FABRİKALARIN YÖNETİM YAPILARI Bir fabrika yöneticisi; Fabrika teknolojisi Personel kalitesi Rekabet Fabrika büyüklüğü ve ömrü Mamul çeşitliliği gibi sorunlarla ilgilenir.

FABRİKALARIN YÖNETİM YAPILARI İkinci Dünya Savaşı’na rastlayan 2. sanayi devrimi’nde ülkeler artık iyi bir işletmenin bilimsel bir örgütlenmeyi gerektirdiğine inanmışlar ve fabrika yöneticiliğini bütün bilim dallarından yararlanarak geliştirmişlerdir. Gerçekte de artık yöneticilik bir sanat olmaktan çıkmış bir bilimsel disiplin halini almıştır.

FABRİKALARIN YÖNETİM YAPILARI Fabrikaların yapısı ve yönetim biçimini incelerken dikkat edilecek noktalar: Zamana Göre Önemli Olan Yönetim Fonksiyonlarına Göre Faaliyetlere Göre Fabrikadaki Üretim Elemanlarına Göre

ZAMANA GÖRE Doğuş (Yeni kuruluş) b) İşletme Gelişme-değişme dönemleri

ÖNEMLİ YÖNETİM FONKSİYONLARINA GÖRE Planlama Örgütleme Programlama Koordine etme-entegre etme Kontrol ve düzeltme

FAALİYETLERE GÖRE Pazarlama Personel Mamul-araştırma geliştirme Kalite Kontrol Bakım

FABRİKADAKİ ÜRETİM ELEMANLARINA GÖRE Bina ve Tesis Tezgah, takımlar Malzeme İş Gücü Çalışma Sistemleri

FABRİKA YÖNETİCİLİĞİNİN TEMEL FONKSİYONLARI Bu karmaşık yapı içinde bir fabrika yöneticisi çeşitli fonksiyonları yerine getirmektedir. Önemli temel yöneticilik fonksiyonları: Amaç Saptanması Politika ve İlkelerin Belirlenmesi Planlama Organizasyon Koordinasyon-Entegrasyon Yapma Enerji-istek verme Karar verme Kontrol Revizyon

AMAÇ SAPTANMASI Amaç, işletmenin yapısı iyice incelenerek bu yapıya uygun bir şekilde belirlenmelidir. Tüm işletmenin amacı yanında departmanların amaç ve hedefleri de saptanmalıdır.

AMAÇ SAPTANMASI Bir İşletme Aşağıdaki İlkeleri Kendine Amaç Edinebilir: Mümkün olduğu kadar fazla kar etmek İşletmede tecrübeli elemanları tutmak Planlı bir pazarlama politikası gütmek Araştırıcılığı ön planda tutmak Aynı tipte işletmelerle işbirliğinde bulunmak İhracatta bulunmak Çok kar etme, aynı zamanda giderleri azaltmak Tasarrufları genelde sabit giderlerden yapmak Ücret giderlerinde tasarrufu düşünmemek Az, fakat tatmin edilen adamlar çalıştırmak

POLİTİKA VE İLKELERİN BELİRLENMESİ Amaç tespit edildikten sonra bu amacın her zaman herkes tarafından aynı şekilde anlaşılması da sağlanmalıdır. Bunun için bazı politikalar belirlenir. Politika, bir fabrikada genel müdür ve yardımcıları tarafından saptanır.

POLİTİKA VE İLKELERİN BELİRLENMESİ Politika dışında ilkeler vardır: Örneğin; Fabrikada bir defada 5000 taneden az sipariş kabul edilmez. Hurdaya çıkan bir tezgah yerine otomatik tezgahlar alınır. Amaca ulaşmak için bu politika ve ilkeler içinde kalarak, mevcut kaynakları kullanarak planlar yapılır.

PLANLAMA Fabrikada çok çeşitli faktörlerle karşılaşılabilir. Malzemeler, idareciler, müşteriler vb. gibi yapılacak her bir faaliyet için gerekli kaynakların saptanması, bunların temininin nasıl ve ne zaman, kaça mal olacağının hesaplanması planlama faaliyetinin esasını teşkil eder. İyi bir planlama amaçlara erişmeyi kolaylaştırır. Fabrika başarısını arttırır. Bu nedenle planlar sağlam verilere dayanmalıdır.

