Kamu Borç Stokun Yapısı ve Sorunları R. Hakan ÖZYILDIZ 2013.

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
R. Hakan ÖZYILDIZ İlk ders R. Hakan ÖZYILDIZ
Advertisements

İKTİSAT FAKÜLTESİ İKTİSAT BÖLÜMÜ Para Teorisi ve Politikası
Merkez Bankası – Hazine İlişkileri
BORÇ YÖNETİMİ.
24 Mart 2006 TBB EKONOMİ ÇALIŞMA GRUBU. Rezerv Politikası Üzerine Türkiye’de kriz sonrası dönemde rezerv hareketleri ve kısa bir “güvence” değerlendirmesi.
Uluslararası gelişmeler,
TÜRKİYE EKONOMİSİNE GENEL BAKIŞ VE SON GELİŞMELER KEMAL UNAKITAN MALİYE BAKANI 05 Eylül 2008 T.C. MALİYE BAKANLIĞI.
TÜRKİYE EKONOMİSİ KIRILGAN MI?
14 Kasım 2006 TBB MAKRO EKONOMİ ALT ÇALIŞMA GRUBU Yelda Yücel Karaboğa Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.
Durgunluk ve Maliye Politikası
Kamu Borç Stokun Yapısı ve Sorunları R. Hakan ÖZYILDIZ 2012.
Toplam Talep ve Toplam Arz.
PARA TEORİSİ: FAİZ ORANLARININ ANLAMI, ÖLÇÜMÜ VE BELİRLENMESİ
Kamu Borç Stokun Yapısı ve Sorunları R. Hakan ÖZYILDIZ 2013.
GÜNCEL EKONOMİK GELİŞMELER VE 2008 OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI KEMAL UNAKITAN MALİYE BAKANI 10 Temmuz 2008 T.C. MALİYE.
TÜRKİYE EKONOMİSİNE GENEL BAKIŞ VE SON GELİŞMELER KEMAL UNAKITAN MALİYE BAKANI 5 Eylül 2008 T.C. MALİYE BAKANLIĞI.
BÜTÇE AÇIKLARI.
Enflasyonla Mücadelede Maliye Politikaları ve Kayıt dışılık
Çalışma Sermayesi Yönetimi
PARA TEORİSİ: FAİZ ORANLARININ ANLAMI, ÖLÇÜMÜ VE BELİRLENMESİ
Küresel Piyasalardaki Gelişmeler Işığında Türkiye Ekonomisine ve Bankacılık Sistemine İlişkin Değerlendirmeler Hüseyin Aydın Yönetim Kurulu Başkanı 1 Şubat.
Küresel Kriz Sonrası Türkiye’de Finansal Sistem “Bankacılık Sektörü” Ekrem Keskin Mayıs 2010.
ANKARA SANAYİ ODASI MECLİS TOPLANTISI Ankara, 28 Ekim 2008.
Uluslararası Gelişmeler, Türkiye Ekonomisine ve Bankacılık Sektörüne Yansımaları Eylül 2009.
Bankacılık sektörü Temmuz-Eylül 2011 dönemindeki gelişmeler 18 Ekim 2011.
2010 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu.
Türkiye Bankalar Birliği 50. Genel Kurulu 1 Türkiye Ekonomisi ve Bankacılık Sistemindeki Gelişmeler Ersin Özince Yönetim Kurulu Başkanı.
Toplam Talep ve Toplam Arz.
GENEL MAKRO EKONOMİK DEĞERLENDİRME VE 2008 YILI BÜTÇESİ HASAN BASRİ AKTAN MALİYE MÜSTEŞARI 3 Ocak 2008 – İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ T.C. MALİYE BAKANLIĞI.
Bankacılık sektörü 2010 Ocak-Aralık dönemindeki gelişmeler Ocak 2011.
Ünite 9 ENFLASYON PROF. DR. TÜMAY ERTEK
