Ligantlar Lewis bazlarıdır, merkez atoma verici atomları ile bağlanır. Verici atom türleri - P atomu  fosfinler - N atomu  aminler, nitro, piridin(py) -O atomu  akua, OR- -S atomu  SR-, SOx -organik bileşikler  aromatikler, olefinler, alkiller v.s. Ligantların Sınıflandırılması ● Diş sayısına göre Monodentat = tek dişli ligant Bidentat = iki dişli ligant Tridentat = üç dişli ligant Multidentat = çok dişli ligant Şelat yapan ligantlar : merkez atomuna birden çok donör atomu ile bağlanabilen ligantlar

Verici-alıcı türlerine göre  verici (sadece) En > NH3 alkiller (metil, etil, propil v.s.)  verici (dolu p orbitalleri) H2O > F- > RCO2- > OH- > Cl- > Br- > I-  alıcı CO, CN- > phen > NO2- > NCS- Elektronik yapılarına göre - Bir elektron verici  H , metil, etil, propil.. - İki elektron verici  NH3, H2O, CO, etilen, py - Üç elektron verici  NO, allil (H2C=CH-CH2 ) - Dört elektron verici  bütadien - Beş elekton verici  siklopentadienil (Cp)

Ligantların adlandırılmaları  Anyonik ligantların sonuna “o” takısı konur -bromo, kloro, karbonato, sülfato  Nötral ligantlar takı almaz -etilendiamin, fosfin, metilamin, dimetilamin  Radikallerin sonuna “il”takısı getirilir -fenil, metil, etil, siklopentadienil  Bazı ligantlar özel ada sahiptir -karbonil, nitrozil, ammin, akua  Köprü ligantlar μ(mü) ile gösterilir  Delokalize bağlar η (eta) ile gösterilir

Ligant sayısını veren önekler 2 di bis 3 tri tris 4 tetra tetrakis 5 penta pentakis 6 heksa heksakis 7 hepta heptakis 8 okta oktakis ikinci grup öneklerin kullanıldığı yerler Büyük ve karmaşık ligantlarda Önek içeren ligantlarda

C O nötral ligantlar karbonil NO nitrozil NH3 ammin PPh3  karbonil NO nitrozil    NH3 ammin PPh3 trifenilfosfin       H2O akua SR2 tiyoeter

N C S S C N Anyonik ligantlar S-2 tiyo HS¯ merkapto O2-2 perokso  S-2 tiyo HS¯ merkapto O2-2 perokso N-3 nitrido NH2¯ amido NH -2 imido N3¯ azido NO2¯ nitro ONO¯ nitrito CN¯ siyano OCN¯ siyanato H¯ hidro (hidrido) O-2 okso OH¯ hidrokso F¯ floro Cl¯ kloro Br¯ bromo I¯ iyodo NO3-2 nitrato ClO3¯ klorato C2O4-2 oksalato SO4-2 sülfato SO3-2 sülfito CH3COO- asetato S2O3-2 tiyosülfato CO3-2 karbonato NHOH¯ hidroksilamido N C S  izotiyosiyanato S C N tiyosiyanato 

p – bağlı ligantlar Çok katlı (çift ve üç katlı) bağlar Lewis bazı gibi davranır H2C CH2 RC CR - CH2 Cl K+ Cl Pt Cl [PtCl3(2-C2H4)]- η2-C2H4 : etilenin metale iki C atomu ile bağlandığını gösterir

Nötral ikidişli ligantlar e.g. [PtCl2(en)]     beş üyeli şelat kare düzlem kompleks 1,2-diaminoetan = etilendiamin = en             1,2-difenilfosfinetan dppe 2,2'-bipiridin bpy 1,10-fenantrolin phen Şelat yapan ligantlar merkez atomuna daha kuvvetli bağlanır

Anyonik ikidişli ligandlar asetato = ac- oksalato = ox2- p-verici ikidişli ligant Pd(II)-oksim kompleksi [Fe(CO)3(h4-C4H6)]

Üçdişli ligantlar: üç donör atomlu             dietilentriamin dien 2,2':6',2"-terpiridin tpy 1,4,7-triazosiklononan makrosiklik ligant       makrosiklik ligantlar, en az 3 verici atomuna ve en az 9 halka atomuna sahiptir

tris(2-aminoetill)amin Dörtdişli ligantlar tris(2-aminoetill)amin tren porfirin fitalosiyanin

etilendiamintetraasetato Çokdişli ligantlar etilendiamintetraasetato EDTA Hekzadentat

Hard donor atoms Soft donor atoms e.g. NH3, H2O, OH-, CO32- CO, PPh3, C2H4, SRH, CN-, SCN- Small donor atoms Electronegative Not very polarisable Larger donor atoms Less electronegative Easlily polarisable weak complexes strong complexes "Hard" metals Soft metals e.g. Fe(III), Mn(II), Cr(III) Small metals (1st row) High oxidation state e.g. Ag(I), Cu(I) Larger metals (2nd + 3rd row) Low oxidation state