Değerler ve Değişkenler Values & Variables

Değişkenlerin Özellikleri Tipi olmalıdır Veri içerirler Küçük – Büyük harf ayrımı vardır Değişken isimleri rakamla başlamaz, rezerve edilmiş kelimeler olamaz Bir değişken öncelikle bir tipe sahip olmalıdır. Tipler değişkenin içereceği veri türünü belirler. Bu veri türüne uygun olarak değişkenlerin değerleri yüklenebilir ve değiştirilebilir. C# dilinde değişken isimleri küçük – büyük harf duyarlıdır. Yani aynı okunuşa sahip birden fazla değişken olabilir. Değişkenler ile ilgili dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta ise rakamla başlamamalarıdır fakat ilk harf olarak karakter kullanıldıktan sonra içerisinde ve sonunda rakam bulunabilir. Ayrıca “if”, “for”, “main” vb. başka işlemler için rezerve edilmiş kelimeler değişken adları olarak kullanılamaz.

Anahtar Kelimeler (Keywords) C# dilinde anahtar kelimeler, daha önceden bir işlev yüklenmiş olan kelimelerdir. Bu kelimeleri daha sonra değişken, fonksiyon veya daha değişik görevler yüklenemez.

Değişken Tanımı int x = 3; Tip Değer Değişken İfade sonu Değişken tanımlarken öncelikle değişkenin tipi belirtilmeli daha sonra değişkenin ismi yazılmalıdır. Duruma bağlı olarak değişkenin değeri tanımlama anında da set edilebilir. Noktalı virgül “;” işareti C# dilinde ifadenin sonuna gelindiğini belirtir, bu sebeple genel olarak bütün ifadeler “;” ile biter. Değişken İfade sonu

int nTamsayi; string sYazi; Değişken Tanımı int nTamsayi; string sYazi; int nTamsayi = 42; string sYazi = “Bu bir satır!"; int nTamsayi; string sYazi; ... nTamsayi = 42; sYazi = " Bu bir satır!";

Değer atama zorunluluğu string sDegersiz; MessageBox.Show(sDegersiz, “merhaba!", MessageBoxButtons.OK); HATA! C# derleyicisi, değişkenlerin tanımlandıktan sonra değer atanmadan kullanımını engeller. Eğer bir değişken kullanılmak isteniyorsa öncelikle ona belirli bir değer atanmalıdır. Aksi taktirde hata mesajı ile karşılaşılır.

Değişken Tipleri (Types) Temel Tipler Tamsayılar Kayar nokta sayıları Karakterler Karakter Dizeleri Tarihler

Tamsayılar (Integers) short 2 bytes (–32,768 <-> 32,767) short sval = -12; ushort 2 bytes (0 <-> 65,535) ushort sval= 12; int 4 bytes (–2,147,483,647 <-> 2,147,483,647) int nval = -12500; uint 4 bytes (0 <-> 4,294,967,295) uint nval = 12500; long 8 bytes long lVal = -548444101; ulong 8 bytes Ulong lVal = 548444101 C# dilinde tamsayı değerlerini tutmak için birden fazla değişken tipi kullanılmaktadır. Kullanılacak verinin boyutu ve türüne (negatif veya pozitif sayılar) uygun olarak bu tiplerden herhangi bir tanesi seçilir. Programda gereksiz yere büyük yer kaplayan veri tiplerinin kullanılması hem programı yavaşlatır hem de fazla bellek ve disk alanı kullanımına yol açar.

Kayar nokta sayıları(Floating Point Numbers) float 4 bytes float fVal = -1,2; double 8 bytes double dVal = -3.565; decimal 8 bytes decimal dVal = -3456.343; Ondalıklı sayıların değerlerini tutmak için kullanılan bu tiplerde dikkat edilmesi gereken nokta; yuvarlamaların çok mühim olduğu ticari uygulamalarda “decimal” veri tipinin tercih edilmesi gerektiğidir. Gereksiz durumlarda kayar nokta sayılarını kullanmak yerine tamsayıları kullanmalıyız. Bilgisayarlar kayar nokta işlemlerini, tamsayı işlemlerinden çok daha yavaş gerçekleştirmektedirler. Ayrıca her veri tipinin bir sınırı olduğu unutulmamalı, bazı durumlarda yaklaşık değerlerin kullanılacağını düşünülmelidir. Örneğin π (pi) sayısı.

İfadeler (Expressions) İfadeler değişkenler üzerinde işlem yapmaya yarar. Bilinen tipte değer döndürürler. İki tip ifade vardır Operatörler Fonksiyonlar

Aritmetik ifadeler Birden fazla değişkene ihtiyaçları vardır. Matematiksel işlem yaparlar + (Toplama operatörü) - (Çıkartma operatörü) * (Çarpma operatörü) / (Bölme operatörü) % (Modülo operatörü) ….

Aritmetik ifadeler Kısaltmalar int m = 5; int n = 4; m = m + n; eşittir m += n; Yani her iki işlemin sonucunda da m 9 değerini alırken n ’nin değeri değişmez.

