2011473043 - Süleyman hacIfettahoğlu 2011473110 - Ayşe Özer Maliye Sosyolojisi 2011473043 - Süleyman hacIfettahoğlu 2011473110 - Ayşe Özer

Gelir Vergileri Sedüler Gelir Vergisi Toplam(Üniter) Gelir Vergisi Birleşik Gelir Vergisi

Gelir Vergisi Niteliği Konusu gelir olan vergileri gelir ve kurumlar vergisi oluşturmaktadır . Gelir vergileri gerçek kişilerin gelirlerini ,kurumlar vergisi ise kurumların kazançlarını vergilendirir . Türkiye de gelirlerin vergilendirilmesine 1926 yılında 755 sayılı KAZANÇ KANUNU ile başlamış ve değişikliklere uğrayarak 1961 yılında 193 sayılı GELİR VERGİSİ KANUNU uygulamaya konmuştur.

Gelir Vergisi Çeşitleri Gelir ya çeşitli kaynaklara göre ayrı ayrı, ya bütün kaynaklardan elde edilen kazanç ve iratların toplamı üzerinden ya da bu iki usulün birleştirilmesi şeklinde, önce ayrı ayrı ve sonra, belirli miktarları aştıkları takdirde, aynı irat ve kazançların toplamı üzerinden vergilendirilir. Buna göre, gelir vergileri, sedüler , üniter (toplam) ve birleşik gelir vergisi olarak üç gruba ayrılır.

1.Sedüler Gelir Vergisi Sedüler vergi sisteminin esasını, sedül adı verilen gelir unsurlarının her birinin diğerlerinden bağımsız (ayrı) olarak düşünülmesi ve bunların ayrı ayrı vergilendirilmesi oluşturur.

Gerçekten de, çeşitli gelir kaynaklarından (ticari kazanç, zirai kazanç, serbest meslek kazancı, ücret, gayrimenkul sermaye iradi, menkul sermaye iradı ve sair kazanç ve iratlar) elde edilen gelirlerden her biri, ayrı ayrı tarifeler üzerinden vergilendirilir. Kaynak teorisini esas almıştır.

2.Toplam( Üniter ) Gelir Vergisi Toplam gelir vergilerinde, gerçek kişilerin, gelir kaynaklarından elde ettikleri gelirlerin safi toplamı esas alınmaktadır. Bu toplamda, mükellefin şahsi ve ailevi durumlarıyla ilgili indirimler yapılmakta ve ödeme gücüne ulaşmak için gerekli araçlar işleme konularak, kalan kısım, artan oranlı vergi tarifesiyle vergilendirilmektedir. Toplam gelir vergisinde, mükellefin gerçek ödeme gücünün göz önünde bulundurulduğu görülecektir. Türkiye’de safi artış teorisi esas alınmıştır.

3.Birleşik (Karma) Gelir Vergisi Birleşik veya karma gelir vergisi, gelir unsurlarının ilk aşamada sedüler nitelikte bir vergilemeyi, daha sonra da toplamlarının alınması ve toplam gelir üzerinden ayrıca vergi alınmasını öngörür . Ayrıca birleşik gelir vergilerinde çeşitli kaynaklardan elde edilen gelirler sabit oranlı ve ayrı ayrı tarifelere tabi tutularak vergilendirilir.