HASTANE İNFEKSİYONLARINI ÖNLEME VE KORUNMA SÜHEYLA KALA EĞİTİM HEMŞİRESİ
HASTANE İNFEKSİYONU NEDİR HASTANE İNFEKSİYONU NEDİR? Hasta hastaneye yattığında bir infeksiyon hastalığının inkübasyon döneminde değil, infeksiyon belirtisi ve bulgusu yok iken hastaneye yattıktan ; 48-72 saat sonra gelişen ve taburcu olduktan 6-10 gün sonrasında Ameliyattan sonra 1 ay Yerleştirilen bir implant varsa 1 yıl içerisinde gelişebilen infeksiyonlara hastane infeksiyonu veya nozokomiyal infeksiyonlar denir
HASTANE İNFEKSİYONLARI 1- Üriner sistem infeksiyonları 2- Cerrahi yara infeksiyonları 3- Solunum sistemi infeksiyonları 4- Dolaşım sistemi enfeksiyonları 5- Protez infeksiyonu
Hastane İnfeksiyonu Etkenleri: Metisilin Dirençli Stafilokokkus aureus (MRSA) Çoğul Antibiyotik Dirençli Gr(-) ler, Enterokok Basiller (Pseudomonas, Klebsiella, E. Coli vb.)
Hastane İnfeksiyonlarına yol açan mikroorganizmaların toplumdakilerden farkı; Yaşamlarını hastane ortamında sürdürebilmeleri Hasta ve personelin deri ve mukozalarında kolonize olmaları Hastadan hastaya bulaş sırasında çeşitli yüzeylerde canlılıklarını koruyabilmeleri Antibiyotik tedavisine, bazen de antiseptiklere direnç gösterebilmeleridir
Hastane ortamında bulaşma 3 yolla olur: Hava Yolu Tbc, Su Çiçeği Damlacık Yolu Boğmaca, İnfluenza Temas Yolu MRSA,Streptokoklar, HIV HBV, HCV Bulaşıcılığı yüksek riskli hastaların izole edilmesi ve bu hastalarla ilgilenen personelin önlemleri bilmesi ve azami uygulaması gerekmektedir.
RİSK FAKTÖRLERİ : 70 ve daha ileri yaş 1-Hasta ile ilgili faktörler: 70 ve daha ileri yaş Altta yatan kronik hastalığın olması İmmunosupresyon Bilinç bulanıklığı YBÜ de yatma Uzun süre hastanede yatışları Beslenme Bozukluğu Obesite
2-Yapılan girişimlerle ilgili risk faktörleri Entübasyon, trakeostomi, mekanik ventilasyon Antiasit veya H2 reseptör blokeri kullanımı Geniş spektrumlu antibiyotik kullanımı Nazogastrik, orogastrik sonda ile besleme
3-Hasta bakımı ile ilgili risk faktörleri Kötü el yıkama alışkanlığı Yanlış dezenfeksiyon ve antisepsi Hasta bakımında asepsi kurallarına uymama Preoparatif traş İzolasyon prosedürlerine uyulmaması Uygunsuz antibiyotik kullanımı Cerrahi teknik, kötü hemostaz, doku travması,ölü boşluk kalması
Hastane infeksiyonlarının önemİ 1-Morbidite ve mortalite oranları çok yüksektir. 2-Bazı temel uygulamalarla %30’u önlenebilir. 3- Ekonomik yükleri çok yüksektir.Çünkü : - Hastanede yatış süresini uzatır. - Pahalı kombine antibiyotikler kullanılır. -Tanı için daha ileri ve pahalı testler gerekir.
ABD ‘de Hastane infeksiyonları yatan hastaların yaklaşık % 5-7 sinde görülmektedir. Türkiye’de Hastane infeksiyonu gelişme hızı yılda %5-15 arasındadır. İntra abdominal cerrahi girişimlerin %20 oranındadır. Hastanemizde İntra abdominal cerrahi girişimlerin %1,08 oranındadır
Hastane İnfeksiyonlarının Dağılımı Cerrahi alan infeksiyonları Solunum yolu infeksiyonları Üriner sistem infeksiyonları Dolaşım sistemi infeksiyonları Protez infeksiyonları
ETKENLERİN DAĞILIMI Pseudomonas spp. E coli. M.R.S.A Enterobacter spp. Acinetobacter baumani Klebsiella spp M.R.S.E
KLİNİKLERE DAĞILIMI Ortopedi servisi (C.A.İ) Travma Yoğun Bakım(Ü.S.İ) Reanimasyon Ünitesi(Ü.S.İ) Nöroloji Yoğun Bakım(Ü.S.İ)
İNSANLIK BİR ZAMANLAR VEBA İLE UĞRAŞTIĞI GİBİ GÜN GELİP İNFEKSİYONLARLA MI UĞRAŞACAK!
