Toplum Temelli Sosyal Bakım Hizmetleri Eğitimi Hoşgeldiniz! Toplum Temelli Sosyal Bakım Hizmetleri Eğitimi Slayt 1

Program... Slayt 4

Eğitimin Amaçları Mesleki iletişim ve ilişkinin engelli bireyler ve ailelerinin haklarına saygılı olmasını, engelli bireylerin de hakları, görüşleri ve tercihleri olduğu gibi yetenekleri ve ihtiyaçları da olan, dolayısıyla içinde bulundukları toplumun bir parçası olma potansiyelini taşıyan bireyler olduklarını belirterek engelli bireylerin topluma olumlu bir şekilde tanıtılmasını, Zaman elverişli olduğu sürece, ailelerin engelli bireyleri arkadaşlıklar, boş zaman faaliyetleri ve istihdam yoluyla toplumun bir parçası haline getirmelerinin pratik yollarını düşünerek yardım edilmesini sağlamaktır. Slayt 2

Bu Eğitim, Evde Bakım Hizmetlerine yönelik değerlendirmelerin nasıl yapılacağına yönelik teknik bir eğitim değildir. Sizin aileler üzerindeki kontrol gücünüzü arttırıp nasıl yaşamaları ve paralarını nasıl harcamaları gerektiğini belirlemeniz için değil, sadece onlara yardımcı olmanız ve daha olumlu bir bakış açısı geliştirmeniz için tasarlanmıştır. Slayt 3

Engelliliği anlamanın yeni bir yolu Engelli bireylerin hakları Toplumu ve sahip olduğu kaynakları anlamak Engelli bireylerin katılımı ve vatandaşlıkları Engelli bireyleri tümüyle bir insan olarak görmek Her engelli bireyin kendine özgü özellikleri – yetenekleri, hayalleri, istekleri, tercihleri Bireyler ve aileleri Değişmesi gerekenler Neleri değiştireceğiz Slayt 5

Birlikte Etkin Bir Şekilde Çalışabilmek... Slayt 6 6

Farklı politika, hizmet ve tutumlar geliştirmek için temel bir yapı Engelliliğin Sosyal Modeli Farklı politika, hizmet ve tutumlar geliştirmek için temel bir yapı Slayt 7

Tıbbi Model Engelliliğin doğurduğu sorumluluk sadece engelli bireyin kendisi ve engeli tarafından üstlenilir. Slayt 8

Tıbbi ve sosyal modellerin karşılaştırılması Tıbbi model Engellilik bireyin engelinin bir sonucudur (fiziksel, duyusal, zihinsel) Sorun bireydedir Engelli bireyler mağdur, kurban, merhamete muhtaç kişilerdir Bireylerin ‘düzeltilmesi’ iyileştirilmesi, onlara beceriler öğretilmesi ve terapi verilmesi gerekir. Slayt 9

Sosyal Model Engellilik, engel ile toplum arasındaki etkileşimden kaynaklanır. Slayt 10

Tıbbi ve sosyal modellerin karşılaştırılması Tıbbi model Engellilik bireyin engelinin bir sonucudur (fiziksel, duyusal, zihinsel) Sorun bireydedir Engelli bireyler mağdur, kurban, merhamete muhtaç kişilerdir Bireylerin ‘düzeltilmesi’ iyileştirilmesi, onlara beceriler öğretilmesi ve terapi verilmesi gerekir. Sosyal model Engellilik toplumun engele olumlu bir şekilde yaklaşma konusunda başarısız olmasının bir sonucudur (çevresel tasarım, tutumlar, fırsatlar ve engelli bireylerin katılımını sağlamaya ilişkin yeterlikler konularında) Sorun toplumdadır Engelli bireyler eşit haklara sahip vatandaşlardır Toplumun onlara yaklaşımını değiştirmesi gerekir. Slayt 11

Farklı düşünmenin üç yolu Eşit haklar için güçlü bir temel oluşturacak sosyal model Slayt 12

