HİPOTİROiDiZM - Tiroid hormon eksikliği, - Nadiren TH etkisizliği sonucu ortaya çıkan tablodur. TH’ nun normal sekresyonu için, - Hipotalamohipofizer tiroidal aksın sağlam olması şarttır. Hipotalamik tirotropin releasing hormon (TRH); - Hipofizden trotropin (TSH), TSH da tiroid bezinden; - Triiyodotironin (T3), tiroksin (T4) salgılatır. T3 veT4 negatif feedback’le TRH-TSH’yı inhibe eder. Erişkinde aşikar hipotiroidi insidansı - Kadında: %1.4, Erkekte: <%0.1. - Hipotiroidizm görülme oranı >60 yaş artar (%15-18). En sık hipotiroidi nedeni otoimmün tiroid hastalığıdır.

HİPOTİROİDİZM- II Tiroid bezinde yetersizlik ile oluşan: Primer Hipotiroidi, Hipofizer nedenli: Sekonder Hipotiroidi, Hipotalamik nedenli: Tersiyer Hipotiroidi diye adlandırılır. Kretenizm; 1. Miksödematöz tip: - Hipotiroidizm, mental-somatik gelişme geriliği, 2. Nörolojik tip: - Mental gerilik, spastik dipleji, sağır-dilsizlik, şaşılık Konjenital hipotiroidi 4000 doğumda 1 görülür. Refetoff Sendromu: - Tiroid hormonuna direnç olan hipotiroidi. - T3, T4 yüksek, TSH normal veya yüksek. Pendred Sendromu: - Organik I bağlama defekti + Perspektif tipte sağırlık

ERİŞKİNDE PRİMER HİPOTİROİDİ NEDENLERİ Geçici Nedenler Tiroidit - Akut , Subakut - Sessiz, Postpartum Tiroid dışı hastalıklar Otoimmün Atrofik Hashimato Antitiroid ilaçla tedavi İatrojenik RAI-131sonrası Tiroidektomi sonrası Eksternal radyasyon Destrüktif Sarkoidoz, Amiloidoz Lenfoma infiltrasyonu Riedel tiroiditi Çevresel İyot eksikliği İlaçlar Amiodaron, Lityum İyot (oral / topikal) >500µg/g geçici antitroid etki Antitiroid ilaç IFN-a, IL-2 Makrofaj koloni stimülan faktör

Santral (Sekonder) Hipotiroidizm 1- Hipofizer Hipotiroidizm (Sekonder) Hipofiz makroadenomları Travma, operasyon Metastatik tümörler Postpartum hipofiz nekrozu İnfiltratif hastalıklar (Hemokromatozis, sarkoidozis) Lenfositik hipofizitis Radyoterapi Hipofizer apopleksi İdiyopatik (primer) hipofiz yetmezliği 2. Hipotalamik Hipotiroidizm (Tersiyer)

Geçici Hipotiroidizm Sebepleri Antitiroid ilaçlar ve iyod verilmesi Akut tiroidit Subakut Tiroidit (de Quervain’s thyroiditis) Otoimmün tiroidit Postpartum tiroidit Silent (Sessiz-ağrısız) tirodit Tiroid hormonu tedavisinin ani kesilmesi Yeni doğan bebeklerde Subtotal tiroidektomiyi takiben RAI-131 tedavisini takiben İlaçlar ve tiroid dışı hastalıklar

HİPOTİROİDİZM SEMPTOMLARI Genel semptomlar Yorgunluk Kilo alma Ayak bileği şişliği Konstipasyon Menoraji Soğuk intoleransı Artralji Myalji Galaktore* İmpotans (Nadir)* *Sekonder hiperprolaktinemi Psikiatrik/Nörolojik Mental proseslerin yavaşlaması Hafif depresyon Psikoz Somnolans Kardiak semptomlar Anjina Pectoris Dermatolojik semptomlar Deride kalınlaşma Kıl kaybı

HİPOTİROİDİZM BULGULARI Genel Bulgular Periorbital şişlik Boğuk ses Hipotermi Kardiak Bulgular Sinüs bradikardisi Nadiren A-V blok Kalp yetmezliği (Nadir) Perikard efüzyonu Tamponad (Nadir) Diastolik hipertansiyon Psikiatrik/Nörolojik bulgular Periferal nöropati Aşil refleksi relaxasyon faz uzaması Carpal-tunnel sendromu Serebellar ataksi (Nadir) Dermatolojik Bulgular Gode bırakmayan ödem Kaşların dış kısmında dökülme Yüzde kabalaşma Soğuk, kaba, kuru deri

