Taşlıçay İ.H.L. Rehber Öğretmeni SINAV KAYGISI HAZIRLAYAN: Hatice KARAGÖZ Taşlıçay İ.H.L. Rehber Öğretmeni

KAYGI NEDİR ? Kaygı, kişinin bir uyaranla karşı karşıya kaldığında yaşadığı, bedensel, duygusal ve zihinsel değişimlerle kendini gösteren bir uyarılmışlık durumudur.

Sınav kaygısı, bireyin öğrenim hayatı boyunca birçok kez yaşadığı duygu durumudur. Kişinin sınav sonucunda elde edeceğini düşündüğü akademik başarısızlığı genelleyerek bunu kişiliğinin başarısızlığı olarak algılamasından kaynaklanan, dolayısıyla öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasını engelleyen ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygı durumudur.

Sınav kaygısı aslında gerekli ve faydalıdır Sınav kaygısı aslında gerekli ve faydalıdır. Öğrenciyi öğrenmeye, bir amaç edinmeye motive eder. Faydalı olmayan yüksek ve aşırı kaygıdır. Aşırı sınav kaygısı başarısızlığa neden olur. İstenilen kaygı orta düzey kaygıdır.

Bu durum, Sınava yeteri kadar hazırlanılmaması, Verimli çalışma yöntemlerinin bilinmemesi, Başarı beklentisinin sahip olunan yeterlik düzeyinin üzerinde olması, Geçmişte yaşanan kötü sınav deneyimleri, Özgüven eksikliği gibi birçok nedenle sınav öncesinde ve sınav sırasında performans göstermesi beklenen kişide görülen endişe ve huzursuzluk olarak açıklanabilir.

SINAV KAYGISININ BELİRTİLERİ

“Ne yaparsam yapayım sınavdan iyi bir derece alamayacağım” 1. ZİHİNSEL BELİRTİLER Unutkanlık Dikkati toplayamama, “Ne yaparsam yapayım sınavdan iyi bir derece alamayacağım” Bu sınavda hata yapmamalıyım eğer hata yaparsam, ben değersiz ve başarısız biriyim demektir”. “Eminim herkes sınavı kolay bulmuştur. Benden daha iyi sonuç alacaklar” “Ailemi ve çevremi hayal kırıklığına uğratacağım” “ Benim için harcanan emeklerin hepsi boşa gidecek” “Herkese rezil olacağım” “Sınav sırasında bildiğim her şeyi unutabilirim” şeklindeki kalıp inançlara ve düşüncelere sahip olurlar.

Kalp atışında hızlanma  Fiziksel Belirtiler Kaygı durumunda vücudumuzda bir takım hormonel değişiklikler meydana gelir. Bu değişimle birlikte kaygının düzeyine göre vücudumuzda fizyolojik değişimler hissederiz. Örneğin; Kalp atışında hızlanma Nefes almada güçlük çekme, nefes alış verişinin hızlanması Mide bulantısı, ishal, sık sık idrara çıkma Ellerde ve ayakta titreme, uyuşma, karıncalanma Soğuk ve nemli eller Terleme, üşüme, yüz kızarması, kaslarda gerginlik Göz kararması, baş dönmesi, baş ağrısı Uykusuzluk, halsizlik vb

2.DUYGUSAL BELİRTİLER Gerginlik Sinirlilik Karamsarlık Korku hali Panik Kontrolü yitirme hissi Güvensizlik Çaresizlik ve heyecan gibi

DAVRANIŞSAL BELİRTİLER Kaçma (ders çalışmayı bırakma sınavı yarıda bırakma) Kaçınma (ders çalışmayı erteleme, sınava girmeme) gibi davranışsal belirtiler.

SOSYAL BELİRTİLER Aile ve arkadaşlardan uzaklaşmak, yalnız kalmayı istemek, sosyal geri çekilme ya da aşırı sosyalleşerek ders çalışmayı ertelemek gibi davranışsal belirtiler de sınav kaygısı olan öğrencilerde sıkça görülmektedir.

SINAV KAYGISININ NEDENLERİ

1-Zamanı Etkin Kullanamama; Sınava çalışmaya geç başlama konuların yetiştirilememesi veya erken başlanmasına karşın zamanı etkin kullanılmaması nedeniyle konuların yetiştirilememesi, konu tekrarın yapılamaması kaygıyı artırır.

2-Yanlış Ders Çalışma Alışkanlıkları; Plansız ve programsız ders çalışmak başarısızlığın en önemli kaynağıdır. Kişinin motivasyonunun düşmesine neden olur.