BM Engelli Kişilerin Hakları Sözleşmesi Madde 3 – Genel ilkeler İşbu Sözleşme’nin dayandığı ilkeler şunlardır : Kendi seçimlerini yapma özgürlükleri ve bağımsızlıklarını da kapsayacak şekilde, kişilerin insanlık onuru ve bireysel özerkliklerine saygı gösterilmesi; Ayrımcılık yapılmaması; Engellilerin topluma tam ve etkin katılımlarının sağlanması; Farklılıklara saygı gösterilmesi ve engellilerin insan çeşitliliğinin ve insanlığın bir parçası olarak kabul edilmesi; Fırsat eşitliği; Erişilebilirlik; Kadın-erkek eşitliği; Engelli çocukların gelişim kapasitesine ve kendi kimliklerini koruyabilme haklarına saygı duyulması. Slayt 13 13

Madde 19 – Bağımsız bir şekilde yaşama ve topluma katılım BM Engelli Hakları Sözleşmesi Madde 19 – Bağımsız bir şekilde yaşama ve topluma katılım İşbu Sözleşmeye Taraf Devletler tüm engellilerin diğer bireylerle eşit koşullar altında toplum içinde yaşama hakkına sahip olduğunu kabul eder ve engellilerin bu haktan eksiksiz yararlanabilmeleri ve topluma tam katılımlarını kolaylaştırmak için gerekli tedbirleri etkin bir şekilde alır. Bu çerçevede aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir: Engelliler diğer bireylerle eşit koşullar altında ikametgâhlarını ve nerede ve kiminle yaşayacaklarını seçme hakkına sahiptirler ve özel bir yaşama düzenine zorlanamazlar; Engellilerin kişisel destek dâhil olmak üzere toplum içinde yaşamak ve topluma dahil olmak için ihtiyaç duydukları konut içi, kurum içi ve diğer toplumsal destek hizmetlerine erişimleri sağlanmalı ve engellilerin toplumdan tecridi ve ayrı tutulması önlenmelidir; Kamusal hizmet ve tesisler, engellilere diğer bireylerle eşit şekilde açık olmalı ve onların ihtiyaçlarına yanıt verebilmelidir. Slayt 14 14

Farklı düşünmenin üç yolu Herkes için eşit hak sağlamak için güçlü bir temel oluşturacak sosyal model Bağımsızlık konusundaki varsayımlarımızın bir sorgulaması olarak sosyal model Slayt 15 15

“Bağımsız Yaşam her şeyi kendimiz yapmak istiyoruz, kimseye ihtiyaç duymuyoruz veya tecrit altında yaşamak istiyoruz anlamına gelmez. Bağımsız yaşam demek, engelli olmayan kardeşlerimizin, komşularımızın, arkadaşlarımızın günlük yaşamlarında doğal karşıladıkları tercihlere ve kontrole bizim de sahip olmamızı talep etmek demektir. Ailelerimizle birlikte büyümek, semtimizdeki okula gitmek, komşularımızla aynı otobüse binmek, eğitimimiz ve ilgi alanlarımız doğrultusunda bir işte çalışabilmek ve kendi ailelerimizi kurmak istiyoruz. Bizler de diğerleri gibi topluma dahil olduğunu hisseden, tanınan ve sevilen biri olmayı hissedebilme ihtiyacı duyan son derece sıradan bireyleriz." Dr. Adolf Ratzka Slayt 16

Farklı düşünmenin üç yolu Herkes için eşit hak sağlamak için güçlü bir temel oluşturacak sosyal model Bağımsızlık konusundaki varsayımlarımızın bir sorgulaması olarak sosyal model İnsanların ihtiyaç duyduğu yardım üzerine düşünmenin farklı bir başlangıç noktası olarak sosyal model Slayt 17 17

