KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ
KAYNAŞTIRMA NEDİR ? Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin akranları ile birlikte eğitim ve öğretimlerini bütün kademelerde sürdürme esasına dayanan destek hizmetlerin sağlandığı özel özel eğitim uygulamalarıdır.
KAYNAŞTIRMANIN AMACI: Çocuğu normal hale getirmek değil, onun ilgi ve yeteneklerini en iyi şekilde kullanmasını sağlamak ve toplum içinde yaşayabilmesini sağlamaktır.
KAYNAŞTIRMANIN TARİHÇESİ 1- İlk eğitimler engelli bireylere ayrı okullarda ve ayrı sınıflarda verilmekteydi. 2- 1950’ li yıllarda ilk ebeveynler tarafından kaynaştırma isteği dile getirilmiştir. 3- 1960’ lı yıllarda eğitimciler kaynaştırma konusuna olumlu yaklaşım içine girdiler.
KAYNAŞTIRMANIN GELİŞİMİ Kaynaştırmaya yönelik anne baba tutumları ve olumlu eğitimci yaklaşımlarının sonucunda; 1- Kaynaştırma ile ilgili yetersizliği olan çocuklar normal sınıflara alınarak bilimsel araştırmalar yapılmaya başlanmıştır. 2- Kaynaştırmaya alınan ilk engel grubu görme engellilerdir.
YASAL DAYANAKLARIN OLUŞTURULMASI 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında K.H.K ( Madde 12 ) Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Anayasa ( Madde 42 )
573 sayılı Özel Eğitim Hakkında K.H.K ( Madde 12 ) Kaynaştırma Madde 12 - Özel Eğitim gerektiren bireylerin eğitimleri, hazırlanan bireysel eğitim planları doğrultusunda akranları ile birlikte her tür ve kademedeki okul ve kurumlarda uygun yöntem ve teknikler kullanılarak sürdürülür.
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Kaynaştırma yoluyla eğitim MADDE 23 – (1) Kaynaştırma yoluyla eğitim; özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitimlerini, destek eğitim hizmetleri de sağlanarak yetersizliği olmayan akranları ile birlikte resmî ve özel; okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan özel eğitim uygulamalarıdır.
Anayasa ( Madde 42 ) MADDE 42. – Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN İLKELERİ 1- Özel Eğitime ihtiyacı olan bireyin akranlarıyla aynı kurumda eğitim görme hakkı vardır. 2- Kaynaştırma, özel ve genel eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır. 3- Hizmetler yetersizliğe göre değil, eğitim ihtiyaçlarına göre planlanır.
4- Karar verme süreci Aile – Okul – Eğitsel Tanılama sürecine göre gerçekleşir. 5- Kaynaştırmaya erken başlamak esastır. 6- Kaynaştırmada bireysel farklılıklar esastır.
7- Duyu kalıntılarından yararlanmak esastır. 8- Gönüllülük, sevgi, sabır, gayret gerekmektedir.
9- Eğitim normal insanlarla ve doğal ortamlar da verilmelidir. 10- Eğitim, bireyi toplumun bir parçası haline getirmeyi amaçlar.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ KİMLERE YARARLI ? 1- Özel eğitime ihtiyacı olan bireylere 2- Normal çocuklara 3- Ailelere 4- Öğretmenlere
ÖZEL EĞİTİME İHTİYACI OLAN BİREYLERE YARARLARI 1- B.E.P aracılığı ile kapasite ve öğrenme hızına göre eğitim alır. 2- Kendine güven, taktir edilme, işe yarama, cesaret, sorumluluk gibi sosyal değerleri gelişir.
3- Özelliklerine uygun ortamdan dolayı uyum ve başarısı artacaktır. 4- Olumsuz davranış yerine olumlu davranışları artacaktır. 5- Normal öğrencilerle birlikte çalışmaları daha büyük başarılar için kendilerinde istek ve cesaret uyandırır.
6- Bu öğrenciler normal öğrencilerden bazı davranışları öğreneceklerdir. 7- Eğitim programlarına ek olarak aile eğitimi, sosyal, kültürel ve serbest zaman etkinlikleri sayesinde öğrenmeleri gelişir.
NORMAL ÇOCUKLARA YARARLARI 1- Özürlü bireye karşı kabul, hoşgörü, yardımlaşma, demokrasi ve ahlaki anlayışları geliştirir. 2- Bireysel farklılıkları doğal karşılar ve saygı gösterir. 3- Kendi yetersizliklerini görme, bunları kabul etme ve giderme davranışları gelişir.
4- Özürlülerle yaşamayı öğrenir. 5- Liderlik, model olma ve sorumluluk duygusu gelişir.
AİLELERE YARARLARI 1- Çocuk üzerindeki beklentileri çocukların kapasiteleriyle uygunluk göstermeye başlar. 2- Okula bakış açıları değişir. 3- Çocukların ilgi ve ihtiyaçları konusunda daha sağlıklı bilgi edinirler.