ORGANİZASYON Kaynaklar için hazırlanan planların gerçekleştirilmesinden kim sorumludur? Uygulamayı kimler kontrol edecektir? Kim hangi işte çalışacaktır? gibi sorulara organizasyon şeması cevap verir.

ORGANİZASYON İşletme Yeni kurulacaktır (organizasyon) İşletmeyi yeniden düzenlemek söz konusudur (re-organizasyon)

ORGANİZASYON Organizasyon Şemasını Kurarken, Organizasyon şemasının genişliği ne olacak? Organizasyon şemasının derinliği ne olacak? gibi sorulara cevap aranır.

ORGANİZASYON Organizasyon yapısı tespitinde önce firmanın faaliyet grupları analiz edilir. Örneğin firma pazarlamasını kendi yapıyorsa bir pazarlama müdürü bulunmalıdır. Faaliyet grupları tespit edildikten sonra her sahanın müdürlerinin, şeflerinin kimler olduğu tespit edilir. Faaliyetlerin başlarına kimlerin getirileceğine bazı kriterlere göre karar verilir.

ORGANİZASYON Özetlersek; Faaliyet gruplarının tespiti Şubelerin kurulması Kişilerin yerleştirilmesi

KONTROL FONKSİYONU İşletmelerde kontrol iki gruba ayrılır: Genel stratejik Kontrol Fonksiyonel-Taktik Kontrol

GENEL STRATEJİK KONTROL Fabrikanın tümünü ilgilendiren kontrollerdir. Örneğin: Fabrika başarıya gidiyor mu? Bölümler arasında koordinasyon nasıl?

FONKSİYONEL TAKTİK KONTROL Fabrikadaki çeşitli fonksiyonlar tek tek ele alınarak yapılan kontrollerdir.Örneğin. Pazarlama faaliyetleri istediğimiz gibi gidiyor mu? Satış faaliyetleri genişliyor mu?

KONTROL NASIL SAĞLANIR VE YÜRÜTÜLÜR? Kontrol Teşkilatı Kurulur (Buradaki yetkiler, görevler, sorumluluklar belirtilir) Kontrol Sistemi Kurulur (Bütün kontrol sisteminin uyacağı bir sistem kurulacaktır) Kontrol standartları Kantitatif standartlar (ölçülebilen) Kalitatif Standartlar (niteliksel)

STANDARTLAR I) Genel Standartlar Karlılık (Rantabilite) Gelişme İşletme Sağlığı İşletme Oranları

STANDARTLAR II) Fonksiyonel ve taktik standartlar Maliyet Standartları Miktar ve Zaman Standartları Kalite Standartları Bütçe Standartları

MALİYET STANDARTLARI Maliyet Standartları Malzeme maliyeti, işçilik maliyeti, üretim ortak giderleri, idare ortak giderleri standartları

MİKTAR VE ZAMAN STANDARTLARI Bir takım sorulara cevap aranır: Hangi ham maddeden, hangi işlemde ne kadar kullanılmalı? Belli bir faaliyet için ne kadar zaman harcamak gerekir?

KALİTE STANDARTLARI İyi kalite mamuller kolaylıkla satılırlar. Fakat kalite ile maliyet iyi dengelenmelidir. Kalite yeterli olmazsa mamul gerekli işleri yerine getiremez. Bunun için gerek mamul gerekse de mamulü oluşturan parçalar için kalite standartları geliştirilir.

BÜTÇE STANDARTLARI Bütçe bütün faaliyetlerin kullanılacak kaynakların miktarı ve parasal tutarı ile ifade edilmesidir. Bütçe standartları, faaliyetlerin yapılabilmesi için gerekli olan kaynaklar cinsinden gösteren planlardır.

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI İşletme mal ve hizmetlerin üretildiği yapılara denir. Belli bir amacı planlayarak çeşitli kaynaklardan yararlanan yapılara işletme adı verilir.

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Fabrika bir sanayi işletmesidir. Sanayi denilince sadece malzemeleri kullanarak, hammaddeleri kullanarak, bunlardan yarı mamul, mamul veya başka hammaddeler elde eden işletmeler anlaşılmalıdır.