Bireylerin daha iyi bir hayatları olabilmesi için onlara yardım etmeye yönelik eylemler Tıbbi modelin gerektirdikleri. . . Sosyal modelin gerektirdikleri – engelleyici bir toplumun verdiği zararı telafi etmek için: Ücretli personel desteği Diğer vatandaşlardan ücretsiz yardım Teknoloji bunların yanında ayrıca aşağıdakilerin yetkinliklerini ve hazırlılıklarını artırmak: Sıradan hizmetler Toplum kuruluşları ve kaynaklar Sorun: “Ne yapmak gerekir?” Engeliliklerini düzeltmek için tedavi etmek Engelliliklerini azaltmak için terapi vermek Engelliliklerinin kısıtlılıkları azaltacak ekipmanlar bulmak Yeni beceriler öğretmek EVET – bu eylemler bazen yararlı olabilmektedir. Slayt 18 18

Bunun, Türkiye’deki politika, hizmetler ve toplumlar için anlamı nedir? Engelli her bir kişi, yalnızca diğer insanlar üzerinde bir yük olarak değil, hakları ve yetenekleri olan eşsiz birer birey olarak olarak kabul görmelidir. Uzmanlar her bir kişinin her istediğini istediği zamanda ve istediği yerde yapmak üzere nasıl desteklenebileceğini öğrenmelidir; yalnızca bakım kuruluşları ve gündüzlü merkezler gibi gibi az sayıda yerde yardım hizmeti vermekle yetinilmemelidir. Sıradan vatandaşlara verilen hizmetler ve açık olan kuruluşlar, engelli bireyleri kabul etmeyi ve onlara da uygun şekilde hizmet vermeyi öğrenmelidir. Politika yapıcıların, politika kapsamı ve bunun engelli insanların haklarını nasıl daha iyi destekleyebileceği hususunda düşünmeye başlaması gerekmektedir. Bu husus, artık yalnızca “engellilik” adı altında tek bir politika alanının kapsamına girmemektedir. Slayt 19

Haklarla ilgili bir alıştırma. . . Exercise Haklarla ilgili bir alıştırma. . . Slayt 20

Bob’un hikayesi Slayt 21

Herkesin ait olduğu bir yer olarak toplum... Slayt 22

Sosyal içerme nedir? Toplumlar, herkes dahil olduğunda daha zengindirler. Sağlık ve bakım kuruluşlarından yardım alma hakkına sahip olan kişiler, çoğunlukla müspet rollerden ve ilişkilerden dışlandıklarını fark eder. Topluma dahil olmak, istediğiniz türde bir hayatı, sizin seçtiğiniz bir toplumda yaşama fırsatına sahip olmak demektir. Çoğu kimse, hayallerini gerçekleştirmek için bir ev, bir iş, arkadaşlar ve teşvike ihtiyaç duyar. Slayt 23

1.28 Slide 24 24

Slayt 25 25

1.30 Slide 26 26

Peki, iyi bir hayat nasıldır? İkna edici bazı olasılık imgeleri oluşturun Hitap ettiğiniz kitleyi tanıyın – kitlenize ilham verin Kişiye soru sorun Kişiye güvenin İyi bir hayata hazırlanılmaz. İyi bir hayat, yaşanır. Slayt 27 27

Harita yapma yolları … Kişisel topluluklar Sokak sokak Yaşam alanları Slayt 28

Slayt 29

Bireysel katkılar….. Slayt 30

Engele ilişkin ihtiyaçlara odaklanma ‘İhtiyaçların’ tespit edilmesi ‘İhtiyaçların’ ölçülmesi ‘İhtiyacın’ karşılanmaya çalışılması ‘İhtiyaçlara’ dayalı hizmetlerin geliştirilmesi Çalışanların, bireylerin ‘ihtiyaçlarına’ göre seçilmesi Bireylerin sadece ‘ihtiyaçlarından’ ibaret görülmesi. Slayt 31 31

Sıra yeteneklerde Tatbiki/pratik yetenekler Bilgi ve düşünceye dayalı yetenekler Duygusal yetenekler Bireylerin ne gibi yetenekleri olduğuna dair bir görüşme ile başlayın. Slayt 32 32

