÜN VEYA HİZMETLER PAZARA YENİ GİRENLER TEDARİKÇİL ER MÜŞTERİLER FİRMA GELENEKSEL PİYASA RAKİPLERİ PİYASA

3.29 © 2002 by Prentice Hall REKABETÇİ KUVVETLER MODELİ İKAME ÜRÜN VE HİZMETLER PAZARA YENİ GİRENLER TEDARİKÇİLER MÜŞTERİLER PİYASA KÜMESİ PİYASA RAKİPLERİ PİYASA 4 PİYASA 3 PİYASA 2PİYASA 1