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Sanayi işletmesi ve fabrika arasında da fark vardır. Sanayi işletmesi o işletmenin sadece üretim faaliyetleriyle değil pazarlama, finansman, personel üretim planlama gibi tüm işletme fonksiyonlarıyla uğraşan yapıdır. Bunlardan sadece üretime yönelik fonksiyonların yapıldığı yere fabrika denir.

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Bir sanayi işletmesinin organizasyon yapısı genellikle iki açıdan ele alınır: Fonksiyonların organizasyonel özelliği Uygulama-yapma İştişare-danışma Kurmay fonksiyonları Serbest hizmet yardımcısı Destek fonksiyonları

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI 2. Faaliyet Yapısı ve Faaliyet Akışı Organizasyon yapısının iki açıdan ele alındığı ve bunlardan birincisinin fonksiyonların organizasyonel karakteristiği olduğu belirtilmiştir.

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI İkinci bakış açısı faaliyet yapısı ve faaliyet akışıdır. Dış ilişkiler, kaynak bulma, mali, ticari ve idari fonksiyonlar Üretim, araştırma, inceleme, planlama ve analiz hazırlama Yardımcı üretim, hazırlık üretim, ara üretim bakım ve malzeme akışı Faaliyetlerin analiz, ölçme, fiyatlama, değerleme ve kontrolü

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Bir fabrikada organizasyon kurulurken dikkat edilecek pek çok nokta vardır.Ayrıca şemaları hazırlarken dikkat edilecek organizasyon prensipleri vardır: Sorumluluklarla yetkiler dengelenmelidir. Fonksiyonlar ve görevler açık ve kesin olarak tanımlanmalıdır Bütün faaliyetler arasında koordinasyon kurulmalıdır Teşkilatta birlik olmalıdır Teşkilatta kumanda birliği olmalıdır Teşkilatta bir planlama merkezi bulunmalıdır Büyüklüğe uygun bir teşkilat kurulmalıdır İşi yapanla kontrol edenler ayrılmalıdır Planlama, icraat ve kontrol merkezleri koordine edilmelidir Kontrol alanı uygun seçilmelidir

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI İşletmelerde kimin hangi işi yapacağı ve kimin kime bağlı olduğu tam yazılı olarak belirtilmelidir. İşletmelerde farklı departmanlar birbirleriyle çelişen hedeflere yönelik çalışmalar yaparlar.Örneğin satış teşkilatının amacı çok mal satmaktır.satış şubesi müşterinin aradığı nitelikleri vermek, müşteriyi memnun etmek ister.

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Üretim planlaması malı ucuza yapmak dolayısıyla standart mal yapmak ister. Bu iki şubenin amaçları farklıdır. Personel şubenin amacı personeli sabit tutmak ve işçi hareketini minimum tutmak olabilir. Oysaki üretim planlama, işçi sayısını üretim planına uygun olarak değiştirmek ister. Bütün faaliyetler konusunda koordinasyon olmalıdır.Bu koordinasyonu bir son amaç etrafında birleştirmeyi organizasyon sağlar.

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Bazen öyle mallar yapılması istenir ki, bunların ham maddesini bulmak zor olur. O halde pazarlama ve üretim planlaması arasında haberleşme olmalıdır. Yeni bir mamul imaline geçilecekse, pazarlama, üretim planmala, araştırma-geliştirme beraberce toplanıp karar vermelidir.

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Organizasyon Öğeleri Organizasyon Amaç ve politikalar 2) Organizasyon şeması, şahıslandırılmış şema 3) Görev, yetki ve sorumluluk tanımları

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Uygulama Alanı İş ve şahıs şartnamesi Haberleşme toplantı esasları Çalışma usulleri İş standartları Sosyal yapı ve davranış

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Prensipler: Organizasyon kurulurken aşağıdaki ilkeler göz önünde tutulmalı ve yapı bu ilkelere ayak uyduracak kişilerden oluşturulmalıdır: Planlanmış üretim Programlanmış üretim Kapasitelere uygun üretim Çalışanları tatmin eden üretim işleri Üretim sistemini başarılı kılan üretim Düzgün üretim Üretim teşkilatını ve sistemini sağlıklı tutan üretim

