GÜBRELER

BİTKİLER YAŞAMAK İÇİN ELEMENTLERE MUHTAÇTIR BUNU DA GÜBRE İLE KARŞILAYABİİRİZ

Gübre, bitkinin  beslenmesinde gerekli olan kimyasal elementleri  sağlamak için toprağa ilave edilen herhangi bir madde.

Bitkiler, büyüme ve yaşamaları için azot, fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum,kükürt, demir, mangan, bakır, çinko, bor ve bazı hallerde de molibden gibi elementlere muhtaçtır. Bunlar arasında azot, fosfat ve potasyum en önemlileridir.

Eski zamanlarda toprağın asitliğini azaltmak ve kalsiyum temin etmek için kireçli maddeler kullanılmıştır. Kullanılan ilk kimyevi gübreler, sodyum nitrat ve kemikler olmuştur.

BİTKİDE ELEMENT EKSİKLİĞİNİN BELİRTİLERİ

AZOT Bitkinin alt kısmından başlayarak yaprak uçları kırmızımsı kahverengi bir renk alır.

FOSFOR Kök gelişmesi engellenir, saplar uzar, bitkinin olgunlaşması gecikir. Bitkinin rengi morumsu olur.

Potasyum Yaprak uçları kavrulur, sararır, saplar zayıflar Potasyum Yaprak uçları kavrulur, sararır, saplar zayıflar. Meyve çekirdekleri kuruyup büzülür.

Kalsiyum Yaprak uçları tarak dişi gibi parçalanır. Uç tomurcuklar ölür, çiçekler olgunlaşmadan taç yapraklarını kaybederler.

Bakır Bitkilerin renkleri ağarır Bakır Bitkilerin renkleri ağarır. Turunçgiller kırmızımsı kahve renkte, anormal şekilde büyüme gösterir. .

Çinko Uç yaprakları çok küçülür Çinko Uç yaprakları çok küçülür. Yapraklar ölü bölgelerde benekli hale gelir. Tomurcuk teşekkülü azalır

Yapraklar sararır. Fakat damarlar yeşil kalır Yapraklar sararır. Fakat damarlar yeşil kalır. Yapraklar yukarı doğru kıvrılır. Demir

DOĞAL GÜBRELER Doğal gübreler bitki ve hayvanlardan sağlanır. Bütün doğal gübreler azot ve fosfor temin ederler. Fakat sentetik gübrelerden daha pahalı oldukları için, modern ziraatte çok az kullanılırlar. Bununla beraber doğal gübreler daha yavaş tesirli oldukları, suda daha az çözündükleri için, çim tohumlarına ve yeni filizlerin köklerine zarar vermezler. Bu özellikleriyle sebze ve çiçek yetiştiriciliğinde tercih edilirler. Doğal gübrelerin bir diğer katkısı da toprağın topraktaki organik madde oranının artması ile toprağın su tutma, PH gibi fiziksel özelliklerini düzeltmeleridir

Doğal gübreler ahır gübresi ve güvercin gübresi gibi hayvansal atıklardan doğal yollardan elde edilir

YAPAY GÜBRELER Yapay gübreler, sıvı ve katı halde bulunur. Genellikle taşınması ve depolanması kolay olduğundan, katı ve granül haldekiler tercih edilir. Eskiden kimyevi gübreler toz halinde yapılmaktaydı. Toz halindeki gübreler çok nem çekici ve taşınması zor olduğundan terk edilmiştir. Sıvı gübreler ise gün Toprağın yapısına ve yetiştirilen bitkinin çeşidine göre azot, fosfor ve potas ihtiva eden kimyasal gübrelerin dekara verilecek miktarları hesap edilir ve buna göre verilir.

AZOTLU YAPAY GÜBRELER Azotlu gübrelerin çeşitli tipleri vardır. En çok amonyum ve nitrat tuzları halinde kullanılır. Bunlar arasında en önemlileri, sırasıyla amonyak ve amonyum hidroksit, amonyum nitrat, amonyum sülfat, amonyum fosfat, sodyum nitrat, kalsiyum nitrat,potasyum nitrattır. Bunlardan amonyak sıvı, diğerleri ise katı olup, amonyaktan elde edilirler. Kalsiyum nitrat ve potasyum nitratın dışındaki bütün azotlu gübreler toprağı asidik yaparlar. Fakat bu asitlik uygun kireçleme ile kolaylıkla düzeltilebilir.Siyanamid, üre ve üre-form adı verilen üre-formaldehit bileşiği de azot gübresi olarak kullanılmaktadır. Ayrıca bu sayılan bileşiklerin değişik oranlardaki karışımları ayrı patentler altında piyasaya sunulmaktadır.

GÜBRELERİN ZARARLARI Gübreler bitkiler için yaralı olmakla beraber dikkatli kullanılmazlarsa önemli çevre kirliliğine neden olabilirler. Bunlar: Tuz derişimi artar Yararlı mikroorganizma faaliyetleri azalır. Yer altı suları kirlenir Verim ve elde edilen ürün kalitesi düşer