Yetenekler! Tatbiki/pratik yetenekler Yaparak vermek Bilgi ve düşünceye dayalı yetenekler Bildiğiniz, düşündüğünüz, inandığınız şeyler Duygusal yetenekler Duygular, tutkular, heyecan duyulan şeyler Slayt 33

Bireysel katkılar……. Birinci kişi İkinci kişi Alıştırma Birinci kişi (çok iyi tanıdığınız bir kişi) İkinci kişi (toplumdan tecrit edilmiş bir kişi) Tatbiki / pratik yetenekler Bilgi ve düşünceye dayalı yetenekler Duygusal Slayt 34 34

Sosyal İçerme Trafik Işıkları… Slayt 35

Sosyal İçerme Trafik Işıkları… Toplumdan soyutlanmış - toplumdan dışlanmış diğer kişilerle birlikte yürütülen faaliyetler Slayt 36 36

Sosyal İçerme Trafik Işıkları… Toplumdan soyutlanmış - toplumdan dışlanmış diğer kişilerle birlikte yürütülen aktiviteler Kısmi katılım – toplumun diğer üyeleriyle gerçek bir bağlantı kurmadan onlarla aynı yerlerde bulunma Slayt 37

Sosyal İçerme Trafik Işıkları… Toplumdan soyutlanmış - toplumdan dışlanmış diğer kişilerle birlikte yürütülen aktiviteler Kısmi katılım – toplumun diğer üyeleriyle gerçek bir bağlantı kurmadan onlarla aynı yerlerde bulunma Tam katılım – bireyler toplumdaki diğer kişilerle ‘omuz omuza’dır Slayt 38

Şimdi, insanların hayatları hakkında düşünün – zamanlarını nerede geçiriyorlar? Alıştırma Toplumdan soyutlanmış Kısmi katılım – katılım olmadan toplumla aynı yerde bulunma Tam katılım – omuz omuza Slayt 39

Mevcudiyetten Katılıma…. Slayt 40

MEVCUDIYET VE KATILIM MEVCUDIYET KATILIM GELiŞMiŞ KATILIM Slayt 41

MEVCUDIYET VE KATILIM MEVCUDIYET KATILIM GELiŞMiŞ KATILIM Futbol maçına gitmek Slayt 42

MEVCUDIYET VE KATILIM MEVCUDIYET KATILIM GELiŞMiŞ KATILIM Futbol maçına gitmek Normal düzende bir koltukta oturmak Takımın tişörtünü giymek Tezahürat yapmak, vb. Slayt 43

MEVCUDIYET VE KATILIM MEVCUDIYET KATILIM GELiŞMiŞ KATILIM Futbol maçına gitmek Normal düzende bir koltukta oturmak Takımın tişörtünü giymek Tezahürat yapmak, vb. Taraftar kulübüne üyelik Taraftar kulübünün etkinliklerine gitmek Deplasmandaki maçlara kulübün otobüsüyle gitmek Bir arabayı paylaşmak Slayt 44

Bireyler hakkında konuşma şeklimizi değiştirmek. . . Slayt 45

Bireyler hakkında konuşma şeklimizi değiştirmek. Alıştırma Sosyal modeli desteklemeye ve engelli bireylerin haklarına, görüşlerine, isteklerine ve yeteneklerine saygı göstermeye yönelik tutumumuz bireyleri tanımlarken kullandığımız dile yansıtılmalıdır. Bireyleri bir sürü olumsuz yaftalarla tanımlıyorsak daha iyi yaşama sahip olabilmeleri için onlara yardımcı olamayız. Bu engeli inkar etmek veya bu konuda yalan söylemek anlamına gelmez. Yalnızca bireyin engeli veya sorunları ile tanımlanması/betimlenmesinin önüne geçilmesi demektir. Slayt 46

GRUP ALIŞTIRMASI - Bugün neler öğrendiğinizi ve hangi hikayeleri dinlediğinizi düşünün. Meslektaşlarınızdan birinin engelli bir yetişkinden bahsettiğini düşünün. Şimdi iki liste çıkarın - Engelli bireyin tam bir birey olarak görülmesinde faydalı olabilecek bilgiler, ifade şekilleri nelerdir? Engelli bireyin tam bir birey olarak görülmesini zorlaştıran bilgiler nelerdir? Slayt 47