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Prensipler: Organizasyon kurulurken aşağıdaki ilkeler göz önünde tutulmalı ve yapı bu ilkelere ayak uyduracak kişilerden oluşturulmalıdır: 8) Diğer departman faaliyetlerine yardımcı olan üretim 9) Çeşitli kriterleri hesaba katan üretim 10) Üretim ile ilgili faaliyetleri bağlantılı tutan üretim 11) Endüstrinin dinamikliğini hesaba katan üretim 12) Endüstriyel organikliği hesaba katan üretim 13) Optimumluğu hesaba katan üretim

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Planlanmış üretim yapılacaktır. Pazarın istekleri kaynaklara göre planlanacaktır.Ne yapılacak, nerede yapılacak, kimlerle hangi tezgahla yapılacak, gibi konuların kararları önceden verilmiş olması gerekir.

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Plan zamanlandırılacaktır. Hangi işlemin ne zaman başlayıp ne zaman bitirileceği saptanmalıdır.

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Üretim miktarının tespitinde kaynakların göz önünde bulundurulması şarttır. Bunun için de sıhhatli bir kaynak analizi ve tespiti yapılmalıdır. Çalışanlar önemli işler yaptıklarına sanatlarını, bilgilerini ortaya koyduklarına inanmalıdır.

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Kaynaklar aşırı zorlanarak başarısız üretim yapılmamalıdır. Üretimin düzgün olarak akışı sağlanmalıdır Departmanlar arasında anlaşmazlıklar meydana getirilmemelidir Muhasebe, bütçeleme vb. gibi bölümler baştan hesaba katılmalıdır Sadece ekonomi değil diğer kriterler de göz önüne alınmalıdır

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Araştırma, kalite kontrol, satın alma vs. göz önüne alınmalıdır Endüstride zamanla meydana gelebilecek değişiklikler düşünülmelidir Fabrikalar organik bir sistemdir. Herhangi bir bölümdeki değişim fabrikanın tümünü etkiler Faydaların toplamını maximum yapan bir faaliyet uygulanmalıdır

SANAYİ İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYON YAPISI Organizasyonda mevkiler Uygulayıcılar Kurmaylar Planlamacı Destek

UYGULAYICILAR Organizasyonda saptanan amaca ulaşmak için yapılan çalışmalar uygulayıcılar tarafından gerçekleştirilir. Uygulayıcılar üretimin gidişine göre amaca ulaşmak için bazı kararlar alırlar, ancak saptanan amacın bunlar tarafından değiştirilmesi söz konusu olmaz.

UYGULAYICILAR Bir işletmede üretim müdürlüğü, üretim kısım şeflikleri, üretim ustabaşıları ve işçiler organizasyonun düşey bölümünü meydana getirirler. Saptanan üretim programını gerçekleştirebilmek için bu kademelerin yetki ve sorumluluklarına göre bazı kararlar alabilirler. Örneğin ustabaşı işçilerden hangisinin fazla mesai yapacağını belirler. Fazla mesai yapılması kararı ise işletmenin durumuna göre ilgili kısım şefi veya üretim müdürü tarafından verilebilir.

KURMAYLAR Kurmay fonksiyonları iki ayrı grupta toplamak mümkündür: Planlamacılar Destek Faaliyetler

PLANLAMACILAR Üst kademe yöneticilerinin alacakları kararlara ışık tutacak, amaç saptanmasına yardım edecek elemanlardır. Örneğin mamul araştırma ve geliştirme, üretim analizleri, üretim planlama ve kontrol bu tür bölümlerdir. Bu kademedeki yöneticiler üretimle ilgili kararlar alamazlar ancak bu kararların alınması için gerekli bilgileri derlerler ve kararların alınmasına yardımcı olurlar.

DESTEK FAALİYETLER Planlanan amacın gerçekleşebilmesi için üretim bölümüne gerekli olan malzeme, techizat, makinaların sürekli ve düzenli olarak teminini bu işle ilgili planlama ve uygulama çalışmalarının yapılmasını sağlarlar. Üretim bölümü elemanlarına emir verme yetkileri yoktur.

