Triyaj görevlisi hasta-hasta yakını iletişimi Doç. Dr. Sedat KOÇAK NEÜ Meram Tıp Fak. Acil Tıp AD KONYA
Amaç Triyaj sürecinin etkinliğini ve sağlıklı yürümesini sağlamada hasta ve hasta yakını ile iletişimin önemini vurgulamak Triyajda etkin iletişimin önündeki engelleri belirleyebilmek Kullanılan triyaj yöntemi ile birlikte, aciliyet değerlendirmesi üzerine iletişim kalitesinin etkilerinin nasıl olduğunu tartışmak. Kendi triyaj ortamı içerisinde iletişim sürecini sağlıklı yürütme stratejilerini tartışmak.
İletişim Dinamik bir ortam içerisinde fertler arasında mesaj gönderme ve alma sürecidir. Her fert mesajları hem veren hem alan olarak sorumluluklar taşır. İletişim karşılaşması bütünüyle faktörlerden ve uyaranlardan etkilenir.
İletişim Hasta - Triyaj görevlisi – Çevre Gürültü Eksternal veya fiziksel gürültü, İnternal veya psikolojik gürültü Anlamsal veya yorumsal gürültü.
İletişim Hastalar, triyajın doğasında olan gürültüye bağlı olarak, iletişimin göndericisi ve alıcısı olma sorumluluklarını yerine getirmede güçlük yaşayabilirler Triyaj Görevlileri, hem kendileri hem hastalar açısından etki edebilen faktörlerin farkında olabilme ve yönetebilme sorumluluğunu taşımalıdırlar.
Triyajda iletişim süreci FAZ 1 Hasta sağlık sorununu TG’ne iletir HASTA TG FAZ 2 Triyaj kararı verilir TG soru sorar, hasta cevap verir, TG anladığını kontrol eder HASTA TG FAZ 3 TG triyajın sonucu ile ilgili hastaya bilgi verir, anladığını kontrol eder HASTA TG FAZ 4 Hasta duruma uygun davranır TG diğer hastaya geçer Hasta beklerken her iki taraf için de daha fazla iletişim fırsatı vardır HASTA TG ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Triyaj sürecini etkileyen faktörler Fiziksel çevre Zaman Kullanılan dil Vücut dili Kültürel farklılık Sağlık sorunlarının tabiatı Beklentiler, varsayımlar, önyargılar Duygular
Fiziksel çevre
Zaman
Kullanılan dil
"Ne kadar anlatırsan anlat, anlatabildiklerin karşındakinin anladığı kadardır.“ Hz. Mevlana
Sözsüz iletişim (Vücut dili)
Sözsüz iletişim (Vücut dili)
Sözsüz iletişim (Vücut dili)
Kültürel farklılık
Sağlık sorunlarının tabiatı
Beklentiler, varsayımlar, önyargılar
Duygular
Problemli iletişim-Ne zaman? Dört temel insan ihtiyacı Anlaşılmak Hoş karşılanmak Önemli hissetmek (benlik kavramı) Rahatlama ihtiyacı (psikolojik ve fiziksel)
Anlaşılmak Göstergeler Aynı mesajı tekrarlamak, yavaş ve/veya gürültülü konuşmak, sinirlenmek; onlar için konuşmaya destek birini getirmek
Anlaşılmak Başa çıkma yöntemleri İçeriği duygulardan ayırın Soru sorun, konuşmanın odağını duygulardan sağlık sorununu tespit etmeye doğru kaydırın Hislerini onaylayın, endişeleri ile empati kurun Anladığınızı ona yansıtın, ne yapacağınızı ve ne için yapacağınızı ona bildirin Kişisel olarak öfkenizi dışa vurmayın Kendi tepkilerinizi kontrol edin
Hoş karşılanmak Göstergeler Girmeden önce etrafa bakınmak, kaybolmuş veya güvensiz görünmek
Hoş karşılanmak Başa çıkma yöntemleri Sıcak ve dostça karşılayın Uygun bir dil kullanın Triyaj karşılaşması sonunda iletişim hatlarını açık tutun
Önemli hissetmek Göstergeler Kendine dikkat çekmek; sinirlenmek; çaresiz görünmek; kontrol kaybı
Önemli hissetmek Başa çıkma yöntemleri Kişileri isimleri ile çağırın; sorunlarını onaylayın; kişisel ihtiyaçlarına duyarlı olun Sinirinin yatışmasına izin verin-dinleyin , hiçbir şey söylemeyin; duygularını açığa vurmasına göz yumun Duygularına tepki vermemeye çalışın
Rahatlama ihtiyacı – psikolojik ve fiziksel Göstergeler Endişeli, gergin, güvensiz görünmek; destek/yardım istemek Sakin ve dikkatlice işlemleri açıklayın; güven verin
Anahtar noktalar Triyajda hasta eylemleri ve tepkileri triyaj personelinin iletişim sürecini yönetme becerisinden etkilenir. İletişim sözlü ve sözsüz eşdeğer bileşenler içeren iki yönlü bir süreçtir. Daha iyi iletişim; daha fazla veri elde etme ve daha bilinçli ve doğru triyaj değerlendirmesi demektir. İletişim konusunu etkileyen faktörleri ve çevrenin katkısını asla küçümsemeyin. Sakin olun, dinleyin, yorumlayın, özenle açıklayın, anladığından emin olun. Kendi tepkilerinizin, bunları tetikleyenlerin ve ne zaman yardım alacağınızın farkında olun.