Atatürk Üniversitesi Kazımkarabekir Eğitim Fakültesi Kimya Eğitim Ana Bilim Dalı

ATOM Maddenin temelinde atom adı verilen çok küçük parçacıklardan oluştu ğ u kavramı eski yunanlılara kadar uzanır.Milattan önce 5. yüzyılda Leucippus ve Democritus maddenin sonsuz küçük parçacıklara ayrılamayaca ğ ını öne sürdüler.Onlar,bir madde daha küçük parçalara bölünmeye devam edilirse en sonunda atomun bölünmeyece ğ ini iddia ediyorlardı.Atom sözcü ğ ü Yunanca’da bölünmez anlamına gelenatomos sözcü ğ ünden türetilmiştir.

Atomun parçalanamayaca ğ ını idda eden ünlü bilim adamları … LeucippusDemocritus

Atamun Çekirde ğ i … Çekirdek, atomun tam merkezinde bulunmaktadır ve atomun niteli ğ ine göre belirli sayılarda proton ve nötrondan oluşmuştur. Çekirde ğ in yarıçapı, atomun yarıçapının onbinde biri kadardır.

Çekirde ğ in İ çi … 1932 yılına dek, çekirde ğ in proton ve elektronlardan oluştu ğ u sanılıyordu. Çekirde ğ in içinde protonla beraber elektronların de ğ il nötronların oldu ğ u ancak o tarihte keşfedilebildi. (Ünlü bilimadamı Chadwick 1932 yılında çekirde ğ in içinde nötronun varlı ğ ını ispatladı ve bu keşfiyle Nobel ödülü kazandı.)

ELEKTRON

Elektron yükünün duyar olarak ölçümü ilk defa Robert A. Milikan tarafından 1909 da yapıldı.Milikan’ın deneyinde x-ışınları etkisi ile havayı oluşturan moleküllerden elektronlar koparılır.Çok küçük ya ğ damlacıkları da bu elektronları alıp elektrik yükleri ile yüklenirler.Bu ya ğ damlacıkları iki yatay levha arasından geçirilirler.Ya ğ damlacıklarının düşüş hızları ölçülerek kütleleri hesaplanır.

Robert A. Milikan

PROTON

Pozitif ışınlar adı verilen bu artı yüklü iyon demetleri ilk defa 1886 da Eugen Goldstein tarafından bulundu.Pozitif ışınl arın elektrik ve magnetik alanların etkisinde sapmaları ise 1898 de Wilhelm Wien ve 1906 da J.J. Thomson tarafından incelendi.Artı yüklü iyonlar için e/m de ğ erlerinin saptanmasına, katot ışınlarının incelenmesinde kullanılan yöntemin hemen hemen aynısı kullanıldı.Deşarj tüpünde de ğ işik gazlar kullanıldı ğ ı zaman de ğ işik tür artı yüklü iyonlar oluşur.

Artı yüklü iyon demetini bulan ilk kişi … Eugen Goldstein

NÖTRON

Atomlar elektrik yükü bakımından nötral olduklarından bir atomun içerdi ğ i proton sayısı elektron sayısına eşit olmalıdır.Atomun toplam kütlesini açıklayabilmek için 1920 de Ernest Rutherford atomda yüksüz bir taneci ğ in var oldu ğ unu savundu.Bu tanecik yüksüz oldu ğ undan onu incelemek ve tanımlamak zordu.Fakat 1932 de James Chadwick nötronun varlı ğ ını kanıtlayan çalışmalarını sonuçlarını yayınladı. Chadwick, nötronların oluştu ğ u bazı nükleer tepkimelerin verilerinden nötronun kütlesini hesaplayabildi

James Chadwick