SAĞLIK ,SPOR VE BESLENME SAĞLIK NEDİR?

Sağlık mutlu bir hayatın parçasıdır. Hastalık ve sağlık kavramları kültürlere bağlıdır. Hastalık ve sağlık kavramları kültüre bağlı olmasına rağmen, insan her yerde insandır ve bu nedenle sağlığın evrensel tanımı olmalıdır.

Dünya Sağlık Örgütü sağlığı şöyle tanımlamaktadır: Sağlık yalnızca hasta veya sakat olmamak değil bedenen, ruhen ve sosyal yönlerden tam bir iyilik halidir. Bu tanım artık bütün dünya ülkelerinde kabul edilen bir tanımdır.

O halde,kişinin tam sağlıklı olabilmesi için bedenen hasta veya sakat olmaması sosyal yönden tam bir iyilik hali içinde olması gerekmektedir. İnsanı diğer canlılardan ayıran özelliklerden biri de sosyal varlık oluşudur.

Yaşamımızın her anında çevremizdeki kişilerle ve olaylarla ilgili karşılıklı bir etkileşim içinde bulunuruz. Bu olayların sağlığımızı etkilediği bir gerçektir. Öyle ki toplum hayatının etkisi sonucu oluşan bazı hastalıklar için sosyal hastalıklar deyimi kullanılmaktadır. Verem hastalığı bunlardan biridir.

Bu hastalığın, toplumun ekonomik olarak düşük düzeydeki,yoksul,çok çocuklu,eğitimsiz ve bozuk bir çevrede yaşayan ailelerde daha fazla görüldüğü bilinmektedir. Bir başka deyişle yoksulluk,eğitimsizlik gibi sosyal olgular verem hastalığının temelinde yatan olaylardır. Aynı şekilde yetersiz beslenmede,gelişme geriliğinde,bulaşıcı hastalıklara yakalanmada,kazaların oluşmasında,hatta doğuştan sakatlıkların ortaya çıkmasında sosyal ve kültürel faktörlerin payı vardır.

Özetle sağlık sosyal bir olaydır aynı zamanda. Bu nedenle,sağlık olaylarından ve sağlıklı olmak için yapılan çabalardan söz ederken; Sağlığı etkileyen biyolojik ve fiziksel nedenlerin yanı sıra sosyal olayları da göz önünde bulundurmak zorundayız. İnsanı anlayabilmek,hastalık ve sağlığını değerlendirmek için onu çevresi ile bir bütün olarak kavrayabilmek ve insanla çevresi arasındaki etkileşimi anlamak gerekir.

İnsanın çevresini incelemeyi kolaylaştırmak için,çevresel etmenleri;biyolojik,fizik ve sosyal olmak üzere üçe ayırabiliriz. Bu etmenler ve insan sürekli bir etkileşim içindedir. Etkileşim;yalnız insan ve çevresel etkenler arasında değil bu etkenler arasında da vardır. Bu etkileşme içinde insanı bir bütün olarak görmek gerekir.

İlkçağlarda hastalıkların;kötü ruhlar,cinler ve periler veya nazarla meydana geldiğine inanılırdı. Bilimsel gelişmenin emekleme döneminde olan insanlar;karşılaştıkları sağlık sorunlarını ,sihir,muska,mavi boncuk,büyü gibi araç ve uygulamalarla çözmeye çalışıyorlardı. Salgınlar gibi toplumsal felaketlerde tapınaklara doluşup,ayin yapıp,büyülere başvuruyorlardı.

Ne yazık ki günümüzde de bu bu ilkel yaklaşımların kalıntıları,eğitim düzeyi düşük kişiler arasında sürüp gidebilmektedir. Daha sonra bazı temel besin maddelerinin eksikliğinin önemli sağlık sorunlarına yol açtığı anlaşıldı. Daha önce lanetlenmiş gemilerde çıktığı sanılan skorbüt hastalığının, sadece kuru, konserve veya salamura yiyecek yenilmesinden kaynaklandığı anlaşıldı. Skorbütün C vitamini eksikliğinden meydana gelen bir hastalık olduğu ortaya çıktıktan sonra sorunlar daha kolay çözümlendi.

Bunu mikropların bulunuşu izledi. Birçok hastalığın sebebi mikroplardı. Daha sonra mikropların neden olduğu hastalıkların büyük çoğunluğundan bağışıklama ile korunabilmenin mümkün olduğu ortaya çıktı. Uygarlığın gelişmesi ile tıp bilimi ilerledi. Hastalıkların nedeni bulundu,iyileşme yöntemleri,gelişti. Tıp bilimi her gün yeni buluşlarla insanlığa büyük yararlar sağlıyor.