TÜRKİYE EKONOMİSİNE GENEL BAKIŞ VE SON GELİŞMELER KEMAL UNAKITAN MALİYE BAKANI 15 Ekim 2008 T.C. MALİYE BAKANLIĞI.
Kamu Borç Stokun Yapısı ve Sorunları R. Hakan ÖZYILDIZ 2015.
Bankacılık sektörü Nisan-Haziran 2011 dönemindeki gelişmeler 27 Temmuz 2011.
MAKRO EKONOMİ POLİTİKALARI VE TARIM SEKTÖRÜ İLİŞKİLERİ
YATIRIM KARARLARINDA PARANIN ZAMAN DEĞERİ
GENEL MAKRO EKONOMİK DEĞERLENDİRME VE 2009 YILI BÜTÇESİ HASAN BASRİ AKTAN MALİYE MÜSTEŞARI 30 Ocak 2009 – İSTANBUL T.C. MALİYE BAKANLIĞI.
Mehmet ŞİMŞEK Devlet Bakanı Nisan 2008 MAKROEKONOMİK GELİŞMELER VE KAMU BORÇ YÖNETİMİ.
EKONOMİK GELİŞMELER Fon Yönetimi Sunumu 20/06/2013.
Bölüm 4 Faiz Oranları . Ersin Saltık.
Faiz Oranlarının Davranışı
MuhaseBENİN TEMEL DENKLİĞİ VARLIK – KAYNAK DENGESİ
GSYH ve TÜFE: Makroekonominin İzlenmesi
Ders 8 Temel Analiz Hüseyin İlker Erçen
TÜKETİMİ DİĞER ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Tahviller ve Değerlemesi
Devlet borçlanması-3.Hafta
Sermaye Maliyeti *Firmalar sadece özkaynaklarını projelerin
2010 YILI BÜTÇE SUNUŞ KONUŞMASI (TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu) Mehmet ŞİMŞEK Maliye Bakanı 26 Ekim 2009.
TÜRKİYE EKONOMİSİNE GENEL BAKIŞ VE SON GELİŞMELER KEMAL UNAKITAN MALİYE BAKANI 15 Ekim 2008 T.C. MALİYE BAKANLIĞI.
Mahmut BİLEN. Ders Değerlendirme Biçimi Vize %70 Ödev%10Dönem içi %50 Quizler%20 Final%50Dönem Sonu%50.
Dr. Dilek Seymen Dr. Aslı Seda Bilman
Sunum İçeriği Türkiye Sağlık Sektörünün Büyüklüğü
FİNANSÇI OLMAYANLARA FİNANS
Kamu Borç Stokun Yapısı ve Sorunları
Kamu Borçlanmasının Etkileri 2017
Milli Gelir ve Fiyatların Genel Düzeyi: Toplam Talep ve Toplam Arz
Devlet Muhasebe Standartları
Sermaye Maliyeti Sermaye maliyeti; kullanılan veya kullanılması planlanan her çeşit kaynağın, maliyetlerinin ağırlıkları dikkate alınarak ortalamasının.
Sermaye Maliyeti Sermaye maliyeti; kullanılan veya kullanılması planlanan her çeşit kaynağın, maliyetlerinin ağırlıkları dikkate alınarak ortalamasının.
Sermaye Maliyeti Sermaye maliyeti; kullanılan veya kullanılması planlanan her çeşit kaynağın, maliyetlerinin ağırlıkları dikkate alınarak ortalamasının.
Para, Banka ve Finansal Piyasaları Niye Çalışıyoruz?
Kamu Borç Stokun Yapısı ve Sorunları
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KAR DAĞITIM KARARLARI.
Ödemeler Dengesi Dr.Dilek Seymen.
Finansallaşma ve sektöre bakış 2018
Faiz Oranları Hakkında
Kamu Borç Stokun Yapısı ve Sorunları
R. Hakan Özyıldız Kamu bankacılığı R. Hakan Özyıldız
Sunum transkripti:

