MADDENİN HALLERİ
Isının maddeler üzerindeki bir diğer etkisi de hal değişimidir. ISINAN MADDELER HAL DEĞİŞTİRİR Isının maddeler üzerindeki bir diğer etkisi de hal değişimidir.
Maddenin üç hali vardır. Bunlar: 1- Katı hali Maddenin üç hali vardır. Bunlar: 3- Gaz hali 2- Sıvı hali Dedecim maddenin kaç hali vardır?
Maddeler ısının etkisiyle bulundukları halden başka bir hale geçerler. Maddeler sürekli aynı halde mi kalırlar? Maddenin ısı etkisiyle bulunduğu halden başka bir hale geçmesine hal değişimi denir.
BUHARLAŞMA NEDİR? Sıvı maddelerin çevresinden ısı alarak gaz haline geçmelerine buharlaşma denir. Resimde görüldüğü gibi ısınan suyun su buharı olmasına buharlaşma denir.
Buharlaşmaya günlük hayatımızda rastlar mıyız? Elimize kolonya döktüğümüzde, bir süre sonra elimizin kuruduğunu görürüz. Çünkü kolonya buharlaşmıştır. Annemiz çamaşırları yıkadıktan sonra asar. Bir süre sonra çamaşırlar kurur. Çünkü çamaşırdaki sular buharlaşmıştır. Bahsettiğimiz iki örnekte de buharlaşma farklı sıcaklıklarda oluşur. Çünkü buharlaşma her sıcaklıkta olabilir.
1- Buharlaşma ile kaynama farklı olaylardır. 2- Buharlaşma her sıcaklıkta olur. Örneğin deniz suyu her sıcaklıkta buharlaşır. (Su döngüsünü hatırlayın.) 3- Sıcaklık arttıkça buharlaşma hızı artar. 4- Sıvılar buharlaşırken dışarıdan ısı alırlar.
YOĞUŞMA NEDİR? Gazların çevreye ısı vererek sıvı haline geçmelerine yoğuşma denir. Bildiğimiz gibi yağışlar yoğunlaşma sonucu oluşur.
Tencerenin kapağındaki su kabarcıklarını fark ettiniz mi? Bu kabarcıklar su buharının soğuk cama temas etmesi sonucu su haline dönmesiyle oluşur. Su buharının tekrar su olması yoğuşmaya (yoğunlaşmaya) örnektir.
Yoğuşmaya günlük hayatımızda rastlar mıyız? Banyo yaptıktan sonra banyodaki aynaya dikkat ettiniz mi? Üzerindeki su kabarcıkları su buharının yoğuşmasıyla oluşmuştur. Buzdolabından çıkardığımız içecek kutularının üzerindeki su kabarcıkları su buharının yoğuşmasıyla oluşmuştur. Yağmur, kar gibi yağışlar yükselen su buharının soğuk bir tabakaya rastlayarak yoğuşması sonucu meydana gelir.
1- Sıcaklık azaldıkça yoğunlaşma hızı artar. 2- Gazlar yoğuşurken dışarıya ısı verirler.
ERİME NEDİR? Katı maddelerin çevresinden ısı alarak sıvı hale geçmelerine erime denir. Resimdeki kardan adamın ısı etkisiyle sıvı hale geçmesi erimeye örnektir.
hayatımızda rastlar mıyız? Erimeye günlük hayatımızda rastlar mıyız? Elinize aldığımız buz parçasının elinizin sıcaklığıyla zamanla eridiğini görürsünüz. Dondurmayı sevmeyeniniz var mı? Yazın aldığınız dondurmayı eğer yemez de bekletirseniz eridiğini görürsünüz. Kışın yağan karın erimesi de erimeye örnektir.
1- Katılar erirken dışarıdan ısı alırlar.
DONMA NEDİR? Sıvıların dışarıya ısı vererek katı hale geçmesine donma denir. Resimdeki gölün buzla kaplanması donmaya örnektir.
hayatımızda rastlar mıyız? Donmaya günlük hayatımızda rastlar mıyız? Buzluğa bir bardak su koyarsak zamanla donduğunu görürüz. Kışın göllerin, denizlerin, akarsuların buz tutması donmaya örnektir.
1- Sıvılar donarken dışarıya ısı verirler.