ÜNİTE 7: PROGRAM TASARISI HAZIRLAMA Ünitenin hedefleri Programın öğelerini açıklayabilme Programın hedef boyutunu kavrayabilme Programın öğeleri arasındaki ilişkileri açıklayabilme Günlük ders planını analiz edebilme
KONULAR PROGRAMIN ÖĞELERİ HEDEF Hedeflerin Türleri Hedef Alanları Hedef Yazma İlkeleri Hedef Davranış Yazma İlkeleri Hedef ve Davranışların Önemi HEDEF-ÖĞRETİM-DEĞERLENDİRME İLİŞKİSİ GÜNLÜK DERS PLANI
Programın öğeleri Hedef 2. Eğitim durumları 3. değerlendirme 1 2 3 içerik Araç-gereç kaynaklar Strateji yöntem Öğretim faaliyetleri değerlendirme Hedef 2. Eğitim durumları 3. değerlendirme
HEDEF ALANLARI
HEDEF TÜRLERİ UZAK HEDEF GENEL HEDEF ÖZEL HEDEF
Uzak Hedef Eğitimde uzak hedef bir ulusal eğitim sisteminin hedefi, en genel seviyede, bu eğitim sisteminin ürünü olarak yetişmesi istenen “ideal insan”ın nitelikleri olabilir (Özçelik, 1989:9). Örneğin, bir politik felsefe; refah devleti, cihangir devlet, nurlu ufuklar, sınırsız toplum, ya da özgürlük, bağımsızlık, adalet ve refah değişkenleri arasındaki dengeye dayalı bir demokratik düzen gibi ideallerden birine dönük olabilir (Ertürk,1986:14).
Genel Hedef Genel hedefler, işgörü farklılaşması esası gözetilirse iki düzeyde düşünülebilir: Eğitimin genel hedefleri ve okulun genel hedefleri. Eğitimin genel hedefleri, uzak hedefin bir bakıma yorumu hatta dökümü gibi anlaşılabilir
Özel Hedef Özel hedefler öğrenciye kazandırılması uygun görülen özellikler olup bir disiplin ya da çalışma alanı için hazırlanır. Belli yapıda bir öğrencinin yetiştirilmesi için gerekli eğitim durumlarının kararlaştırlmasında ve değerlendirilmesinde yakından işe koşulacak hedefler işte bu özel hedeflerdir (Ertürk, 1986: 15).
HEDEF YAZMA İLKELERİ Öğrenci davranışına dönüklük Öğrenme ürünü Konu ile ilişkili Genel ve sınırlı
Hedef Davranış En genel tanımı ile hedef, eğitim yoluyla kazandırılabilir nitelikteki özelliklerdir. Hedefler gözlenebilir, ölçülebilir davranış olarak ifade edilmemekte; ancak, bünyesinde davranışları kapsamaktadır. Bu nedenle davranışların ölçülebilir olması, dolaylı olarak hedefin kazanılıp kazanılmadığının kontrol edilebilmesini sağlamaktadır.
Hedef Davranış Yazma İlkeleri Hedefler konu alanını kapsadığı gibi davranışlar da hedef alanını kapsamalı. Davranışların sınırları belli olmalı ve aralarında binişiklik bulunmamalı. Davranışlar kapsamlı olmalı, her davranış ilgili birçok davranışı temsil edici güçte olmalı. Davranış gözlenebilir ve öçülebilir olmalı.(Eğer bir davranış ölçülebilir nitelikte değilse, o davranışı geliştirmek için yapılacak etkinliklerin sonuç verip vermeyeceğini anlamanın yolu yoktur) Bir grup öğrenci için geçerli kritik davranışların, başka bir grup öğrenci için geçerli olmayabileceği dikkate alınmalı. Hedef davranışların ifade ediliş bakımından biçimi yerine özellik ya da davranış gösterici olmalı (Demirel, 2000: 118).
Hedef ve Davranışların Önemi Hedef ve davranışlar, iki temel görevi gerçekleştirmek için önemlidir: Öğretimin düzenlenmesi sağlamak Değerlendirmenin daha sağlıklı yapılmasını sağlamak
HEDEF-ÖĞRETİM-DEĞERLENDİRME İLİŞKİSİ Hedef: Küme konusuna ilişkin alışılar bilgisi Hedef Davranışlar 1.Küme konusundaki alışıları listeleme 2. ,, sembollerin ne anlama geldiğini yazma/söyleme 3. Verilen bir ifadenin hangi sembol ile gösterildiğini yazma/söyleme 4. Bir dizi sembol ile bir dizi ifadeyi eşleştirme ,, sembollerin tahtaya yazılması Aşağıdaki açıklamaların yapılması : Boş küme : Bir varlığın bir kümenin elemanı olduğunu gösterir : Bir varlığın bir kümenin elemanı olmadığını gösterir Çeşitli ifadelerin verilip sembollerinin öğrencilerden istenmesi Aşağıdaki eşleştirmenin yapılması boş küme bir varlığın bir kümenin elemanı olduğunu gösterir bir varlığın bir kümenin elemanı olmadığını gösterir 1.Aşağıdakilerden hangisi kümelerle ilgilidir? a. b. c. d. 2. işaretinin anlamını yazınız? 3.Bir varlığın, bir kümenin elemanı olduğu ………işaretiyle gösterilir. 4. Aşağıdaki işaretleri anlamlarıyla eşleştirin.
