Frexinus sp. BİLİMSEL SINIFLANDIRILMASI Alem:Plantae (Bitkiler) Bölüm:Magnoliophyta(Kapalı tohumlular) Sınıf:Magnoliopsida(İki çenekliler) Takım:Lamiales Familya:Oleaceae (Zeytingiller) Cins:Fraxinus

Morfolojik özellikleri Yaprak: Tek tüysü yapraklar karşılıklı veya bazen dalların ucunda sarmal dizilişlidir. Yaprak ve yaprakçık sapı tabanı çoğu kez kalınlaşmıştır.

Çiçek: Bileşik salkımlı çiçek kurulu uçta veya sürgünün ucundaki koltuktan ya da önceki yılın yan sürgünlerinden gelişir. Brahteler ince uzun mızraksı olup geçicidir veya bulunmaz. Küçük çiçekler, erdişi, bir eşeyli veya çok eşeylidir. Kaliks 4 dişli veya düzensiz loplu bazende bulunmaz. Korolla beyaz sarımsı 4 loplu, dip kısmı bölünmüştür veya bulunmaz. 2 stamen korollanın dibine gömülmüştür. İplikçikler kısa olup çiçekler tam olarak açılınca dışarıya çıkar.

Meyve: Tohumlu taslağı 2 yumurtalık gözlü sarkıktır Meyve: Tohumlu taslağı 2 yumurtalık gözlü sarkıktır. Boyuncuk kısa; tepecik 2 yarıklıdır. Meyve uçtaki kanadı uzamış bir kanatlı meyvedır. (samara) Tohumlar genellikle tekli yumurtamsı-dikdörgen biçimindedir. Besidoku etli kökçük diktir.

TÜRLERİ Sivri meyveli dişbudak (Fraxinus angustifolia) Adi dişbudak (Fraxinus excelsior) Çiçekli dişbudak (Fraxinus ornus)

Fraxinus angustifolia Sivri meyveli dişbudak 20-30 m boy ile 1,5 cm çapında yaprak döken ağaçlardır. Kabuk genç ağaçlarda düzgün ve soluk gri, yaşlı ağaçlarda dört köşeli- çatlaklı olur. Tomurcuklar soluk kahverengi olup kışın benzerlik gösteren adi dişbudaktan (kara tomurcuklu) bu özelliği sayesinde kolayca ayırt edilir.

Karşılıklı çiftler veya üçlü sarmal dizilmiş tüysü yapraklar 15-25 cm uzunluğunda 3-13 yaprakçıklıdır. Yaprakçıklar 3-8 cm uzunluğunda 1-1,5 cm genişliğinde incedir. Çiçekler er dişi, erkek veya hepsini bir arada barındırabilir. Çiçeklenme erken baharda gerçekleşir. Kanatlı meyve (samara) 3-4 cm uzunlukta, tohum 1,5-2 cm soluk kahverengi kanatlıdır.

Alt türler Dar yapraklı dişbudak (Fraxinus angustifolia subsp. angustifolia), Batı Avrupa, Kuzeybatı Afrika. Yaprakçıkçıklar 7-13 kadar alt yüzeyi tüysüzdür. Kafkas dişbudağı (Fraxinus angustifolia subsp. oxycarpa), Güneydoğu Avrupa. Yaprakçıklar 3-9 kadar orta damarın altında beyaz tüyler yer alır. Suriye dişbudağı (Fraxinus angustifolia subsp. syriaca), Orta doğu ve Batı Asya.

Fraxinus excelsior Adi dişbudak 40 m kadar boylanır. Gövde kabuğu soluk sarı renklidir. Tomurcuklar siyah renkli, tüysü yaprakları, 7-11 yaprakçıktan meydana gelmiştir. Yaprakçıklar 5-10 cm uzunlukta, kenarları testere dişli, üst yüzü koyu yeşil renkli, meyvesi 3-4 cm uzunluktadır. Yaprakları sonbaharda sarı renge döner.

Fraxinus ornus Çiçekli dişbudak Genç sürgünler zeytuni yeşil veya gri yeşil ve parlaktır. Üzerlerinde bol sayıda esmer renkli lentiseller görülür. Gri esmer renkli tepe tomurcuğu yandakilerden büyük, yuvarlakça 4 pullu ve pullar tüylüdür. Yan tomurcuklar yumurtamsı yuvarlak ve 2 pulludur. Yaprakçık sayısı çoğunlukla 7-9 kadardır.

Çiçekler önceleri dik duran, sonrakiler aşağıya sarkan mürekkep salkım vaziyetindedir. Çanak yapraklar çok büyük ve 4 parçalıdır. Beyaz renkli taç yapraklar 2 veya 4 parçalıdır. Meyve dil biçiminde, ucu kertikli veya kesik, boyu 2-2,5 cm dir.