4- Aile içi çatışmalar azalır ve aile sağlığı artar. 5- Çocuklarına nasıl yardım edecekleri konusunda yeni yollar öğrenirler.
ÖĞRETMENLERE YARARLARI 1- Şartsız kabul, sabır, hoşgörü, bireysel özelliklere saygı davranışları gelişir. 2- B.E.P hazırlama ve uygulamada daha başarılı olurlar.
3- Eğitimde ekonomiklik ve fırsat eşitliği sağlanır. 4- Kaynaştırma öğrencisi ile yapılan çalışmalar sayesinde öğretim becerileri gelişecek ve deneyimleri artacaktır.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE GÖREV ALAN PERSONELDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER. 1- Yeniliklere ve değişmeye açık olmalı. 2- İnsanlara ön yargısız olmalı 3- Tarafsız ve objektif olmalı. 4- tutarlı, kararlı, dengeli bir kişilik yapısına sahip olmalı.
5- Özel eğitim alanını öğrenmeye ve öğretmeye hazır ve istekli olmalı. 6- Sabırlı, sakin ve sevgi dolu olmalı. 7- İnsan sevgisi ve insana değer vermeli.
8- Empatik bir anlayışa sahip olmalı. 9- Görev aldığı kurumun amaç ve ilkeleri ile bağdaşım içinde olmalı. 10- İşbirliğine açık olmalı.
TAM ZAMANLI KAYNAŞTIRMA UYGULAMASI a)Özel eğitim gerektiren bireylerin, akranları ile birlikte okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında aynı sınıfta eğitim görmesi ve sosyal açıdan bütünleştirilmesi için; özel eğitim destek hizmetleri, özel araç-gereç ve eğitim materyalleri sağlanır. Eğitim programı bireyselleştirilerek uygulanır ve gerekli fiziksel düzenlemeler yapılır. Kaynaştırma uygulamaları yapılan okullarda, sınıf mevcutlarının okul öncesi eğitim kurumlarında 14, ilköğretim kurumlarında 30 öğrenciyi aşmamasına dikkat edilir. Özel eğitim gerektiren öğrenciler her sınıfa eşit olarak dağıtılır, bir sınıfta yetersizliği aynı olan en fazla iki öğrenci uygulamaya katılır.
b)Durumları ayrı bir sınıfta eğitilmeyi gerektiren öğrenciler için okul öncesi eğitim, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında özel eğitim sınıfları, özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından açılır. Bu sınıfların mevcudu en fazla; okul öncesi eğitimde 6, ilköğretimde 12, orta öğretimde 20 ve yaygın eğitimde 10 öğrenciden oluşur.
c)Özel eğitim okulunun yatılılık olanaklarından yararlanan öğrencilerden, akranları arasında eğitim alması uygun görülenler, yakın çevrelerindeki okul öncesi eğitim, ilköğretim, orta öğretim kurumlarından eğitim alırlar. Servis giderleri özel eğitim kurumunca karşılanır. d)Yetersizlikleri olmayan bireyler, istekleri doğrultusunda, özellikle okul öncesi eğitimde, çevrelerindeki kaynaştırma uygulaması yapan özel eğitim okullarında açılacak sınıflara kayıt yaptırabilirler. En fazla beşi özel eğitim gerektiren birey olmak üzere, bu sınıfların mevcutları en fazla okul öncesi eğitimde 14, ilköğretim-orta öğretimde 20 ve yaygın eğitimde 10 öğrenciden oluşur.
YARI ZAMANLI KAYNAŞTIRMA UYGULAMALARI: a)Kaynaştırma uygulaması yapılan sınıflara veya özel eğitim sınıflarına devam eden öğrencilerin; özel eğitim/kaynaştırma uygulaması yapılan sınıfların etkinliklerine katılması, kaynak oda, rehberlik ve araştırma merkezi ile özel eğitim kurumundan destek eğitimi alması için gerekli düzenlemeler yapılır. b)Özel eğitim okulunda kaydı olan bazı öğrencilerin kaynaştırma uygulaması yapılan sınıfların etkinliklerine katılması için gerekli önlemler alınır.
c)Personeli ve fiziksel koşulları uygun olan özel eğitim okullarında, çevredeki diğer öğrencilerin de hazırlanan program çerçevesinde her türlü eğitim ortamından faydalanmaları sağlanır. d)Birden fazla yetersizliği olan öğrencilerin, özel eğitim okullarında gündüzlü olarak açılan özel eğitim sınıflarında; özel araç-gereç, eğitim materyali kullanılarak, gelişimsel öğretim programlarının bireyselleştirilerek uygulanması ve sosyal bütünleşmenin sağlanması için gerekli önlemler alınır. Bu sınıfların mevcudu en fazla altı öğrenciden oluşur, sınıfta iki öğretmen görevlendirilir. Bu öğrencilerin değerlendirilmesinde, bireyselleştirilmiş eğitim programlarında belirlenen amaçların gerçekleştirilmesi esas alınır.
TEŞEKKÜRLER