BİLİMSEL SINIFLANDIRMA: Alem: Plantae (Bitkiler) Bölüm: Magnoliophyta (Kapalı tohumlular) Sınıf: Magnoliopsida (İki çenekliler) Takım: Fagales Familya: Betulaceae (Huşgiller) 4/12/2017
Bir cinsli bir evcikli odunsu bitkilerdir. Betula L.; Bir cinsli bir evcikli odunsu bitkilerdir. Saplı ve sade yapılı yapraklar sürgünlere almaçlı olarak dizilmişlerdir. Genç sürgünlerin özü daire şeklindedir.Düzgün gövdeli ve ağaçcık durumunda bulunurlar. Kışın yapraklarını dökerler. Kabuk,düzgün yada sonradan yırtılmış durumda görülür. 4/12/2017
YAPRAK YAPISI Yarakları ortadan uca doğru ve ortadan başa doğru üçgen şeklinde veya yumurtamsıdır. Yaprakların üst yüzeyi açık yeşil, alt yüzeyi soluk yeşil,kenarları kertikli,3-5 cm uzunluğunda 2-4cm enindedir. Salkım huş ağacının yaprakları tüysüzken bataklık ağacının yapraklarının alt yüzeyi tüylüdür ve iki bitki arasındaki en büyük farktır. 4/12/2017
EKOLOJİK ÖZELLİKLERİ Huşlar ılıman ve serin yerlerin ağaçlarıdır. Nemli ve serin yerlerde yetişirler. Hızlı büyüme özelliğine sahip bitkilerdir. Serin, geçirgen ve güçlü toprakları sever. Genel olarak sürgün verme özelliğine sahiptirler. Öncü ağaçlardır. Kısa ömürlüdürler. Fakir kum veya kumlu toprakların ağaçlandırılmasına elverişli bitkilerdir. Işık istekleri fazladır, huş bir güneş ağacıdır. Derin, iyi, süzek topraklarda iyi gelişme gösteririler. Kökleri fazla derine gitmez. 4/12/2017
MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ Odunu sert ve az dayanıklıdır. Açık renkli odunları özellikle tornacılıkta,mobilya yapımında değerlendirilir. Sanayide kullanıldığı gibi kabuğu ve kabuğundaki yağ bakımından da faydalanılan türleri vardır. Orta Çağda Avrupa’da özellikle camcılıkta yakacak odunu olarak kullanılır. Huşlar değerli süs bitkilerdir. Ladin, sarıçam ormanlarına karışır. Bazen de yalnız başına ufak meşcere veya büyük gruplar halinde rastlanır. 4/12/2017
SOSYAL İLİŞKİLERİ Yapraklı ve iğne yapraklı ormanların kurak yerlerinde, orman kenarlarında, çayırlıklarda, turbalıklarda, kuru kum toprakları üzerinde 1800-2000m. Kadar yükselir. 4/12/2017
Avrupa’da Norveç’in güney kesimlerinde, Orta Avrupa’da dağların 1000 m Avrupa’da Norveç’in güney kesimlerinde, Orta Avrupa’da dağların 1000 m. ye kadar olan yüksekliklerinde bulunmaktadır. Yurdumuzda Trabzon dolaylarında Meryem ana Ormanlarında dere içlerinde Gürgenle birlikte, karışık koru kuruluşunda, yaklaşık olarak 1200 m. yüksekliğine kadar çıkar. Ormangülü,kuruyemiş ve Dişbudak’larla karışık durumda,daha yükseklerde ise koru ormanlarında türlerine rastlanmaktadır. 4/12/2017
Kuzey Amerika'da, Asya, Avrupa ve Türkiye'de de doğal olarak bulunur Ülkemizde 263-582 hektar saf huş ormanı bulunmaktadır. 4/12/2017
HUŞ’UN ALANSAL DAĞILIMI NORMAL ha. BOZUK ha. TOPLAM ha. - 161,0 4/12/2017
SİLVİKÜLTÜREL ÖZELLİKLERİ Huş Ağaçlarının tümü ışık ağacı olduğu için, tam güneş alan kısımlara dikilmelidirler. Toprak istekleri fazla değilse de iyi drene olan topraklarda daha iyi gelişirler. Üretilmeleri; ilkbaharda ekilen tohumlarla ve aşı ile olur. 4/12/2017
BETULA’NIN GENÇLEŞTİRİLMESİ, MEŞCERE ÖZELLİĞİ VE TRAŞLANMASI Meşcere kenarına 30-40 m genişliğinde tıraşlama uygulanırken meşcere içerisine 60-80 m genişliğinde tıraşlama uygulanabilir.Fakat tahriplerle düzenli kuruluş göstermeyen yerlerde tıraşlama şeritleri içerisinde yaşlı bireylerde konulabilir. Yeterli gençlik oluşunca bu bireyler alandan çıkarılabilir 4/12/2017
TRAŞLAMA KESİMİ NE ZAMAN YAPILIR? Diri gençliği engelleyici olduğu alanlarda tıraşlama kesimleriyle diri gençlikte uzaklaştırılmalıdır. Tıraşlama kesimleri tohum oluşmasından hemen önce yaz sonunda yapılmalıdır. 4/12/2017
Bunlardan yalnız üçü Türkiye’de doğal olarak yetişmektedir. Betula cinsinin Kuzey Yarı Küresinde, Asya ile Kuzey Amerika’da yayılmış olan 40 kadar türü vardır. Bunlardan yalnız üçü Türkiye’de doğal olarak yetişmektedir. Betula pendula Roth: Siğilli Huş Betula litwinowii Doluch: Tüylü Huş Betula medwediewi: Kızılağaç Yapraklı Huş 4/12/2017
BETULA PENDULA’NIN SİLVİKÜLTÜREL ÖZELLİKLERİ 1300 m. (en düşük rakım) 3000 m. (en yüksek rakım) Çiçeklenme zamanı Bahar (Nisan) İklim : Ilıman – Soğuğa dayanıklı Işık : Yarı gölgeye dayanıklı Toprak : Humusça fakir, hafif asitli kumlu, kumlu balçık topraklar. Nem : Yüksek – Orta 4/12/2017
BETULA LİTWİNOWİİ’NİN SİLVİKÜLTÜREL ÖZELLİKLERİ 1600 m. (en düşük rakım) 2500 m. (en yüksek rakım) Çiçeklenme zamanı : Bahar (nisan) Bahar sonu (mayıs) Çiçeklilik süresi : Birkaç ay Bitki yetişme alanları : Mağmasal kayalık yamaçlar, Quercus ve spiraea fundalığı Yetiştiği şehirler : Artvin, Bayburt, Erzincan, Kars, Trabzon, Tunceli 4/12/2017
BETULA MEDWEDİEWİİ’NİN SİLVİKÜLTÜREL ÖZELLİKLERİ 1300 m. (en düşük rakım) 2250 m. (en yüksek rakım) Çiçeklenme zamanı : Bahar sonu (mayıs) Yaz başı (haziran) Yetişme alanı : Piceae orientalis karışık subalpin orman, Rhododendron çalılığı. Yetiştiği şehirler : Artvin, Rize 4/12/2017
KAYNAKLAR Orman ve Park Ağaçlarının Özel Sistematiği Ağaçlar net org. Ogm dergisi www.bahçe ve süs bitkileri.com www.ağaçlar.net www.plantsdatabese.com Silvikültür ders kitabı 4/12/2017