Kamu Borç Stokun Yapısı ve Sorunları R. Hakan ÖZYILDIZ 2013

2 STOK... Stok, hem iç hem de dış borç için, anapara ve anaparadan kaynaklanan kur farkı değerlerini içermektedir. Faiz değerleri stok kapsamında yer almamaktadır.

Türkiye borçlanmaya makum (mu?). Kamu borçları azalsada diğer kesimlerin borcu artıyor

Oransal olarak gelişmeler

Hanehalkının borç artışına dikkat

Büyüme dış kaynakla sağlanıyor. Cari açık verip dışarıdan kaynak geldikçe büyüyebiliyoruz. 6www.hozyildiz.com

Kısa vadeli dış borçlar artıyor

Dış borç göstergelerini çok dikkatle izlemek gerek

Kamu borç rakamları kötü değil

Sıkıntı olunca TCMB varlıkları devlete mi, özel sektöre mi yetecek? İşsizlik Sigortasının birikimleri varlık mıdır?

Devletin varlıkları çok değişmiyor

12 BÜTÇE AÇIĞI = BORÇLANMA !? Borç stoku faiz ödemlerindeki artış ve borçlanma gereğinin artmasıyla büyüyor

2001 Krizinden bu yana epeyi yol alındı. Ancak düşüş eğilimi yavaşlamaya başladı. 13www.hozyildiz.com

Dolaylı vergiler harcamalardan alınır. Harcamaların artması için gelirlerin yükselmesi gerekir. Vergi toplamakta zorlanan devlet vergi dışı (özelleştirme, 2B arazi satışı, bedelli askerlik gibi) yöntemlere yönelir. 14www.hozyildiz.com

Gelirler harcama artışına bağımlı iken, harcamalarda esneklik yok. Eknomide sorun olursa gelir azalırken, harcama kısıntısı yapılamıyor. Mecburen borçlanmaya gidiliyor. 15www.hozyildiz.com

Bütçe dışı dengeler etken 16www.hozyildiz.com

Sadece bütçe açığının büyüklüğü borç stokunun artışını açıklamaya yetmez. Bütçe dışı etkenleri de çok dikkatli takip etmek gerekir. 17www.hozyildiz.com

18 Krizde kamu borç stokunun artışı hızlanmış.

ARTIŞ 2012 DE TL AĞIRLIKLI. DÖVİZLİ BORÇLAR AZALTILMIŞ 19www.hozyildiz.com

20 Kur hareketleri, TL bazında dış borçlar gösterimini etkiliyor.

Krizinden dış borç alınarak çıkıldı. Şimdi iç piyasadan borçlanan Hazine, Kamuya ve dışarıya olan borçlarını ödüyor.

Vade uzuyor. Olumlu bir gelişme

Toplam borcun vadeye kalan ortalama süresi 4,6 yıl.

İç borçlanmada ortalama maliyet önceki yıllara oranla düştü. Ancak düşme eğilimi yavaşlamaya başladı. Nedeni enflasyon ve kurdaki değişmeler.

İç borcun vadesi yükseliyor

26 Nominal faizler krizin etkisiyle oldukça düştü… Hazine’nin faiz yükü göreli olarak azaldı.

27 Reel faizlerdeki düşüşe dikkat. Negatif reel faiz olur mu?

Dış borcun faiz değişikliklerinden etkilenme süreci uzun.

Piyasadaki faizler değişirse, stok kaç ay sonra etkilenecek? 29www.hozyildiz.com

15 ay iyi bir süre. Ani faiz değişimlerinde karar alıcılara önlem alma zamanı sağlayabilir.

Faizlerde değişim olursa borcun ne kadarının etkilendiğine dikkat etmek gerek 31www.hozyildiz.com

32 DİBS piyasasında bankalar ve tüzel kişiler kağıtların çoğunluğunu taşıyorlar. Yurtdışı yerleşiklerin ilgisi getiriye bağlı olarak değişiyor.

Yabancılar Türk kağıtlarına ilgi gösteriyor. Vadeye kadar elde tutarlarsa iyi. İlk kur ve faiz hareketinde satmaya kalkarlarsa piyasada yıkıcı etki yaratabilirler.

Bankalar DİBS taşımayı arttırmış 34www.hozyildiz.com

Özel bankaların kağıda ilgisi devam ediyor. Sektördeki paylarına oranla asıl kamu bankaları yükü taşımaya devam ediyorlar. 35www.hozyildiz.com

Banka dışı kesimde tüzel kişiler DİBS alıyor, şirket bilançolarına koyuyorlar. Özkaynaklarını değerlendiriyorlar. 36www.hozyildiz.com

37 Kamu Borç Stoku’nun % 70’i TL.

38 Stok’un sadece % 38’i sabit TL enstrüman

Döviz ve değişken ağırlıklı stok yapısı kur, faiz, enflasyon ve diğer etkenlere açık bir yapıdır. Stokun kırılganlığı açısından önemlidir.

40 Piyasalarda yatırımcılar TL’yi tercih ediyor. Faiz getirisi, yabancı paraya oranla daha yüksek.

41 Piyasa oyuncuları, risk algılamaları nedeniyle, değişken faizli enstrümanları tercih ediyorlar.

42 Krizde mali baskınlık çoğaltmış. DTH’lar olmasa, sadece TL kaynaklarla borç çevirmek oldukça zor. Belkide olanaksız.

Yapancı para kaynaklar olmasa kaynaklar yetersiz kalıyor. Bu durumun faizlere etkisi düşünülmeli

44 Kur ile fiyatlar arasındaki ilişki önemini koruyor. “Sonuç olarak, 2001 yılı sonrasında döviz kurundan tüketici enflasyonuna geçişkenlik azalmakla ile birlikte, yeni fiyat endeksi döviz kuruna karşı 1994 temel yıllı endekse kıyasla daha duyarlı bir görünüm ortaya koymaktadır.” TCMB Enflasyon Raporu, 2006-I Shf. 19 Bu durumda; kurda olabilecek bir düzelme hareketi fiyatları ve sonuç olarak da beklentilere bağlı olarak, faizleri etkileyecektir.

