İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ İş sağlığı açısından sağlık işkoluna bakış 1 Öğr.Gör.Sinan YENAL Doç.Dr.Alp Ergör Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik Programı 2011 Bahar Yarıyılı - 2. Sınıf Şubat-Nisan 2011 http://kisi.deu.edu.tr/alp.ergor/

Tarih İçerik 18 Şubat AE 25 Şubat (SY?) 4 Mart (HB?) 11 Mart (SY?) Tanışma, dersin tanıtımı, beklentilerin paylaşılması, kaynakların tanıtımı İş ve sağlık arasındaki ilişki 25 Şubat (SY?) İş sağlığı açısından sağlık işkoluna bakış 1: Risk etmenleri Olası sağlık sorunları Olgu tartışmaları ve sanal bir işyeri değerlendirmesi 4 Mart (HB?) İş sağlığı açısından sağlık işkoluna bakış 2: Kazalar Meslek hastalıkları 11 Mart (SY?) 18 Mart (HB?) Temel korunma önlemleri Olgu tartışmaları Sanal örneklerde değerlendirme 25 Mart AE 1 Nisan (ACB?) Sağlık çalışanının hakları, sorumlulukları ve ilgili düzenlemeler Genel değerlendirme ve geri bildirimler

Sağlık işkolunun özellikleri Tehlike ↑ Risk ↑ Korunma ↓ Uzun süreli çalışma Esnek çalışma Taşeronlaşma Ağır ve tehlikeli iş! 3

BİLİNMEYENEN ZARARLILAR BİLİNEN ZARARLILAR Fiziksel etmenler Biyolojik etmenler Kimyasallar Hasta Sağlık Çalışanı Sağlığın bozulması Hasta yakınları RİSK ETMENİ Toplum Sağlık çalışanları Birey! BİLİNMEYENEN ZARARLILAR 4

Çalışma Yaşamı ve Sağlık İlişkisi Çalışma İlişkileri Çalışma Koşulları Çalışma Ortamı SAĞLIK Bireysel Özellikler Yaşanan Çevre Toplumsal Özellikler

Çalışma ortamına ilişkin risk etmenleri fiziksel kimyasal biyolojik ergonomik psikososyal

Çalışma koşullarına ilişkin risk etmenleri Süre Ücret Vardiya Gece

Çalışma ilişkileri ile ilgili risk etmenleri Örgütlenme İş güvencesi İstihdam biçimi

Zararlı etmenler organizmaya nasıl girer?

3 TEMEL YOL: Solunum Deri Sindirim

Biyolojik risk etmenleri Bakteriler Mantarlar Virüsler Paraziter hastalıklar Organik tozlar, proteinler, enzimler lateks, vd...

Karşılaşma yolları: Kan ve vücut sıvıları Damlacık ya da yakın temas HBV, HIV-AIDS, Damlacık ya da yakın temas Tbc, menenjit, Su yolu ile bulaş Kolera, tifo, … Hava yolu ile bulaş SARS, Kuş Gribi, … Vektörler Sıtma, … Zoonozlar Lejyonella, antraks, …

SÇ ile ilişkili enfeksiyon enfeksiyonlar / etmenler Veba Tifüs Salmonelloz Tüberküloz Boğmaca Difteri Stafilokok enf. Hepatit Virüsleri HIV SARS KKKA … Varicella zoster Brucella spp. Shigella spp. Neisseria meningitidis CMV …

Biyolojik Risk Etmenleri ile karşılaşma ve sonuçları Sonuçlar: mesleksel enfeksiyonlar, mesleksel dermatozlar, mesleksel astım Önlemler: Yalıtım-kapalı çalışma, havalandırma, genel temizlik önlemleri, kişisel koruma, İZLEM

Kimyasal risk etmenleri Sterilizasyon için kullanılan maddeler İlaçlar Temizlik malzemeleri …

Fiziksel risk etmenleri Işınım Gürültü Titreşim Soğuk ya da sıcakla karşılaşma Kesici – delici aletlerle yaralanma Kayma ve düşmeler …

Psikososyal risk etmenleri Stres Uzun süreli çalışma Vardiya ya da gece çalışması Şiddet …

Egonomik risk etmenleri Uzun süre ayakta çalışma Uzun süre oturarak çalışma Ekranla çalışma Klavye kullanımı Uygun olmayan ya da zorlayıcı hareketler (uzanma, çekme, …) Yineleyici hareketler …

Risk etmenleri – olası nedenler - sonuçlar Dermatozlar – lateks, irritanlar vd – allerjik dermatit vb Yineleyici travma – pipet kullanımı, klavye kullanımı – Karpal Tünel Sendromu vb Çarpma – düşme vd tasarım sorunları Ergonomi – oturma, çalışma konumları Şiddet, taciz … stres, tavra sonrası stres bozukluğu, anksiyete Elektrik kazaları Havalandırma sorunları – yerel/genel Kesi vd yaralanmalar Gürültü Kimyasallar (kronik karşılaşma) – astma, üreme sağlığı sorunları, ca …?

Önümüzdeki hafta: İş sağlığı açısından sağlık işkoluna bakış 2: Kazalar Meslek hastalıkları Olgu tartışmaları