ZAHİDE CELEP-ELİF KURTTAŞ DANIŞMAN ÖĞRETMEN: ZEHRA KURTDİŞİ GÜZEL GÖRÜŞ NOKTALARI ZAHİDE CELEP-ELİF KURTTAŞ DANIŞMAN ÖĞRETMEN: ZEHRA KURTDİŞİ

PROJE AMACI Bu araştırmamızda, ortaöğretim kurumlarında eğitim görmekte olan öğrencilerin, sınıfta oturdukları sıraların hem fiziksel açıdan hem de psikolojik açıdan en ideal koordinatlarının saptanıp belirlenmesini amaçladık.

PROJE ÖZETİ Öğrenme ortamlarının belli niteliklere sahip olmaması durumunda öğrenme verimini olumsuz etkilediği bilinmektedir. Sıcaklık, nem, gürültü gibi değişkenlerin yanı sıra öğrenci başına düşen alan, öğrencinin tahtaya olan uzaklığı ve pencere alanı gibi değişkenlerin de öğrenme düzeyini olumsuz etkileyebileceği çeşitli araştırmalarda dile getirilmiştir. Bu duruma başlangıçta okul için inşa edilmemesine rağmen okul olarak kullanılmaya başlanan ve zaman içinde çeşitli tadilatlarla niteliklerinin bir bölümünü daha kaybeden yapılarda öğretime devam edilmesi eklendiğinde sorun daha ciddi bir boyut kazanmaktadır. Araştırmamız kapsamında yapılan ölçümlerde pek çok sınıfın niteliklere uygun olmadığı, alan büyüklüğü-öğrenci sayısı- öğrencinin tahtaya olan uzaklığı gibi karşılaştırmalarda yetersizlikler olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Öğrenme Ortamı, Fiziksel Değişkenler, Okul, Sınıf, Ortaöğretim Kurumları

GİRİŞ Bu projeyi yapmaya karşımıza çıkan aşağıdaki türev sorusunu incelerken karar verdik.

Türev Problemi: 4 metre yüksekliğinde afiş bir duvara asılmak isteniyor. Afişin alt ucunun yerden yüksekliğinin 3 metre olması gerekmektedir. 1 metre boyundaki bir adam bu afişi okuyarak yürümektedir. Duvara maksimum kaç metre minimum kaç metre uzaklıkta iken afişi net olarak okuyabilmektedir?(afişin net olarak okunması anında göz ile afiş arasındaki açı en büyüktür.)

Araştırmamızı üç aşamada sürdürdük. Bunlar; Sınıf içi fiziksel değişkenlerin ölçülmesi, Fiziksel açıdan en iyi görüş noktalarını netleştirmek için uzman bir göz doktoru ile röportaj, Sınıflarımızdaki fiziksel ve psikolojik açıdan en iyi görüş noktalarını belirlemek için öğrencilere yönelik bir anket yaptık

YÖNTEM Araştırmamızda ilk olarak literatür taraması yaptık. Daha sonra sınıf içi fiziksel değişkenlerin ölçülmesine geçtik. Fiziksel ölçümleri santimetre cinsinden elde ettik. Sınıflarımızdaki fiziksel açıdan en iyi görüş noktalarını netleştirmek için Tarsus Özel Maya Göz merkezinde çalışan Uzman Dr. İSBİR KIRBECİ ile röportaj yaptık. Son olarak sınıflarımızdaki psikolojik açıdan en iyi görüş noktalarını belirlemek için okulumuz öğrencilerine bir anket yaptık.

İstatistiksel Analiz Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 15.0 veri analiz programı ile değerlendirilmiştir. Verilerin frekans dağılımları ve yüzdelik oranları tablolar halinde verilerek yorumlanmıştır.

BULGULAR Yaptığımız ölçümler sonucunda Ön sıra-Tahta arası uzaklıkların 124 cm ile 272 cm arasında değiştiği, tahtaya en uzak noktanın tahtaya olan mesafesi 410 cm ile 720 cm arasında ölçülmüştür. Tahtanın yerden yüksekliği 100 cm ile 121 cm arasında olduğu ölçülmüştür. Bu ölçümlerin öğrenci sayısı ve sınıfta öğrenim gören sınıflarla ilişkili olmadığı, dolayısıyla sınıf yerleşimlerinin rastgele yapıldığı söylenebilir. Sınıf boyutlarının uzun olması genel olarak öğretmenin arka sıradaki öğrencilere uzak kalması gibi bir sonucu doğurabileceğinden iletişimin belli ölçülerde olumsuz etkilenebileceği söyleyebiliriz. Yaptığımız bir diğer ölçümden ortalama bir lise öğrencisinin sınıf sırasında oturduğunda göz seviyesinin yerden yüksekliği 90 cm olarak ölçülmüştür

UZMAN DOKTOR İLE RÖPORTAJ Yaptığımız röportaj sayesinde, sınıflarımızda en arka sıraların tahtadan en fazla 6 metre uzaklıkta olması gerektiğini, tahtanın duvara göz seviyesinin altında olacak şekilde asılması gerektiğini, etkileşimli tahtaların arkadan aydınlatılmasının ideal görüş için iyi olduğunu belirledik.