DESTEK FAALİYETLER İşletmelerde ayrıca çeşitli ekip çalışmaları da yapılır. Bu ekiplerde farklı bölümlerden elemanlar ortak çalışmalar yaparlar. Bu komiteleri aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkündür: Sürekli ve peryodik çalışmalar yapan komiteler Devamlı fakat süreksiz çalışan komiteler Gereksinimlere göre kurulan komiteler Gayri-resmi ekip çalışmaları

DESTEK FAALİYETLER Bu esaslara göre, bir işletmenin temel fonksiyonları aşağıdaki şekilde sıralanabilir: Mamul-üretim-araştırma Üretim planlaması Kontrol Üretim Pazarlama Mali İşler ve Muhasebe Personel İşleri

DESTEK FAALİYETLER Bunlardan hangilerinin şeflik, hangilerinin müdürlük olacağı işletmenin yapısına bağlıdır Bir işletmede müdürlükler planlama, üretim, kontrol, araştırma gibi görev ve sorumlulukları yüklenmişlerdir Bunlardan başka bütün organizasyon ünitelerine kod koymak zorunluluğu vardır.

DESTEK FAALİYETLER Tecrubelere göre genel müdürlüğe bağlı kısımlar 3’ten az 9’dan fazla olmamalıdır. Kontrol alanının sınırlı olmasından başka, kademe sayısı da sınırlı olmalıdır. Bunun nedeni haberleşmede ilk elden son ele kadar hata ihtimalinin artmasıdır.

REORGANİZASYON Organizasyon yapıları çeşitli nedenlerle yeniden düzenlenebilir. Bu işleme reorganizasyon denir. Reorganizasyon mevcut fonksiyonların yeniden düzenlenmesi, yeni fonksiyonların ortaya çıkması gibi ihtiyaçlardan doğabilir.

REORGANİZASYON Reorganizasyon sonucunda yeni bir organizasyon şeması, yeni iş tarifleri elde edilir. Bu işlem sırasında takip edilecek yol şöyledir: Çalışmanın amacı Organizasyon çalışmalarında sözü edilecek temel kavramlar Organizasyon çalışmalarının gerekliliği Yapılması düşünülen çalışmalar Bu çalışmaların yapılma şekli

ÇALIŞMANIN AMACI İşletmeyi dengeli, sağlıklı, teknolojik gelişmelere bağlanabilen, yönetimi kolaylaştıran bir organizasyon yapısına kavuşturmak İşletmede önemli genişleme, gelişme, dallanma, yayılma, hareketlerine kolay ayak uydurabilecek bir organizasyon yapısı kurmak Organizasyon şemalarında belirtilen pozisyonlara yerleştirilecek personelin niteliklerini belirlemek ve organizasyonu adımlandırmak Organizasyon birimlerinde görev alacak kilit elemanları işletme faaliyetlerini politikalara ve prensiplere uygun olarak yönetebilecek bilgi ve davranışa hazırlamak

ORGANİZASYON ÇALIŞMALARINDA SÖZÜ EDİLECEK TEMEL KAVRAMLAR İşletme Politikası Bu kavram işletmenin amaç ve hedeflerine yaklaşması sırasında pazarlama, mamul araştırma geliştirme, finansman, üretim, üretim planlama ve kontrol, kalite kontrol, halkla ilişkiler, personel ve sosyal ilişkiler, organizasyon, sistemleştirme ve standardizasyon gibi konularda uyulacak ana ilke ve izlenecek yolları stratejik yapıda belirler. Bu politikalar yönetim kurulu ve üst kademe yöneticiler tarafından ekonomik, endüstriyel, teknolojik, sosyal etkenler ve çevre koşulları hesaba katılarak ve işletmecilik prensiplerinden yararlanılarak geliştirilir ve zaman zaman revizyon edilerek uygulayıcılara aktarılır.

