TRAFİK GÜVENLİĞİ VE ÇOCUKLAR Prof. Dr Recep AKDUR

TRAFİK KAZALARININ KÜRESEL BOYUTU Trafik kazalarından her sene 1.24 milyon kişi ölüyor. Dünyadaki ölüm nedenleri arasında ilk on içinde, 15-29 yaş grubunda birinci ölüm nedeni Müdahale edilmez ise bu sayı 2020 yılında 1.9 milyona çıkacak ve ölüm nedenleri sıralamasında 3. sıraya oturacak Bu ölümlerin yaklaşık yarısı yaya, bisikletli, motosikletli gibi trafikte zayıf konumda olanlarda Yalnızca 28 ülke (toplam nüfusları 416 milyon ve dünya nüfusunun %7’ne denk geliyor); hız, emniyet kemeri, alkollü direksiyon kullanmama, kask ve çocuk koltuğu konusunda yasal düzenlemeye sahip.

GELİRE GÖRE ve NÜFUS, ARAÇ VE TRAFİK KAZASI ÖLÜMLERİ DÜNYA YÜKSEK GELİR ORTA GELİR DÜŞÜK GELİR Nüfus (%) 100 16 72 12 Araçlar (%) 47 52 1 Trfk Kzs ölümleri (%) 8 80 Trfk Kzs Ölüm Sıklığı (100.000) 18 8.7 20,1 18,3

ÜLKELERİN GELİRİ VE TRAFİK KAZALARINA GÖRE DAĞILIMI

TÜRKİYE’DE TRAFİK KAZALARININ ÇOCUKLARA YÜKÜ (2013) YAŞ GRUBU ÖLÜ YARALI Adet % 0-9 202 5.51 19303 7.07 10-14 95 2.59 13405 4.91 15-17 116 3.16 15599 5.71 Ara Top 413 11.27 48307 17.68 18-24 411 11.21 52571 19.24 25-64 2354 64.21 157301 57.57 65+ 488 13.31 15060 TOPLAM 3666 100 273239

TÜRKİYE’DE TRAFİK KAZALARINDAN ÖLEN ÇOCUKLARIN CİNSİYETLERE DAĞILIMI (2013) 0-9 10-14 15-17 ARA TOP 18-24 25-64 65+ ERKEK A 125 62 101 288 327 1861 350 2826 % 4.42 2.19 3.57 10.19 11.57 65.85 12.38 100 KADIN 77 33 15 84 493 138 840 9.17 3.93 1.79 14.88 10.00 56.69 16.43 202 95 116 413 411 2354 488 3666 5.51 2.59 3.16 11.27 11.21 64.21 13.31 ABD’de 2012, yılında 33,561 traffic kazasının 1,168 (3%) 14 ve altı çocuklardır.

TÜRKİYE’DE TRAFİK KAZALARINDAN YARALANAN ÇOCUKLARIN CİNSİYETLERİNE DAĞILIMI (2013) 0-9 10-14 15-17 ARA TOP 18-24 25-64 65+ E A 11183 8305 11236 30724 40237 111451 9590 192002 % 5,82 4.33 5,85 16,00 20.96 58.05 5.00 100 K 8120 5199 4363 17682 12334 45850 5470 81237 10.00 6.40 5.37 21.77 15.18 56.44 6.73 T 19303 13405 15599 48306 52571 157301 15060 273239 7.07 4.91 5.71 17.68 19.24 57.57 5.51

TRAFİK GÜVENLİĞİNDE GENEL ÖNLEMLER Güvenli ulaştırma politikası Araç güvenliği Yol güvenliği Kişi güvenliği Trafikten sorumlu tek kuruluş Epidemiyolojik incelemeye dayalı güvenlik uygulamaları

GÜVENLİ ULAŞTIRMA POLİTİKASI Kitle ulaştırmasına geçilmesi Rekabet dinamiğini kamunun oluşturması a)Demiryolu b)Denizyolu c)Havayolu Kent içi metro ve otobüs ulaştırması

ARAÇ GÜVENLİĞİ 1) Sürücü koltuğu 2) Görüş rahatlığı ve açısı : 3) Kumanda araçları ve göstergelerin düzeni 4) Araç içi konfor 5) Araç hareket , kontrol ve diğer düzenekleri ile ilgili faktörler a) Fren b) Lastikler c) Direksiyon mil ve simidi d) Kapı kilitleri e ) Camlar

YOL GÜVENLİĞİ 1) Tek yön için genişliğin en az 3.60 metre olması, 2)Yoğunluğa göre, yolların tek yönlü olması, 3)Yol kaplamasının düzgün ve kaliteli olması, 4)Kavşakların iyi düzenlenmiş olması ve geçişlerin ışık ya da görevli aracılığı ile düzenlenmesi, 5)Yol bakım ve işaretlemeleri düzenli olması. 6)Uygun aralıklarla, park ve dinlenme alanları bulunması, 7) Yol koşullarına göre hız limitleri konması ve uyulmasını sağlamak ereğiyle kontroller yapılmalıdır.