Alıştırmanın devamı 2. AŞAMA: Kendi kendinize, yanınızdakiler ile tartışmadan, ciddi düzeyde engeli olan bir bireyi düşünün ve masanızdaki meslektaşlarınıza o kişiyi anlatacak şekilde hazırlık yapın. Bu betimlemeyi paylaşırken üç dakikayı aşmayacak şekilde planlamalısınız. 3. AŞAMA: 3 veya 4 kişilik gruplar halinde, sırayla, düşündüğünüz kişileri grubunuzdaki kişilere anlatın. 3 dakikayı geçmeyin. Bir kişi anlatımını bitirdikten sonra bireyi tanımlarken kullandığı olumlu ifadeler ve daha iyi ifade edilebilecek noktalar hakkında yapıcı yorumlarda bulunun. Birey hakkında tam ve olumlu izlenim edinebildiniz mi? Slayt 48

---------- Birinci günün sonu---------- Slayt 49

Dünkü eğitime dair düşünceler. . . İlginç ve faydalı bulduğunuz şeyler nelerdi? Kafanızı karıştıran veya faydalı olmadığını düşündüğünüz şeyler nelerdi? Slayt 50

Birey merkezli düşünme Slayt 51

Girdilerden çıktılara Klasik yöntem İhtiyaçlar GİRDİLER (Para, hizmetler) Birey ÇIKTILAR (Birey merkezli hedeflere göre değişiklik gösterir) Birey merkezli yöntem Slayt 52

Bir kişiyi tanımaya çalışırken, plan yapmalarına yardımcı olurken ve ihtiyaç duydukları destekleri tasarlarken faydalı olabilecek birçok ‘araç’ vardır. Hayallerim Geçmişim Bana göre önemli olanlar Güvende ve sağlıklı olmak için ihtiyaç duyduklarım Yeteneklerim neler? İşe yarayanlar İşe yaramayanlar Nasıl iletişim kuruyorum İlişkilerim Desteklerimi eşleştirmek Hayatımı nasıl kendi kontrolüm altında tutabilirim? Slayt 53

Bana göre önemli olanlar Alıştırma Bana göre önemli olanlar Güvende ve sağlıklı olmak için ihtiyaç duyduklarım Slayt 54

Bireylerin hayallerini ve isteklerini dinlemek ve anlamak…. Slayt 55

Hayalleri ve istekleri dinlemek Bütün bireylerin hayalleri/istekleri vardır Bazen hayalleriniz/istekleriniz hakkında konuşmak kolay olmayabilir Şu anda hayatınız kötü gidiyorsa gelecek hakkında konuşmak zor olabilir Kimsenin hayallerini/isteklerini gözardı etmeyin Bazen “büyük” hayaller/istekler şu anda gerçekleştirebileceğiniz küçük değişiklikler hakkında bilgi verebilir Slayt 56

Hayalleri dinleme alıştırması A kişisi B kişisi 5 dakika Hayallerinizi anlatın Dinleyin A kişisinin hayalleri hakkında konuşun, hayatını nasıl iyileştirebileceği hakkında önerilerde bulunun B kişisinin hayalleri hakkında konuşun, hayatını nasıl iyileştirebileceği hakkında önerilerde bulunun Alıştırma Slayt 57

Bireylerin ailelerinin katılımının sağlanması…. Slayt 58

Birçok ailenin hayatında farklı mesleklerden profesyoneller yer alır…. Öğretmen Sosyal çalışmacı Psikiyatrist Psikolog Doktor Hemşire Konuşma terapisti Ergoterapist Vb. Slayt 59

