İLAÇLARIN ETKİ MEKANİZMALARI İlaçların etkileri ve etki mekanizmaları; İn vivo veya in vitro incelenir. İn vivo durumda organ homeostazı sürdürmeye çalışan fizyolojik mekanizmaların etkisi altındadır. Örn: Noradrenalin İn vivo durumda bazı organlar ve diğer yapılar, sinirsel veya humoral faktörlerin tonik etkisi altındadır. Örn: Alfa-adrenerjik blokörler
1.Farmakolojik etki ilacın fiziksel veya kimyasal nonspesifik bir özelliğine bağlı olabilir. Genel anestezikler Antiasid ilaçlar 2.Etki hücrelerde nöromediatörlerin ve diğer endojen maddelerin etkilediği reseptörlerin ilaçlarla etkilenmesi sonucu olabilir. Agonist ilaçlar Antagonist ilaçlar
Reseptörler üzerine etkiler
3.İlaçlar, vücutta çeşitli yapılardaki fizyolojik veya patolojik olayların oluşmasına aracılık eden enzimleri inhibe veya aktive ederek etki oluştururlar. Antikolinesteraz ilaçlar, MAO inhibitörleri Endojen NO ve nitrogliserin Gs aktive eder 4. İlaç antimetabolit olması nedeniyle etki oluşturabilir. Varfarin, metotreksat, sülfonamidler
5. İlaçlar transmembranal aktif transport sistemlerinin inhibisyonu veya aktivasyonu ile etki oluşturabilir. Dijital glikozidler, omeprazol D vitamini ve paratiroid hormon 6.İlaçlar eksitabl hücrelerde transmembranal iyon kanallarını açmak veya kapamak suretiyle hücreleri etkileyebilirler Lokal anestezikler, kalsiyum kanal blokörleri Kromakalim
7.ikame (yerine koyma) esasına dayanan etki mekanizmaları Dopaminerjik ilaçlar 8.Farmakolojik etki, ilacın vücutta normalde inaktif olan bir maddeyi açığa çıkarmasına veya engellemesine bağlı olabilir Efedrin, amfetamin, Kromalin vb antiastmatikler 9.Farmakolojik etki, ilacın şelasyon yapmasına bağlı olabilir. Kalsiyum disodyum EDTA