ENFEKSİYONLARI ÖNLEMEK İÇİN YAPABİLECEKLERİMİZ
ATIKLAR NASIL AYRIŞTIRILIR Kesici delici aletler kapalı-turuncu plastik veya karton kutulara enjektör uçları kapatılmadan atılmalı Hasta atıkları ile teması olan bütün atıklar kımızı tıbbi atık poşetine atılmalı Serumlar, setleri ayrıştırıldıktan sonra mavi poşet olan ambalaj atık kovalarında toplanmalı Evsel atıklar siyah poşet olan çöp kovalarında toplanmalı
PERİFERİK KATETERLER Periferal kateterlerler en fazla 72 saatte bir değiştirmelidir. Kateterin kalış süresini doğru takib edebilmek için kateterin takıldığı anda tarih atılmalıdır. Kan ve krutları temizlenmeden kalan kateterlerde bakteremi riski daha yüksektir. Kateter infeksiyonu düşünülen hastalarda kateter değiştirilmeye karar verildiyse önce eski kateterden kan kültürü alınmalı ve çıkan kateter ucundan kesilerek kültür gönderilmelidir.
PERİFERİK KATETERLER İnfeksiyon kaynağı vakaların çoğunda cilttir( Staph aureus, S. epidermidis) Mikroorganizmalar sağlık personelinin ellerinden de bulaşır Mikroorganizmalar dış yüzey olmak üzere kateter yüzeyindeki biyofilm üzerinde ürerler ve buradan kan dolaşımına geçerler
ÜRİNER KATATERLER Üriner kateterler kesin endikasyon varsa takılmalıdır. Kateter aseptik tekniklere uyularak, eğitimli kişiler tarafından takılmalıdır. Tıkanıklık, kaçak ve idrar kültürlerinde üreme olmadığı sürece kateter değiştirilmemelidir. İdrar torbaları yatak kenarlarına mesanenin alt seviyesinde olacak şekilde asılmalı, torbalar alttan boşaltılmalıdır.
HASTANE İNFEKSİYONLARINDAN KORUNMA Hastane materyalleri, kan ve vücut sıvıları infekte kabul edilmelidir. Bu materyallerle ve sıvılarla çalıştıktan sonra ellerinizi yıkayınız. Eldiven kullanınız. Mümkün olduğunca dokunmama tekniğini kullanınız. Sıçrayan ve dökülen infekte maddeleri derhal temizletiniz
Yoğun Bakım Ünitesi çalışanlarının infeksiyon kontrol önlemlerine uyum derecesi, özellikle hastayla temas öncesi ve sonrası el yıkama zorunluluğuna uyumu ile orantılıdır. El yıkamaya uyum ile o birimde görülen nozokomiyal infeksiyon oranının yaklaşık %25 -%30 oranında azalması, konunun önemini ortaya koymaktadır.
ELLERİNİZİ ; En az 15 saniye YIKAYIN. Sıvı sabunları tercih edin. Mutlaka KURULAYIN. İnvaziv işlemlerden önce ve sonra, Eldiven giymeden önce ve sonra, Tıbbi atıklarla temas sonrası Bütün kirli işlemlerden sonra ELLERİNİZİ YIKAYIN VE KURULAYIN.
ELDİVEN GİYME: Kan, mukoz membranlar, sağlam olmayan deri, sekresyonlar ve nemli vücut alanları ile temas sırasında eldiven giyilmelidir. Eldivenler hastalar arasında değiştirilmezse çapraz kontaminasyon gerçekleşebilir. Tüm invaziv işlemler esnasında eldiven kullanınız
İLETİŞİM Hastane İnfeksiyonlarının tespitinde temel unsur ATEŞ TAKİBİDİR. Hastanın hastaneye yatıştan 48-72 saat sonra ateşi yükselirse, cerrahi kliniklerden operasyon sonrası yara yeri akıntısı ile tekrar yatan hastalarda Enfeksiyon Kontrol Komitesi ile iletişim kurun
Aletlerin kullanım süreleri Ventilatör hatları-----------------48-72 saat Arteryal kanüller------------------4 gün Trakeostomi kanülleri------------5 gün Endotrakeal tüpler----------------5-7 gün Nazogastrik sonda----------------7 gün Ürofix------------------------------7 gün İdrar sondası---------------------15-21 gün Periferal venöz kateterler------72 saat Arterial line ‘lar-----------------48-72 saat CVP lıne ‘ları--------------------48-72 saat İnternal juguler kateter----------2-3 hafta Subclavian kateter---------------2-3 hafta
NOSOKOMİAL ENFEKSİYONLARIN ÖNLENMESİNDE EN ÖNEMLİ PROSEDÜR GÜNÜMÜZDE NOSOKOMİAL ENFEKSİYONLARIN ÖNLENMESİNDE EN ÖNEMLİ PROSEDÜR EL YIKAMADIR