45 Kur ve DİBS Faizleri arasındaki korelasyon yüksek 1 Mayıs Aralık 2004 arası dönemde DİBS Faizleri Eurobond Spreadları Döviz Kuru DİBS Faizleri 10,860,85 Eurobond Spreadleri 0,8610,63 Döviz Kuru 0,850,631

DİBS Piyasasında faizi döviz birikimi olanlar belirliyor 46www.hozyildiz.com

47 Gelecekte borçlanmadaki azalma... Yapısal reformlara, özellikle, vergilerde ve sosyal güvenlikte kayıt dışılıkla mücadeleye, Nakit dışı borçlanmada olması gereken azalmaya, Kamu mali disiplinin genel anlamda sağlanmasına, (Bütçe dışı kamunun yüklerinin azalması), Reel faizlerdeki azalmaya, ve, Ekonominin istikrarlı büyümesine, En önemlisi beklentilerin iyi yönetilmesine bağlıdır.

48 Borcun Sürdürülebilirliği

49 Borcun Sürdürülebilirliği Kamu borcunun sürdürülebilirliği, kamu borcunun sabit kalması ve/veya konuyla ilgili standart borç oranlarına bakılarak değerlendirmeler yapılmasının yanında, cari dönemde sürdürülen maliye politikasının borcun sürdürülebilirliğini ve/veya borç stokunun ödenebilirliğini sekteye uğratmadan gelecek dönemlerde de borçlanmanın sürdürülebilmesi olarak tanımlanmaktadır. Borcun sürdürülebilirliğini etkileyen en önemli faktörler, piyasalarda oluşturulacak güven ortamı, borçlanma politikalarına verilecek politik destek ve borçlanma birimlerinin teknik kapasiteleri olarak belirmektedir.

50 Borç stoku neden büyüyor? ANAPARA ÖDEMESİ = 100 TL. FAİZ ÖDEMESİ = 50 TL. TOPLAM ÖDEME = 150 TL. Eğer, anaparanın kur farkı yokken; ÖDEME = 50 TL. İSE STOK SABİT ÖDEME < 50 TL. İSE STOK BÜYÜR ÖDEME > 50 TL. İSESTOK KÜÇÜLÜR. Diğer bir deyimle FAİZ DIŞI FAZLA > FAİZ ÖDEMELERİ olmazsa STOK nominal olarak büyümeye devam edecektir. Eğer, ödeme yapmak için tekrar borçlanılıyorsa o zaman net ödemeye dikkat etmek gerekecektir.

51 Borç stoku nasıl oluşuyor? ( Milyar TL) (Fazla borçlanma kasada, rezerv olarak saklanıyor. Eksik borçlanma durumunda kasadan kullanım yapılıyor) Bütçe Gelirleri 330 Faiz dışı Harcamalar 307 Faiz Dışı Fazla 23 Faiz harcamaları 48 Net İç Borçlanma 18 Net Dış Borçlanma 2

52 Neden Faiz Dışı Fazla? Kamu borç stoku yüksek ülkelerde; Faiz dışı fazla: Risk primini düşürmek. Borcun sürdürülebilirliğini sağlamak, Enflasyonist bekleyişleri ortadan kaldırmak, Uygulanan ekonomi politikasının kredibilite sini arttırmak, İstikrarlı bir büyüme ortamı yaratmak için. Vazgeçilmez bir unsurdur.

Borcun sürdürülebilir olması için; FDF ve büyümenin yüksek, reel faizlerin düşük olması gerekir.

Stok, düzenli vergi gelirlerinden yüksek. Bozulmayı vergi dışı gelirler önlüyor. Satacak kamu malı veya hizmeti kalmayınca ne yapacağız? 54www.hozyildiz.com

Sorun sadece stokta değil, faiz ödemelerine de dikkat edilmeli. Faiz oranları düşmesine rağmen yükü azalmıyor. 55www.hozyildiz.com

Faiz yüküne dikkat. Borç sürüdürülebilirliği göstergelreeinden birisi de faiz ödemelerinin vergi gelirlerine oranıdır. 56www.hozyildiz.com

Büyüme, kur ve faizlerin stoka etkisi ekonomik konjonktüre göre değişiyor