SİGORTA SÖZLEŞMESİ Sigorta sözleşmesi T.T.K. 1363-1. maddesinin son fıkrasında tanımlanmıştır. “sigorta bir akittir ki, bununla sigortacı bir pirim karşılığında diğer bir kimsenin parayla ölçülebilir menfaatini hala ve halali uğratan bir tehlikenin (bir rizikonun) meydana gelmesi halinde tazminat vermeyi yahut bir veya birkaç kimsenin hayat müddetleri sebebiyle veya hayatlarında meydana gelen birtakım hadiseler dolayısı ile bir para ödemeyi veya sahi edalarda bulunmayı üzerine alır.”

Sigorta sözleşmesinin kurulabilmesi için mutlaka iki tarafın olması gerekir. Bunlar sigortacı ile sigorta ettirendir. Sigorta sözleşmesi yapılırken tarafların ehliyet bakımından borçlar hukuku esaslarına uygun olması gerekir. Sigorta sözleşmesi çeşitli risk (tehlike) sigorta ettirenin önceden belli bir ücret (prim) ödeyerek parayla ölçülebilen menfaatini veya hayatını sigorta teminatı altına alınmalıdır. Sigortacı da riziko gerçekleştiği zaman meydana gelen zararı ödeyerek yükümlülüğünü (borcunu) yerine getirmek zorundadır.

Sigorta sözleşmelerinde üç tür süre bulunmaktadır. Şekli (formel) sigorta süresi Maddi (materyal) sigorta süresi Teknik süre

Şekli formel süre: en kısa tanımı poliçenin tanzim tarihidir Şekli formel süre: en kısa tanımı poliçenin tanzim tarihidir. Sigorta ettirenin teklifini kabul eden sigortacının sigorta sözleşmesini kurulduğunu gösteren yazılı belgeyi (poliçeyi) tanzim ettiği tarihtir. Maddi (mataryel) sigorta süresi: sigorta teminatının başlayacağı tarihtir. Bu sürenin başlaması sigorta ettirenin primini ödemesi ile veya priminin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa ilk prim ödemesi ile başlar. Aksine bir durumda meydana gelen bir riskin verdiği zararlar sigortacı tarafından karşılanmayacaktır.teminatsız geçen süre sözleşmeye ilave edilmez. Teknik süre: poliçenin başlangıç bitiş tarihidir. 20 ocak 2010 öğlen saat 12 20 ocak 2011 öğlen saat 12 gibi teknik süre sigorta teminatının geçerli olduğu süreyi gösterir ancak bu sürenin başlaması da maddi( mataryel ) süreye bağlıdır.

Sigorta sözleşmesinin değişmesi Sigorta sözleşmelerini değişmesinin 4 hali bulunur. Anlaşma ile Kanun icabı ile İdari tasarrufla Tek taraflı irade beyanı ile. Anlaşma ile: kurulmuş olan sigorta süresi içinde bazı halleri ortaya çıkması ile değiştirilebilir. Bu değişiklikler zeyilname düzenleyerek poliçeye eklenir. 2. Kanun icabıyla:kanun gereği sözleşme süresi içerisinde sözleşmede değişiklikle olabilir.

3. İdari tasarruf yoluyla: sigorta şirketlerini denetleyen resmi makam sigortalıların menfaatlerinin kurulması için yasaların verdiği yetkiye göre sigorta genel şartlarında veya tarifelerinde değişiklik yapabilir. Yapılan değişikliklerin yürürlükteki sözleşmelere de uygulanacağına karar verilir. 4.Tek taraflı irade beyanı: sigorta ettiren tek taraflı olarak sözleşme de değişiklik yaptırabilir. Sigortacının kabulünü gerektirmeyen hallerdir.

Sigorta sözleşmelerinin sona ermesi Sigorta sözleşmeleri aşağıdaki hallerde sona erer. Sözleşme süresinin sona ermesi Sigorta konusunun ortadan kalkması Rizikonun gerçekleşmesi Tarafların anlaşmaları Taraflardan birinin fesih hakkını kullanması 1.Sigorta sözleşmesinin sona ermesi: Süresi biten sözleşmenin tecdit edilmemesi sigorta teminatının devam ettirilmemesi halinde sona erer. 2.Sigorta konusunun ortadan kalkması: teminat altına alınmamış bir riskin gerçekleşmesi ile sigorta sözleşmesi sona erer.

3.Rizikonun gerçekleşmesi: teminat altına alınmış bir riskin gerçekleşmesiyle sigorta sözleşmesi sona erer. 4. Tarafların anlaşmaları: taraflar karşılıklı olarak anlaşarak sözleşmeyi sona erdirirler. 5. Tarafların birinin fesih hakkını kullanması:sigorta ettirenin ihbar yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde sigortacı sözleşmeden cayar. Prim borcunun ödenmemesi veya sigorta ettirenin acze düşmesi, sigortalı malın sahibinin değişmesi de fesih nedenidir.