“Aileler, genellikle zihinsel engelli çocuklar ve yetişkinlere gösterilen sevgi ile verilen bakım ve desteğin temel kaynağıdır. Bu, özellikle de karmaşık ihtiyaçlara sahip kişiler için geçerlidir. Aileler, ömür boyu katılım sağlamaya, destek vermeye ve savunuculuk yapmaya devam eder.” (Valuing People Now, 2009) Slayt 60

Ailelerle çalışmaya dair öneriler Aileyi bir ortak olarak görün ve buna göre davranın Nasıl bir hayat yaşadıklarını öğrenin ve anlamaya çalışın – karşılaştıkları güzel şeyler ve zorluklar Onlara saygı gösterin – hem konuşmanızla hem de hareketlerinizle Tüm aile bireylerine eşit saygı gösterin Konuşun, konuşmaya devam edin – zorluklarla karşılaşsanız bile... Aileye hangi eğitimi nasıl almak istediklerini sorun Jargon kullanımından kaçının – konuşmalarınzda, formlarda ve yazılı bilgilerde Sizin olmayacağınız zamanlarda ailenin bireyin yanında olacağını unutmayın Ailelerin başka programları olduğunu gözönünde bulundurun – toplantıları onlara uyan zamanlara göre planlayın. Slayt 61

Hizmetler ve aileler Sunduğunuz hizmetlerden hangileri ailelere saygı göstermiyor veya onları güçsüz kılıyor? Sunduğunuz hizmet, nasıl farklı bir şekilde verilebilir? Alıştırma Slayt 62

Aileler ve bireyler Bazı aileler ne yaparak bireylere saygı göstermiyor veya onları güçsüz kılıyor? Bunu, saygı çerçevesinde nasıl değiştirebiliriz? Alıştırma Slayt 63

Hizmet alan bireylerle birey merkezli görüşmeler yapmak Slayt 64

Birey merkezli iletişim geliştirme Doğrusal iletişim Konulara ayrılan iletişim Dolambaçlı iletişim Slayt 65 65

“Ne gibi bir yardıma ihtiyacınız var?” Birey merkezli destek planlama görüşmesi Meslek elemanı Bakıcı (Aile) “Ne gibi bir yardıma ihtiyacınız var?” Engelli bir bireye bakan bir kişiyi düşünün ve onun konuşacağı gibi konuşun. Neye ihtiyaç duyduklarını öğrenmek için bakıcı ile birey merkezli görüşme yapın. Sessiz olun ve dinleyin. Birey merkezli mi, yoksa kontrolü elinde tutan kişi meslek elemanı mı? Gözlemci 5-10 dakikalık bir görüşme yapın. Nasıl gittiği hakkında konuşun. Herkes ‘meslek elemanı’ rolünü oynayana kadar tekrarlayın – alıştırmanın tamamı 45 dakika kadar sürmelidir. Alıştırma Slayt 66

Bireysel eylem planları... Alıştırma Bireysel eylem planları... Slayt 67

Hangi eylemlerde bulunacaksınız? Önemli ölçüde değişmesi gereken eylemler: Çalışma şekliniz Sizden hizmet alan bireylerin hizmetleriniz hakkındaki düşünceleri Sizden hizmet alan bireylere yönelik elde edilen sonuçlar Hedeflenen sonuç: Bu, başarılarınızı değerlendiren bir ölçüttür Sizi zorlayan bir niteliktedir Başarılması mümkündür Birlikte çalışmanız gereken kişiler Söz konusu eylemi başarıyla hayata geçirmek için ikna etmeniz, birlikte çalışmanız ve ortak hareket etmeniz gereken kişiler Tarih Elde ettiğiniz başarı düzeyini değerlendireceğiniz tarih Slayt 68

Bireysel eylem planı….. Eylem Hedeflenen sonuç Dahil edilecek kişiler Değerlendirme tarihi Slayt 69

Eylemleri başlıklar altında toplamak Engelli bireylerin haklarının savunulması Bireylerin toplumla bağlantılar kurması İlham verecek ve meydan okuyacak hikayelerin oluşturulması Ailelerin güçlendirilmesi Slayt 70

----- İkinci günün ve eğitimin sonu------ Slayt 71