GÜNLÜK DERS PLANI
ÜNİTE 8: BİLİŞSEL HEDEFLER Ünitenin hedefleri Bloom taksonomisini açıklayabilme Bloom taksonomisinin basamaklarını kavrayabilme Bilişsel alan basamaklarına örnek hedefler yazabilme
KONULAR Bilgi Basamağı Kavrama Basamağı Uygulama Basamağı Analiz Basamağı Sentez Basamağı Değerlendirme Basamağı
BLOOM TAKSONOMİSİ
BİLGİ BASAMAĞI Bilginin öğrenci tarafından aynen kazılması Kavram: Buharlaşma Sıvı haldeki bir maddenin ısı etkisiyle gaz haline geçmesine buharlaşma denir. Buharlaşma kavramının tanımının öğrenci tarafından yapılması ders sonunda istenilen bir davranıştır. Öğrenci, bu davranışı yerine getirdiğinde buharlaşma kavramını bilgi düzeyinde kazanmış demektir.
BİLGİ BASAMAĞINA İLİŞKİN HEDEFLER Hedef: “Bitkilerde Hayat” ile ilgili temel kavramlar bilgisi Hedef Davranışlar 1. Tozlaşma, döllenme, embriyo, tohum, aşı, çimlenme, çenek kavramlarını listeleme 2. İstenilen bir kavramın tanımını yazma/söyleme 3.Verilen bir tanımın hangi kavrama ait olduğunu bulup işaretleme 4.Verilen bir dizi kavram ve tanımı eşleştirme Hedef: Kesir çeşitlerine ilişkin sınıflamalar bilgisi 1. Kaç çeşit kesir olduğunu söyleme/yazma 2. Kesir çeşitlerinin (basit, bileşik, tam sayılı) isimlerini söyleme/yazma 3.Verilen bir kesrin (sınıfta gösterilen) hangi kesir çeşidi olduğunu söyleme/yazma 4. İstenilen bir kesir çeşidine ilişkin örnek bir kesir(sınıfta gösterilen) söyleme/yazma 5. Bir dizi kesir (sınıfta gösterilen) sayısını çeşitlerine ayırıp söyleme/yazma Hedef: Küme konusuna ilişkin alışılar bilgisi 1.Küme konusundaki alışıları listeleme 2. ,, sembollerin ne anlama geldiğini yazma/söyleme 3. Verilen bir ifadenin hangi sembol ile gösterildiğini yazma/söyleme 4. Bir dizi sembol ile bir dizi ifadeyi eşleştirme
Kavrama Basamağı kazanılan davranışların öğrenci tarafından özümsenmesi, kendine mal edilmesi, anlamının yakalanması söz konusudur 1. açıklama 2. çevirme 3. kestirme/yordama
Uygulama Basamağı Öğrencinin bilgi ve becerilerini problem çözmede kullanmasıdır. Bilgi ve kavrama basamağındaki bilgiler kullanılır Problemin öğrenci için yeni olması gerekir.
Analiz Bu basamakta bütünü parçalara bölme, parça-bütün ilişkisini kurma, sebep-sonuç ilişkilerini görme vardır. Bu seviyede düşünebilen öğrencinin ifadeleri irdelemesi, parçaların kendi aralarındaki ve bütünle olan ilişkilerini kavraması beklenir.
SENTEZ BASAMAĞI Özgün, yani öğrencilerin bilgisi dahilinde bir eşi veya benzeri bulunmayan bir malzeme, bir bilgi üretme işidir. Örneğin bir yazı, resim, şiir, melodi, deney düzeni, araç, araştırma yöntemi vb. ortaya koyma (Özçelik, 1992: 87). İlköğretimde öğrencinin belli bir konudaki duygu ve düşüncelerini sözlü ya da yazılı olarak ifade etmesi, bir şiir, bir makale yazması sentez düzeyinde bir davranıştır. Bu hedef aşağıdaki gibi ifade edilebilir:
DEĞERLENDİRME BASAMAĞI Değerelendirme oldukça karmaşık bir davranıştır. Bir kimsenin başarılı değerlendirme yapabilmesi için daha aşağı basamaklardaki davranışları (kavrama, uygulama, analiz, sentez gibi) iyice geliştirilmiş olması gerekir. Onun için değerlendirme ile ilgili hedeflere oldukça ileri eğitim basamaklarında yer verilir (Turgut, 1988: 147).