3-Mükemmeliyetçilik Düşüncesi; Yaptıklarının, en iyisi ve hiç hatasız olması gerektiğine inanan kişinin kaygı düzeyi yükselir.

4-Başarısızlık Korkusu; Başarısız olma korkusunu yoğun yaşayan bireylerin, kendilerine olan güvenleri azalır ve kaygı düzeyi yükselir

5- Sınava Çok Fazla Anlam Yüklenmesi; Kişinin potansiyellerine uygun olmayan amaç belirlemesi ya da sınavı kendini kanıtlayacağı bir platforma dönüştürmesi de kaygı düzeyini yükseltir.

6- Aile Baskısı; Ailelerin çocuklarından çok fazla beklentisinin olması ve çocuğun bunları gerçekleştiremeyeceği düşüncesi de kaygı düzeyini yükseltir.

SINAV KAYGISI İLE BAŞETME YOLLARI

1) Sınava planlı programlı çalışma; Planlı ve programlı ders çalışma sınava yeterince ve zamanında çalışmanızı sağlar.Sınav kaygısı ile baş etmenin ilk şartlarından biri sınava iyi bir şekilde hazırlanmaktır.Bilginize duyduğunuz güven sınav kaygısı ile baş etmenize yardımcı olacaktır.

2) Sınav Zamanına Kadar Ders Çalışma; Son ana kadar ders çalışmak öğrenilenlerin karışmasına neden olacağından sınavdan bir iki gün önce ders çalışmayı bırakmak gerekir. Sınavdan önce tekrar yapmak faydalıdır.Ancak 2 -3 aylık konun tekrarını son bir güne sıkıştırmak etkili bir yöntem değildir.Bunun için tekrar etme işine olabildiğince erken başlanmalıdır.

3) Uyku, Dinlenme ve Beslenme Sınav gecesi yeterince uyumaya çalışın. Sınavdan önce iyice dinlenin ve sınavı düşünmemeye çalışın. Sınavdan önce fazla ve dokunacak yiyeceklerden uzak durun.

Beslenmenize dikkat edin Beslenmenize dikkat edin. Şekerli yiyecekler, çay, kahve ve sigara kaygıyı tetikleyicidir. Sebze, meyve ve protein ( balık, et, tavuk, süt ve süt ürünleri, kuru baklagiller) bakımından zengin besinlere öğünlerinizde daha fazla yer verin. Bu besinler kaygıyı dengeleyici işlevlere sahiptir.

4) Düşünce ve İnançlar; Eğer başarılı olamazsam aileme ne söylerim Bu sınavda başarılı olamayacağım Ellerim titriyor. Ne yapacağım Ben yetersizim. Ben sınavdan başarılı olamayacağım ... gibi olumsuz ve yıkıcı düşüncelerden mümkün olduğunca uzak durun.

Olumlu ve gerçekçi düşünceler oluşturmaya çalışın; Sonuç her ne olursa olsun ailem beni seviyor. Bu sınavda başarılı olacağım. Elimden geleni yapacağım. Bu sınav için yeterleyim. Ben akıllı biriyim.

5)Doğru Nefes Alma ve Gevşeme Sınav girmeden ya da sınav sırasında kaygı düzeyinizin artarsa, birkaç kez derin nefes alın. Ayrıca birkaç dakika gözlerinizi kapatarak sizi mutlu eden bir anıyı ya da bir yeri hayal edin. Bu rahatlamanıza ve düşünce odağınızın değişmesine yardımcı olacaktır.

6-Motivasyonunuzu yüksek tutun Kendinize güveninizi hiçbir zaman kaybetmeyin. Küçük de olsa eski başarılarınızı sık sık hatırlayın.

7-Ailenizden ve öğretmenlerinizden destek istemekten çekinmeyin Moraliniz bozulduğunda, belli bir konuyu öğrenmekte zorluk çektiğinizde, çalışma programınızı oluşturmakta güçlük çektiğinizde yardım istemekten çekinmeyin.

Son Olarak; Sınava en iyi yapabildiğiniz bölümden başlayın. Yapamadığınız sorulara çok zaman ayırmayın. Onları sona bırakın. Soruları, dikkatlice okuyun. Özellikle en sondaki soru cümleciğine dikkat edin. Üst üste birkaç soruyu yapamıyorsanız ya da dikkatinizin dağıldığını düşünüyorsanız, biraz mola verin.

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM HAZIRLAYAN: Rehber Öğretmen Hatice KARAGÖZ