IŞIK VE SES

IŞIK NEDİR? Işık , maddenin fiziksel yapısındaki atomik etkileşim sonucu meydana gelen , ışıyan bir enerji türüdür . Kaynağından çıktıktan sonra bütün yönlere dağılır ve dalgalar şeklinde ilerler. Herhangi bir objenin görülebilmesi için ya kendisinin bir ışık kaynağı olması ya da üzerine düşen herhangi bir ışığı yansıtması gerekir . Işık kaynağı olmayan cisimler özelliklerine göre kendi üzerlerine düşen ışınların bir kısmını az veya çok yansıtırlar .

IŞIK VE ÖZELLİKLERİ Çevremizde pek çok ışık kaynağı vardır. Bunlardan bazıları doğal, bazıları da yapay ışık kaynağıdır. Güneş, yanmakta olan odun, ateş böceği ve yıldızlar doğal ışık kaynağıdır. Elektrik ampulleri, gaz lambaları, mumlar yapay ışık kaynağıdır.   Işık her cisimden geçemez. Saydam defter kabı, hava, su ve cam gibi badeler ışığı iyi geçirir. Bu maddeler saydamdır. Bazı maddeler ile ışığın bir kısmını geçirir. Bu maddeler yarı saydamdır. Buzlu cam, yağlı kağıt yarı saydam maddelere örnektir. Odanın duvarlarını ışığı penceredeki cam gibi bütünüyle geçirdiğini düşün. Bu durumda yaşamın nasıl etkilenirdi? Taş, tahta, alüminyum gibi maddeler ışığı geçirmez; bu maddeler saydam olmayan maddelerdir.

IŞIK VE ÖZELLİKLERİ Bir ışık kaynağından çıkan be ışığın yolunu belirten doğrulara ışık ışını denir. Işık kaynakları farklı olsalar bile ışık ışınları yayılırken doğrusal bir yol izler. Ağaçların arasından süzülen güneş ışığı, el fenerinden ve araba farından yayılan ışık, ışığın doğrusal yolla yayıldığını gösteren örneklerdir. Yağmurlu bir günde yeryüzüne baktığında birden çakan şimşeği görmüşsündür. Kısa bir süre sonra da gök gürültüsünü işitmişsindir. Sesin bir yayılma hızı olduğu gibi ışığın da bir yayılma hızı vardır. Oluşan şimşeğin ışının önce görüp gök gürültüsünü sonra işittiğine göre; ışık sesten hızlıdır, diyebilir misin? Işık; ayna, su alüminyum folyo gibi yüzeylere çarptığında yansır. Bu yüzeyler saydam, parlak, pürüzsüz ve açık renklidirler.

IŞIK KAYNAKLARI Doğal Işık Kaynakları  Işık kaynaklarından bazıları kendiliğinden ışık üretir. Bunlara doğal ışık kaynakları denir. Güneş, yıldızlar, ateş böceği, şimşek, yıldırım ve deniz diplerinde yaşayan bazı balıklar doğal ışık kaynaklarıdır.      Yapay Işık Kaynakları  Doğal ışık kaynaklarından gece aydınlatması için yeteri kadar yararlanamayız. Bu nedenle gece aydınlatmasında insanlar tarafından yapılmış yapay ışık kaynakları kullanılır. Ampul, trafik lambası, mum, meşale, televizyon ekranı ve fener yapay ışık kaynaklarıdır.

ses NEDİR? Ses, maddeden oluşan bir ortamda yayılan, mekanik bir titreşim dalgasıdır.

Ses Şiddeti Aynı ses kaynağının ürettiği sesin farklı uzaklıklardan farklı şekilde duyulmasını sağlayan özelliğe sesin şiddeti denir. Seslerin şiddetleri farklıdır. Sesin şiddetine gürlük de denir. Sesin şiddetini artırmak ve sesimizi uzaklara duyurmak için megafon adı verilen bir alet kullanılır. Sokak satıcıları, itfaiyeciler, polisler seslerini duyurabilmek için megafon kullanırlar.    İşitme güçlüğü çeken insanlar işitme cihazı kullanırlar. Bu cihazlar çevreden gelen seslerin şiddetini artırarak daha iyi duyma sağlar.  

Ses ve Özellikleri Çevremizde her yerde ses vardır. Bazı sesler bizi rahatsız eder. Bazıları ise günlük yaşantımızda bize yardımcı olur.        Ses, hayvanların yaşamında da önemlidir. Birçoğumuz hayvanların çıkardıkları sesle gürültü yaptıklarını düşünürüz. Gerçekte hayvanların çıkardıkları sesler aralarındaki iletişimi sağlar. Bir balonu şişir ve parmaklarınla balonun ağzını sıkıca tut. Parmaklarını hafifçe gevşet ve balonun içindeki havanın dışarı çıkmasını sağla. Balonun ağzının titreştiği ve ses çıkardığını fark edeceksin. Su yüzeyinde görülen daire şeklindeki dalgalar, suyun titreşimidir. Ses titreşimleri su dalgaları gibi dalgalar oluşturur. Kaynağından çıkan ses dalgaları her yönde yayılır.

Ses Titreşimdir  Titreşen bir nesnenin başlattığı titreşimler dizisine ses denir. Sesin oluşabilmesi için titreşim hareketi gereklidir. Titreşim bir nesnenin ileri geri hareketidir. Titreşim yapan ses kaynakları havayı titreştirir. Titreşen hava yayılarak kulağımıza gelir ve bir etki oluşturur. Böylece ses işitilir.

son