Tekli işleçler Tek değişken üzerinde işlem yaparlar ++ arttırma işleci i++; i = i + 1; demektir. -- azaltma işleci i --; i = i - 1; demektir. Değişkenin önünde veya arkasında olmasına göre farklı sonuçlar verir. Yani “i++” ile “++i” aynı değildir.

Arttırma ve Eksiltme İşlemleri ++k k'yı 1 arttırır ve ++k'yı kullanan deyime yeni değeri döndürür. k++ k'nın o andaki değeri kullanılır ve kullanıldıktan sonra değeri bir arttırılır. --k k'yı bir azaltır ve azaltılan değer –k ifadesini bulunduran deyimde kullanılır. k-- k'nın o andaki değeri kullanılır sonra k bir azaltılır.

Örnek int k=0, m; m = ++k; m ' nin değeri 1 ve k ' nin değeri de 1 olur int k=0, m; m = k++; m ' nin değeri 0 ve k ' nin değeri 1 olur. int k=5, m, n=2; m = --k + n; m ' nin değeri 6 ve k ' nin değeri de 4 olur int k=0, m, n=7; m = k++ + --n; m ' nin değeri 6 ve k ' nin değeri 1 ve n ' nin değeri 6 olur.

Alıştırma Aşağıdaki program sonucunda, değişkenlerin değerleri ne olur? int i, j, k; i = 2; j = 3 + i++; k = 3 + ++i; i *= ++k + j--; i /= k-- + ++j;

Alıştırma Devam Şıkların birbirlerini etkilemediği düşünülürse her bir satırdan sonra m değişkeninin değeri ne olur? int i = 0, j = 6, k = 4 , m = 5; m = k-- + ++i; m *= j % 4; m += k++ + (j-- * ++i);

İşlem Sırası Bir ifade içindeki işlemlerin yapılış sırasında "İşlem Sırası" adı verilir. C# dilinde (ya da diğer dillerde) bazı operatörlerin işlem öncelikleri vardır. Verilen bir ifadede sonucun ne olduğu bilmek için işlem önceliklerinin bilinmesi gereklidir.

Örnek PÜBÇEÇ kuralını kullanarak öncelikleri belirleyebilirsiniz. 1 + 2 * 3 - 4 / 5 = ? P Parantez Ü Üstel B Bölme Ç Çarpma E Ekleme Ç Çıkartma 1 + (2 * 3) – (4 / 5) 6.2

Örnek (sonuç) 1 + (2 * 3) – (4 / 5) 7 İfadede tamsayılar kullanılırsa, bölme işlemleri tamsayı sonucu verir (Diğer bir deyişle ondalıklı kısım yok edilir) 1 + (2 * 3) – (4 / 5) 4/5 = 0 (tamsayı bölümü) 7

Alıştırma Farklı veri türleri aynı işlemlerle farklı sonuçlar verebilir. Sonraki iki sayfadaki kodları yazarak programların çıktılarını görünüz. Aradaki farkı yorumlayınız.

Alıştırma (devam)

Alıştırma (devam)

Karakterler char 1 byte 0-256 'a' 'z' 'A' 'Z' '?' '@' '0' '9' Özel karakterler “\” işareti başta konularak gösterilir. '\n' : alt satıra geç karakteri '\t' : sekiz karakter sonraya atla '\'' : tek tırnak '\\' : \ işareti (ters bölü) ve diğerleri

Karakter Dizileri Karakter dizileri (string) arka arkaya gelen karakterlerden oluşmuştur. Dizenin sonlandırılmasında ‘\0’ karakteri kullanılır. Örnek : “Merhaba!” “birinci satır\n ikinici satır \n üçüncü satır” “” Boş dizi

Karakter Dizileri (Devam) Özel sınıf : “string” sınıfı Unicode – 16 bit Örnek : string myString = “Merhaba!”; Verbatim strings string myString = @“2.5” disket”;

string işlemleri İki string’i birleştime Sonuç : “Merhaba Dünya!”

string işlemleri string içerisinde arama int IndexOf () Sonuç : 1 Alıştırma : int LastIndexOf() fonksiyonunu msdn’den araştırıp nasıl ve ne amaçla kullanıldığını öğreniniz.

string işlemleri string’i bölmek string Substring() Sonuç : “rha”

Alıştırma Adınızı ve soyadınızı ayrı ayrı iki string içerisine yükleyiniz. Bu iki string’i üçüncü bir string içerisine toplayınız. Sonucu ekrana yazdırınız.

Tarih Tarih işlemlerinde C# dili için özel “DateTime” sınıfı kullanılmaktadır. DateTime sınıfı “yıl,ay,gün,saat,saniye,milisaniye ” bilgilerini tutabilir.

DateTime Nesnesi Oluşturma DateTime dt = new DateTime(yıl,ay,gun); Yeni bir nesne Oluşturma Tip Değişken Adı Başlangıç Değerleri

Yeni bir nesne oluşturuluyor Örnek Yeni bir nesne oluşturuluyor

Sabit (Constant) Değişkenler Değerleri değiştirilemez. Tipleri vardır. İşlemlerde kullanılır ama atama yapılamaz. Tanım ifadesinin başına “const” anahtar kelimesi konularak oluşturulur. Değerleri tanımlama anında belirlenir, sonradan değiştirilemez. const int nVar = 34;

Örnek