ORGANİZASYON ÇALIŞMALARINDA SÖZÜ EDİLECEK TEMEL KAVRAMLAR Organizasyon Yapısı Bu kavram ile bir işletmenin yönetim ve işletilmesi için gerekli olan yönetim fonksiyonlarını temsil eden bölüm kısım ve pozisyonların kademelendirilmesi, yatay ve düşey dağılımı, bağlantıları, haberleşme kanalları belirlenir. Organizasyon kavramı ile departmanlaşmayı belirleyen organizasyon şemalarına ek olarak kilit pozisyonların ana görevleri ortak görevleri sürekli peryodik, arıza görevleri, yetkileri, sorumlulukları ilişkileri ve çalışmaları sırasında bağlı olacakları sistemleri de belirler.

ORGANİZASYON ÇALIŞMALARINDA SÖZÜ EDİLECEK TEMEL KAVRAMLAR Adamlandırma Bu kavramla hazırlanan organizasyon şemasındaki pozisyonlara alınacak personelin işe bağlı niteliğini tespit, iş ve insan şartnamelerini hazırlama ve adam seçme yöntem ve kriterlerini belirleme kastedilmektedir.

ORGANİZASYON ÇALIŞMALARINDA SÖZÜ EDİLECEK TEMEL KAVRAMLAR Yönetim Sistemleri Bu kavramla işletmenin bir bütün olarak organizasyonu, planlanması, adamlandırılması, programlanarak bütçelendirilmesi, koordinasyonu ve kontrolü gibi yönetim proseslerinin tabi olacağı yollar ve yöntemler kastedilmektedir.

ORGANİZASYON ÇALIŞMALARINDA SÖZÜ EDİLECEK TEMEL KAVRAMLAR İşletme Sistemleri Bu kavram ile işletme politika ve yönetim sistemlerine bağlı olarak işletmenin işletilmesi ve temel işlerin yürütülmesi sırasında nelerin, hangi işlerin kimler tarafından nasıl, hangi işletme araçları ile yürütüleceğini işlerin yürütülmesi sırasında emir ve haberleşme kanallarının nasıl çalışacağını belirleyen sistemler kastedilmektedir.

ORGANİZASYON ÇALIŞMALARINDA SÖZÜ EDİLECEK TEMEL KAVRAMLAR İşletme Standartları Bu kavram ile çeşitli işletme faaliyetlerinin planlanması, programlanması, bütçelenmesi ve kontrolünde kullanacak ve uyulması istenecek maliyet, işçilik, malzeme, ortak gider, kalite, verim gibi belli usullerle önceden tayin edilmiş standartlar kastedilmektedir.

ORGANİZASYON ÇALIŞMALARINDA SÖZÜ EDİLECEK TEMEL KAVRAMLAR İşletme Metot, Teknik ve Araçları Bu kavramlar ile kurulmuş olan organizasyon içinde hazırlanan sistem ve standartları kullanarak organizasyon birimlerini etkili bir biçimde yönetmek, işletme kararlarını vermek, işletme faaliyetlerini analiz etmek, faaliyetler için modeller kurmak ve bu modelleri çözerek karar alternatifleri hazırlamak, kullanılacak kaynakları değerlendirmek gibi amaçlarla yönetim ve uygulama görevlilerinin kullandıkları bilimsel ya da tecrube ile geliştirilmiş işletme bilgileri kastedilmektedir.

ORGANİZASYON ÇALIŞMALARININ GEREKLİLİĞİ Tesis, mamul, pazarlama gibi faaliyet yapılarında önemli değişme ve gelişmeler beklenen işletmenin üst yöneticileri daha çok stratejik, acil, kritik problemlerle ve dış ilişkilerle uğraşmak zorunluluğunda kalırlar. Bu durumda ana fonksiyonları devralacak departman ve kişilerin iş bölümünde ve haberleşme yapılarında daha sonra düzeltilmesi güç olan durumlar ortaya çıkabilmektedir.

ORGANİZASYON ÇALIŞMALARININ GEREKLİLİĞİ Üst düzey yöneticilerin sınırlı olan zamanlarını daha çok işletme politikalarını geliştirme, departmanlara hedef ve yön verme, işletmede haberleşme ve kontrol şebekelerini kurarak özel önemli problemleri çözmeye ayırabilmeleri ve yönetimde belirlilik sağlayabilmeleri daha etkili olmaktadır. Bu gibi nedenlerle işletmenin bu hızlı gelişim döneminde bir reorganizasyona gitmesi, daha sonra yapılması gerekecek sistemleşme ve standardizasyon çalışmalarına da iyi bir temel hazırlayacaktır.