Tıp bilimi yalnız hastalıklarla,hasta olan insanlarla ilgilenmez,insan sağlığının sürekliliği,insanların hasta olmadan yaşamlarını sürdürmeleri için araştırmalar yapar.Yeni yöntemler geliştirir. Sanayileşme;çevre kirliliği,hava kirliliği ve kimyasal atık sorununu birlikte getirdi. Artık çevre olayları daha geniş anlamda bir sağlık sorunu yaratıyordu. Sorunların çözümü için insanı çevresi ile bir bütün olarak ele almak gerekliydi.

Günümüzde en önemli hastalıkların nadir veya tedavisi güç hastalıklar değil,bir toplumda en çok görülen,en çok sakat bırakan ve en çok öldüren hastalıklar olduğu anlaşılmıştır. Kişi ve toplumların sağlık düzeyini sosyal ve ekonomik nedenler nedenler belirler. Bunlar fizik,biyolojik ve diğer faktörleri değil,küçük toplumsal birim olan ailelerden başlayarak bütün toplumun sorunudur.

Sağlıkla ilgili harcamalar bir masraf değil,insan gücü yaptırımadır. Hastalanan ve ölen kişiler toplum için kayıptır. Toplumların en önemli zenginliği sağlıklı ve iyi yetişmiş insan gücüdür. Sağlık harcamaları bir yatırımdır. Çünkü üretim ve katkı gücü ,yüksek bir insan gücü yaratmayı amaçlar. Sağlık insanın en önemli sorunudur. Yaşamak,öğrenmek,iş yapabilmek için sağlıklı olmak gerekir.

Sağlığı bozuk olan ,hasta olan kişi görevlerini tam olarak yapamaz. Bunun sonucu olarak da kendine, ailesine,topluma yaralı olamaz. Sağlıklı kişi mutlu,canlı,hareketli olur. İnsanların sağlık kurallarını öğrenmesi ve sağlıklı yaşama bilincine kavuşması için Birleşmiş Milletler Örgütü 7-13 Nisan tarihleri arasını Sağlık Haftası olarak kabul etti. Sağlık Haftasının amacı, sağlık bilgisinin ve yardımının geniş halk kitlelerine ulaşmasıdır.

İNSANLARIN SAĞLIKLI YAŞAMALARI İÇİN ŞU KONULARA DİKKAT ETMELERİ GEREKİR

1)SAĞLIKLI OLMAK İÇİN TEMİZLİĞE ÖNEM VERMELİYİZ: Temizlik sağlığımız açısından çok önemlidir. Bedenimizin temizliği,kullandığımız eşyaların temizliği,yaşadığımız yerin temizliği gibi ayrıntılar bir bütün oluşturur. Yalnız bedenimizin temizliği ya da yalnızca eşyalarımızın temizliği bir anlam taşımaz. Biz ne kadar temiz olursak olalım,eşyalarımız,giysilerimiz kirli olursa bizde kirli sayılırız. Bu durumda bit,pire vb. mikrop taşıyan canlılar,kolayca bizi bulur,bizde hasta oluruz.

2) SAĞLIĞI BOZAN ETKENLERDEN KAÇINMALIYIZ: Yanlış beslenme, gerekli besinleri almama gibi durumlar,beslenme bozukluğu sonucu yaratır,buda sağlığımızı bozar. Zehirli böcek ve bazı hayvanların sokması,ısırması zehirlenmemize neden olur. Sağlığın en büyük düşmanı mikroplardır.Çeşitli hayvanlarla,yiyecek içeceklerle,solunum yolu ile geçen mikroplara karşı dikkatli olmalıyız.

3) ÇEVREMİZİ TEMİZ TUTMALIYIZ: Kişiler kendi sağlıklarını korumada dikkatli oldukları gibi çevre sağlıklarını korumada da dikkatli olmalıdırlar. Bunun için çevremizi temiz tutmalıyız. Yerlere çöp atmamalıyız. Çevrede sinek,sivrisinek gibi zararlı böceklerin üremesini kolaylaştıracak ortam yaratmamalıyız. Çevre sağlığını,çevre temizliğini korumak her yurttaşın önemli görevlerinden biridir

4) SAĞLIK ÖĞÜTLERİNİ TUTALIM: Mevsim özelliklerine göre giyinelim. Terli iken su içmeyelim. Havasız yerlerde oturmayalım. Spor yapalım. Gerektiğinde sağlık kurumlarına başvuralım.Sağlık ocakları,dispanserler başlıca sağlık kurumlarıdır. Sağlığımızla ilgili bir sorunumuz olduğunda hemen doktora gidelim. Doktorun verdikleri ilaçları tarife uygun olarak kullanalım. Kısacası doktorun sağlık konusunda tüm sağlık uyarılarına uyalım.

ÇİĞDEM AKSU 060957