Hipotiroidide Semptom ve Bulguların Sıklığı Kabızlık % 61 Kilo alma % 59 Saç dökülmesi % 57 Dudakta siyanoz % 57 Dispne % 55 Periferik ödem % 55 Seste kabalaşma % 52 Anoreksi % 45 Sinirlilik % 35 Menoraji % 32 Çarpıntı % 31 Sağırlık % 30 Angina Pektoris % 25 Halsizlik % 99 Kuru, kaba cilt % 97 Letarji % 91 Yavaş konuşma % 91 Periorbital ödem % 90 Soğuk intoleransı % 89 Soğuk cilt % 83 Dilde kalınlaşma % 82 Yüzde ödem % 79 Saçlarda kalınlık % 76 Ciltte siyanoz % 67 Hafıza bozukluğu % 66

Ötiroid Kişide Tiroid Hormon Düşüklüğü A- Ötiroid hasta sendromu Düşük T3 sendromu Düşük T3 - T4 sendromu Yüksek T4 sendromu - Kronik karaciğer hastalığı, - Kronik böbrek yetmezliği - DM - Ketoasidoz - Enfeksiyonlar - Yanıklar - Travmalar - Anestezi, ağır cerrahi müdahale - Karbonhidrattan fakir beslenme - Açlık, anoreksia nervosa - Major depresyon, şizofreni, psikoz

Hipotiroidide Laboratuvar Bulguları Anemi Dilüsyonel hiponatremi Hiperkolesterolemi, hipertrigliseridemi, düşük HDL Hiperkapni SGOT, SGPT, LDH ve CPK’ da artış. CEA artabilir. Karoten artabilir. ACE düzeyi genellikle düşüktür. EKG: Düşük voltaj, bradikardi, P-R uzaması, ST-T değişiklikleri, nadiren A-V tam blok

HİPOTİROİDİZMDE TANI TSH primer hipotiroidide yüksek, - Sekonder veya tersiyerde düşük veya normaldir. TRH testi: - Primer hipotiroidide abartılı cevap alınır (>30). - Sekonder hipotiroidide cevap yoktur (< 5-5.5). - Hipotalamik ise gecikmiş cevap alınır. Sekonder hipotiroidide TSH normal olabilir, - TRH testine cevap alınabilir - “Bioaktivitesi olmayan, immunoreaktif TSH” Sekonder hipotiroidi tanısında; - TRH testinin sensitivitesi düşüktür

HİPOTİROİDİZMDE TANI- II T4 düşüklüğü tanıda en sağlam göstergedir. T3 normal olabilir. Düşük T3 tiroid dışı hastalıklarda da olabilir. Otoimmün hipotiroidide Anti-Tg, Anti-M pozitiftir. Diğer otoimmün hastalıklara ait otoAb (+) olabilir. Sekonder hipotiroidide; - Diğer hipofizer hormonlar da defektif olabilir. Bazal PRL yüksek ve; - TRH testinde abartılı PRL artışı olabilir.

PRİMER İLE SEKONDER HİPOTİROİDİ FARKLARI

SUBKLİNİK HİPOTİROİDİ - Genellikle hipotiroidi semptomlarının bulunmadığı, - Normal T4 ve sT4 ile birlikte, - Artmış serum TSH durumudur. İnsidans yaşa ve cinse göre değişir: %2.5-10.4 oranında görülür. >55y.dekilerde %8-17 oranında görülür. Fizyolojik TSH artış nedenleri; - Tiroid dışı hastalıklar - Addison - Tiroid hormonuna periferik direnç - Teknik hatalar - Mevcut yarışan hetreofil Ab’lar.

SUBKLİNİK HİPOTİROİDİ- II Subklinik hipotiroidi nedenleri, - Genel olarak primer hipotiroidi nedenleri ile aynıdır. I eksikliği bölgelerinde en sık nedeni iyot eksikliğidir. - I alımı yeterli bölgede ise otoimmün tiroid hastalığıdır. 2. sıklıkta hipertiroidinin RAI-131/ cerrahi ile tedavisidir. Aşikar hipotiroidiye ilerleme göstergeleri; - TSH yüksekliği ve OtoAb pozitifliğidir. TSH >10 ise yılda %7, TSH >14 ise her yıl %20 oranında hipotiroidiye dönüşür. 65 yaş üstünde; + TPO Ab titresi >1/1600 + TSH >20 IU/ml ise, 4 yılda %80’inde hipotiroidi gelişir. Erkeklerde 5 kat fazla hipotiroidiye ilerleme olur.