SAHA ARAŞTIRMASI (ANKET) SONUÇLARI Araştırma Grubunun Çeşitli Özelliklerine Göre Dağılımı

Yaptığımız araştırma sonucunda katılımcıların vermiş olduğu cevaplara göre oluşan mesafeler Literatür Bulguları ile Araştırma Bulgularının Karşılaştırılması

SONUÇLAR VE TARTIŞMA Araştırmamızda dersliklerde öğrencilerin yerleşmesi gereken, hem fiziksel hem de psikolojik olarak en ideal konumların olduğunu ve bu konumların rastgele oluşmadığını belirledik. Bu noktalara güzel görüş noktaları adını verdik. Araştırmamızda hipotezimizle aynı doğrultuda aşağıdaki bilgilere ulaşılmıştır ; Sıranın konumu derse olan konsantrasyonu etkiler. Sınıfta ön ve orta sıradakiler dersi iyi anlar fakat son sıradakiler dersi anlamda zorlanırlar. Öğretmene olan mesafe iletişimi etkiler. Ön sıralarda oturanların not ortalaması daha yüksektir.

Ayrıca hipotezimizle çelişen aşağıdaki bilgileri de elde ettik; Son sıralarda oturan öğrencilerin sırasından memnun olma oranı diğer sıralara oranla daha düşük olduğu belirlenmiştir Ayrıca hipotezimizle çelişen aşağıdaki bilgileri de elde ettik; Öğrencinin popüler veya içine kapanık olmasının oturduğu sıra ile anlamlı bir ilişkisi yoktur. Öğretmenin tutumunun öğrencinin konumuna göre değiştiği düşünülmektedir. Arkadaşıyla arasında temas mesafesi olması öğrenciye rahatsızlık vermemektedir. Her gün aynı sırada oturmak bıkkınlık vermez.

SONUÇLAR VE TARTIŞMA Ön sıra ile yazı tahtası arasındaki ideal mesafenin en az 1.70 metre olmasından dolayı güzel görüş noktalarımız bu mesafeden itibaren başlamalıdır. Uzman doktor ve öğrenci görüşlerine göre güzel görüş noktaları tahtadan en fazla 6 metre uzaklıkta bulunmalıdır. Sınıfta tahtalar göz hizasının altından başlanarak yerleştirilmeli ve etkileşimli tahtalar arkadan ışıklandırılmalıdır. Tahtanın karşısında pencere olamamalıdır.

Güzel görüş noktaları öğretmenin bulunduğu sütunlarda yoğunlaştırılmalıdır. Mümkünse öğretmen orta sütunda oturmalıdır. Güzel görüş noktaları birbirinden en az 45 cm uzaklıkta bulunmalıdır. Görme problemi bulunan ve engelli öğrenciler en ön sıralarda oturtulmalıdır. Sınıf mevcutları sınıfın boyutlarına göre ayarlanmalıdır.

ÖNERİ Yapmış olduğumuz araştırma sonucunda sınıflarımızın, okuma salonlarının ve toplu etkileşimlerin olduğu ortamların fiziksel düzenlenmesinde tespit etmiş olduğumuz güzel görüş noktalarının kullanılmasını öneririz.

TEŞEKKÜRLER Projemizin araştırma kısmında ÖZEL TARSUS MAYA GÖZ MERKEZİ’ ne ve Uzman Dr. İSBİR KIRBECİ ye bize gösterdiği ilgi için teşekkürlerimizi sunuyoruz. Projemizin anket hazırlama sürecinde anketimizin genel yapısı, soruların ve cevap seçeneklerinin sıralanışı konusunda ki yardımları için okulumuz rehber öğretmeni Erkan TEKELİ ye bize gösterdiği ilgi için teşekkürlerimizi sunuyoruz.

KAYNAKLAR Küçükoğlu, A.&Özerbaş, M., A. (2004). Eğitim Ergonomisi Ve Sınıf İçi Fiziksel Değişkenlerin Organizasyonu. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 4, Sayı 2. (MEB, 2011). Özel Öğretim Kurumları Standartlar Yönergesi. http://meb.gov.tr (MEB, 2002). Özel Öğretim Kurumlarına Ait Standartlar Yönergesi. http://meb.gov.tr Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Parlak, N. (2003). Neden Eğitim Ergonomisi?. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt 36, Sayı 1. Büyüköztürk, Ş. (2005, Bahar ). Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 133-148 Bery, M.A. (2002). Healty School Environment and Enhanced Educational Performance: The Case of Charles Young Elementary School Washington. http://biltek.tubitak.gov.tr Yılmaz, İ.&Yoncalık, O.&Çimen, Z.(2010). İLETİŞİM BECERİSİ İLE ÖĞRETİMDE YETERLİK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ÖĞRENCİ ALGILARINA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2010, VIII (4) 143-150 Erman Eymen, U. ( Ekim 2007) SPSS Kullanma Kılavuzu İstatistik Merkezi Yayın No: 1 Tuncer,M. & Balcı,K. & Özeren,E. (2010)ORTAÖĞRETİM KURUMLARINDAKİ DERSLİKLERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ.Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları 2010.

BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