SİGORTA SÖZLEŞMELERİNDE KULLANILAN BELGELER TEKLİFNAME Sigorta sözleşmesinin kurulabilmesi için sigortacı önceden hazırlanmış bir soru formunu sigorta ettirene doldurtturur. Sigorta ettirenin sigorta ettireceği menfaatle veya hayatıyla ilgili sorulara eksiksiz ve doğru cevap vermesi gerekir. Aksine bir durumda ise sonuçlarından sorumlu olacaktır. POLİÇE Sigorta sözleşmesinin yapıldığını kanıtlayan yazılı belgeye poliçe denir. Sigorta sözleşmeleri içerdiği değer bakımından senetle ispatları gerekir. Poliçede genel ve özel şartlar bulunur. Genel şartların poliçede yer alması şarttır. Genel şartlar bakanlıkça hazırlanmıi sigortacının ve sigortalının hak ve yükümlülüklerini belirleyen ve daha çok sözleşmenin zayıf tarafı olan sigortalıyı koruyan şarttır.

Sigorta genel şartları, günümüzde genel işlem şartları olarak kabul edilmektedir. Ancak işlem şartlarından ayrılan yönlerinin de olduğu burada tekrar vurgulayalım. Diğer genel işlem şartlarından farklı olarak emredici ve yarı emredici hükümlerine tabidir ve idari bir denetimden geçirilmektedir. Genel işlem şartları ise önceden tek taraflı olarak hazırlanan sözleşmenin diğer tarafı ile müzakere edilmeyen şartlar olarak tanımlanır. Sigortacı geçici ilmühaberi T.T.K’nun 1265. maddesi uyarınca sigortacının sigorta sözleşmesinin kurulmasından sonra sigorta ettirene sigorta poliçesi veya onun yerine geçmek üzere sigorta geçici ilmühaberi vermek zorundadır. Bunun sigorta poliçesinden tek farkı sigorta genel şartlarının yazılmamış olmasıdır.

Abonman (sözleşmesi) poliçesi Emtia (mal) giriş ve çıkışlarının yoğun olduğu sigorta bedelinin sürekli değiştiği iş yerlerinin yangın, hırsızlık, nakliyat sigortalarını yaptırırken yıllık sabit bir sigorta bedeli belirlenemediğinden abonman sigorta sözleşmesi esaslarına göre sigortalatmalar gerekir. Abonman sigorta sözleşmesi riziko gerçekleştiğinde sigortalının eksik veya aşkın sigortalı durumunda kalarak zarar etmesini önler.

Aşkın sigorta durumunda sigortalı fazla prim ödeyecektir Aşkın sigorta durumunda sigortalı fazla prim ödeyecektir. Riziko gerçekleştiğinde sigortacı meydana gelen hasarı karşılayacak fazladan ödenen primi iade edecektir. Eksik sigorta durumunda ise nispet kuralı uygulanacak sigortalının meydana gelen zararı eksik olarak tazmin edilecektir. Sigorta yapılırken sigorta ettirenin bildireceği en yüksek emtia bedeli sigorta bedeli olarak kabul edilir. Poliçenin primi bu bedel üzerinden hesaplanır. Ve primin %40 peşin olarak alınır. Sigortalı belirli dönemlerde 1 aylık veya 3 aylık sürelerde ne kadar emtiası olduğunu dönemler itibariyle sigortacısına bildirir. Prim hesaplaması tekrar yapılır ve dönem primi hesaplanır. Dönem primi alınan peşinattan az ise bir sonraki döneme geçilir. Dönem primi peşinattan fazla ise peşinat çıkarılarak aradaki fark tahsil edilir.

ZEYİLNAME (POLİÇE EKİ) Poliçede yapılacak herhangi bir değişikliği belgeleyen sözleşme metnidir. Sigorta sözleşmesinin koşulları, her iki taraf arasında yapılacak bir anlaşma ile değiştirilebilir. Sigorta konusunu oluşturan mal bir başkasına satılabilir. Adresi değiştirilebilir veya rizikoyu ağırlaştıran bir değişiklik olabilir. Adresi değiştirilebilir veya rizikoyu ağırlaştıran bir değişiklik olabilir. Sigortalı malın bir başka kişi adına veya başka adreste devam etmesi şirketce sakıncalı görülmüyorsa bir zeyilname ile poliçeyi bu hususlar eklenerek, poliçenin yani koşullarla devamı sağlanır.

TECDİTNAME Poliçeyi bir yıl veya daha fazla uzatan, hukuksal olarak, yeni bir poliçenin hazırlanmasıyla aynı sonuçları doğuran bir belgedir. Yıllık poliçede yazılı sigortalının adı, adresi; rizikonun niteliği adresi ve bedeli gibi bilgilerde herhangi bir değişiklik olmadığı sürece tecditnamelerle yenilenir. Ancak, yukarıda yazılı koşullarda bir değişiklik olursa, bu durumda poliçe eki veya yeni bir poliçe düzenlenir.

sorular SORU-1: sigorta sözleşmelerinde kaç türlü süre bulunmaktadır? A-) 2 b) 3 c) 4 d)5

CEVAP: B

SORU: aşağıdakilerden hangisi sigorta sürelerinden değildir? Şekli sigorta süresi Maddi sigorta süresi Teknik süre Analiz sigorta süresi

CEVAP: D

SORU: hangisi sigorta sözleşmelerinin sona ermesi durumlarından değildir? a)Sözleşme süresinin sona ermesi b)Rizikonun gerçekleşmesi c)Sigorta konusunun kısmen ortadan kalkması d) Tarafların anlaşmaları

CEVAP: C

SORU: sigorta sözleşmesinin yapıldığını kanıtlayan belgeye verilen addır. Bu tanım aşağıdakilerden hangisine uymaktadır? Poliçe Teklifname Tecditname Sigorta geçici ilmühaberi

CEVAP: A

SON