SUBKİNİK HİPOTİROİDİZM NEDENLERİ Kronik lenfositik tiroidit (Hashimato tiroiditi) Tiroid bezi atrofisi RAI-131 Tiroidektomi İlaç kullanımı Lityum, İyot Antitiroid ilaçlar Eksternal radyasyon Dishormonogenez İyot eksikliği

MİKSÖDEM KOMASI Hayatı tehdit eden çok acil bir durumdur Miksödem koması hipotiroidili hastalarda; - Kardiyorespiratuvar disfonksiyon, hipoksi, hiperkapni - Hiponatremi, - Hipoglisemi, - Hipotermi ile karakterli bir tablodur. Tüm hipotiroidililerin % 0.1’ inde görülür K / E = 3-10 7. dekadda pik yapar, 50 yaş altında görülmesi nadirdir Mortalite oranı % 50 dolayındadır, - 70 yaş üzerindeki hastalarda mortalite % 65’ i aşar.

MİKSÖDEM KOMASINI PRESİPİTE EDEN FAKTÖRLER Soğuk İnfeksiyon (özellikle solunum sistemi) İlaçlar: - anestezikler - fenotiyazin - benzodiazepinler - fenobarbital - narkotikler - iyod Travma Konjestif kalp yetmezliği Hemoraji (özellikle GİS kanamaları) Serebrovasküler olay Hipoksi, Hiperkapni Hiponatremi Hipoglisemi

MİKSÖDEM KOMASINDA TANI Anamnez çok önemlidir. Tipik olarak yaşlı kadınlarda kış aylarında görülür. Mental fonksiyonlardaki progressif kayıp yaşa bağlanarak gözden kaçmış olabilir. Soğuk intoleransı, Halsizlik, Somnolans, Letarji, Hafıza kaybı, Konfüzyon öyküsü, Paranoya, Psikotik davranışlar (miksödem deliliği) Apati, Dikkatsizlik Antisosyal eğilimler gözlenebilir.

FİZİK MUAYENE Cilt kuru, kaba, soluk-sarı renktedir. Diz-dirsekte hiperkeratoz bulunabilir. Kaşların 1/3 lateralinde dökülme olabilir. Diffüz alopesi olabilir, Saçlar kuru ve kolay kırılabilir özelliktedir. Yüz ve göz kapakları şiştir. Makroglossi, Ses kaba, boğuk, kelimelerin arasını açarak konuşur Boyunda guvatr, operasyona ait skar izi bulunabilir. KTA palpe edilmeyebilir. Sesler derinden gelir. Bradikardi mevcuttur. Perikardiyal mayi bulunabilir.

FİZİK MUAYENE- II Hipotermi Barsak seslerinde azalması veya yokluğu Hastaların %80’inde parestezi vardır. Median sinir nöropatisi (carpal tünnel sendromu) görülebilir. Motor sistem muayenesinde; - Kuvvet azalması, - Myotoni benzeri kontraksiyonlar olabilir. - Refleksler azalmış, yok, - Ya da rölaksasyon zamanı uzamıştır Serebellar değişiklikler; - Ataksi, - Pozitif Romberg bulgusu, - İntensiyonel tremor.

LABORATUVAR Spesifik Diagnostik Testler: Serum TSH > 60 µU/ml TT4 ve sT4 düşük TT3 ve sT3 normal veya düşük Nonspesifik Testler: EKG: Bradikardi, düşük voltaj, QT uzaması Tele:: Plevral effüzyon, kardiyomegali Kafa grafisi: Genişlemiş sella. Arteryel kan gazları: Hipoksi, hiperkapni Tam kan sayımı : Anemi SGOT, CPK, LDH : Artmış Hiponatremi, Hipoglisemi, Hiperkalsemi Lipidler: Trigliserit, kolesterol artmış Plazma kortizol normal veya düşük BOS: Basınç yüksek, protein artmış olabilir.