KİŞİYE İLİŞKİN GÜVENLİK ÖNLEMLERİ SÜRÜCÜ Yaş Cinsiyet Hastalık- sağlık Psiko sosyal durum Yanlış davranışlar (Eğitim) –alkol-madde-hız-emhiyet kemeri-kask-trafik kuralları YOLCU Hastalık-alkol-madde araç içi dolaşma YAYA Boş- iyi düzenlenmiş yaya kaldırımı İyi düzenlenmiş yaya geçitleri (ışıklı sesli görevli) Yanlış davranışlar-Eğitim

ÇOCUĞA ÖZGÜ ÖNLEMLER Okul Servisleri Okul Çevresi Bisiklet/Mobilet binme   Çocuk Koltuğu kullanımı Emniyet kemeri kullanımı  Yolculuk eğitimi/kültürü Yaya eğitimi/kültürü Güvenli oyun alanları

OKUL SERVİSLERİ Işıklı DUR işareti bulunmalıdır. Bu işaretin, öğrencilerin araca inmeleri ve binmeleri sırasında yakılması ve inip binmeleri tamamlanıncaya kadar yanar durumda bulundurulması gereklidir. Işıklı Dur işareti yakıldığında arkadan gelen bütün araçların durması zorunludur. Okul taşıtlarına fazla öğrenci binmemelidir. Okul taşıtları gidiş geliş saatlerine ve okul tarafından belirlenen taşıma programına uygun olarak çalışmalıdır. Bir okul taşıtında öğrencilerin yetişebileceği camların ve pencerelerin güvenli ve sabit olması gereklidir. REFAKATÇİ

OKUL ÇEVRESİ YAYA GEÇİTLERİ ilk ve orta dereceli okul öğrencilerinin okul önlerinde ve geçitlerinde güvenli şekilde okula giriş ve çıkışlarını sağlamak amacıyla istekli öğretmen, veliler ve 11 yaşını bitirmiş öğrenciler Okul Geçidi Görevlisi olabilirler. Okul Geçidi Görevlileri, İl Emniyet Müdürü'nün koordinatörlüğünde, Şehir içi Trafik Denetleme Şube Müdürü, Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürü ile Milli Eğitim Müdürlüğü’nün tayin ettiği 2 eğitim uzmanından oluşan komisyonca seçilmektedir Pratik ve uygulamalı eğitimden geçirilmektedirler. Başarılı olan adaylara ise İl Emniyet Müdürlüğü tarafından imzalanan “Okul Geçidi Görevli Belgesi” verilmektedir.

BİSİKLET MOBİLET GÜVENLİĞİ Bisiklet seçimi/uygun özellikler uygun donanım Bisiklet ön ve arka kısmında mutlaka reflektör bulunmalıdır. Bisiklet zincirleri temiz, yağlanmış ve ayarlanmış olmalıdır. Frenler! her zaman kontrol edilmeli, her zaman çalışır durumda olmalıdır. Lastikleri gerektiği gibi şişirilmiş olmalıdır. Güvenli alanlar/bisiklet yolları Güvenli kullanım Kask kullanma

ÇOCUK KOLTUĞU Dünyadaki ülkelerin yarısında, bu dünya nüfusunun %32’sine karşılık geliyor çocuk koltuğu düzenlemesi var Çocuk koltuğu düzenlemesi yüksek gelirli ülkelerde %88, orta gelirli %43 düşük gelirli %30 Kullanımların çok daha düşük olduğu biliniyor Yanlış seçim ve kullanımların da yaygın olduğu biliniyor

ÇOCUK KOLTUĞU SEÇİMİ KOLTUK TİPİ ÇOCUK ÖZELLİĞİ Bebek(oturamayan çocuk) 0+ 10-13 Kilogramdan daha az I 10-18 Kilogram (2-4 yaş) II 15-25 Kilogram (4-6 yaş) III 22-36 Kilogram (6-11 yaş) 11-12 yaşından sonra emniyet kemeri

Kaynaklar Akdur R.:  Toplumsal açıdan Tarfik kazaları(Halk Sağlığı içinde)  ANTIP A.Ş. Yayınları, Ankara, 1998 Akdur R:Türkiye'deki Trafik Kazalarının Epidemiyolojik İlkeler  Işığında Değerlendirilmesi,Ulaşım ve Trafik Güvenliği Dergisi Temmuz 2012 s:12-20 Faces behind the figures Voices of road traffic crash victims and their families World Health Organization 2007, Geneva Global status report on road safety 2013, World Health Organization 2013, Geneva Seat Belts and Child Restraints a road safety manual WHO FIA Foundation publications 2009 Sungur İ.,Akdur R.,Piyal B,:Türkiye'deki Trafik Kazalarının Analizi, Ankara Medical Journal cilt:14 sayı3(2014) s:114-124 Trafik Kaza İstatistikleri 2013 TUİK

TEŞEKKÜRLER