YAPILMASI DÜŞÜNÜLEN ÇALIŞMALAR Müdür, şef ve öteki kilit işler için iş tariflerinin, ana, sürekli, peryodik görevlerin, ilişkilerin belirtilmesi Her pozisyonu işgal edecek kişinin personel şartnamelerinin hazırlanması, mevcut personelin envanterlerinin yapılması ve personel ihtiyacının belirlenmesi, mevcut personelin organizasyon şemasına yerleştirilmesi, eksiklerin doldurulması için plan yapılması.

YAPILMASI DÜŞÜNÜLEN ÇALIŞMALAR Müdürlük ve şeflik pozisyonlarına yerleştirilen elemanların sistemleştirme ve standartlar geliştirme görüşü ile etkili bir yönetime katkıda bulunacak departmanlar arası ilişkileri düzgün yürütecek işletmede iyi bir planlama ve işletme prosesi kuracak biçimde genel bir işletmecilik eğitimine tabi tutmaları ve şekillendirilen organizasyonun benimsetilmesi.

BU ÇALIŞMALARIN YAPILMA ŞEKLİ Orta ve uzun vadeli amaçların ve faaliyetlerin ana hatları ile belirtilmesi Mevcut organizasyon ve personelin tespit ve analizi Ana faaliyet tür ve hacminden hareket ederek gerekli temel yönetim ve işletme fonksiyonlarının tespiti Mevut durum için işin iş dağılım tablosunun hazırlanması Organizasyon yapısının belirlenmesi, tartışılması ve son şekline getirilmesi

BU ÇALIŞMALARIN YAPILMA ŞEKLİ Gelecek yıllar için düşünülen organizasyon şemalarının şekillendirilmesi Sorumluluk ve yetki tablosu düzenlenmesi İşletmenin daha çok kendi personeli ile yapması arzu ve tavsiye edilen sistemleştirmeye ışık tutmak üzere gerekli sistemlerin ve standartların bir listesinin hazırlanması

BU ÇALIŞMALARIN YAPILMA ŞEKLİ Organizasyonun ‘Organizasyon şeması’+’organizasyon ve yönetim politikası+iş tanımları+iş şartnameleri+haberleşme sistemi+faaliyet’ ten oluşmuş bir bütün olduğu unutulmamalıdır.

İŞLETMELERDE HABERLEŞME SİSTEMLERİ İşletmelerde genel olarak bir iç çevre ve bir de dış çevre vardır. Bu iç ve dış çevre ile tek yönlü veya çift yönlü haberleşmeler vardır. Haberleşmeler bir çok sistemlere ayrılmıştır. Nasıl yapılır, emir hattındakiler duurmdan nasıl haberdar edilir? Kurmay ve destek bölümler nasıl yapılacaklarından haberdar edilir gibi sorulara cevap aranır.

HABERLEŞMEDE SIK SIK SÖZÜ EDİLEN KAVRAMLAR Haberleşme Merkezleri Haberleşme Prensipleri Haberleşme Araçları Haberleşme Zamanı Haberleşme Mesafeleri Haberleşme Çeşitleri Haberleşme Peryodu Haberleşme Yönü Haberleşme Tesirliği Haberleşme Verimliliği Haberleşme Masrafı Haberleşme Şebekesi Haberleşme Geleneği Haberleşme Bilinci

BİR İŞLETMEDE HABERLER AŞAĞIDAKİ ARAÇLAR YARDIMIYLA İLETİLEBİLİR Organizasyon İşletme-politikası-çalışma prensipleri Yıllık planlar Bütçeler Peryodik toplantılar Komiteler Haber Bültenleri Karar zabıtları Konferanslar Seminerler Gayri resmi sosyal toplantılar Yemek-çay saatleri Standart raporlar

BİR İŞLETMEDE HABERLER AŞAĞIDAKİ ARAÇLAR YARDIMIYLA İLETİLEBİLİR Standart Rapor Türleri Bilgi Raporlar İnceleme Raporları Teklif Raporları Uyarma Raporları Karşılaştırma Raporları Kontrol-yoklama raporları Yardımcı-ham bilgi raporları