STOK YÖNETİMİ Mba Operasyon yönetimi Doç. Dr. Mustafa Yüzükırmızı

İçerik Ekonomik Sipariş Miktarı(ESM) Duyarlılık Analizi İndirimler Bütün birimler Katlamalı Fırsat indirimi

Varsayımlar: Temel ESM modeli Talep Sabit –Değişken Bilinen-Randam Sürekli-Kesikli Teslim Zamanı Anlık Sabit-değişken(Deterministik-Stokastik) Parçaların bağımlılığı Bağımsız İlişkili Kontrantli, senetli Gözden geçirme zamanı Periyodik-Sürekli Kapasite/Kaynaklar Sınırsız-Sınırlı İndirimler Yok Bütün birimler veya göreceli Fazla talep Bütün talepler siparişlendiriliyor Kayıp siparişler İkame Bozulma Zamanla doğru orantılı Planlama donemi Tek donem Sinirli donem Sonsuz Ürün adedi Tek Çok

Kullanılan Semboller TM=Toplam maliyet (TL/zaman) –total cost D=Ortalama talep (birim/zaman) -demand Cs=Sipariş maliyeti (TL/sipariş) –Ordering cost Ce=Elde tutma maliyeti(TL/elde tutulan TL/zaman) –Holding cost Ca=Alım maliyeti (TL/birim) –Purchase cost S=Sipariş miktarı (birim/sipariş) –Order Quantity T=Sipariş çevrim zamanı(zaman/sipariş) –order cycle time

Sipariş miktarı-

Toplam Maliyet TM= Alım+Sipariş+Elde tutma+Elde bulundurmama İlgili maliyetler Alım maliyeti-Ca Sipariş maliyeti-Cs Elde tutma maliyeti-Ce

Ekonomik Sipariş Miktarı

Örnek Bir ürüne olan yıllık talep 2.000 birimdir. Ürünü sipariş etme maliyeti 500 TL’dir. Her bir ürünün maliyeti 50 TL olup 95 TL’ye satılmaktadır. Elde tutma maliyetinin %25 olduğu tahmin edilmektedir ESM, toplam maliyet ve çevrim zamanı nedir? Cevap: D=2000 birim, C_s=500 TL/sipariş, C_e=0.25, C_p=50 TL Q*=400 birim TM= 5000 TL/yıl T*=0.20 yıl veya 73 gün

Örnek: Bir banka için, şehrin değişik yerlerindeki ATM’lerine paraların yüklenmesi işleminin maliyeti 30 TL olmaktadır. Müşteriler ATM’lerden günlük 2000 TL çekiş yapmakta ve banka ATM’lerde durmayan mevduatından %10 kazanmaktadır. Paraların 1000 TL’lik birimler olduğu düşünülürse: D ~ 2000*(365) = 730.000 TL/yıl. Ce ~ 10%(1000 TL) = 100 TL yıllık her bin TL için Cs ~ 30 TL S* = 20.900  Her 10 günde bir değiştirme.

Toplam maliyet-Sipariş Miktarı Excel calismasinda grafigini yap

Optimal olmayan ESM’nin etkisi Q SCs/Q (TL) ChCpS/2 (TL) TM 2000 500 12500 13000 3125 5125 400 2500 5000 200 1250 6250 20 50000 125 50125 Excel calismasinda grafigini yap

ESM’nin duyarlılığı TM, S ile nasıl değişmektedir?

ESM’nin duyarlılığı

ESM’nin duyarlılığı Eğer talep tahminimiz doğru değilse ne olur? E=Gerçek Talep/Tahmin edilen Talep S’=Tahmin edilen ESM S*=Gerçeklesen talep verildiğinde hesaplanan gerçek ESM

ESM’nin paremetre hatasına duyarlılığı Eğer tahmin edilen talep D’=2000 olup da gerçek talep şöyle olsaydı: D E S*/S’ TM’/TM* 200 0.10 0.32 1.74 1000 0.50 0.71 1.06 1500 0.75 0.87 1.01 1800 0.90 0.95 1.00 2000 3000 1.50 1.22 1.02 4000 2.00 1.41 20000 10.00 3.16

ESM’den çıkarımlar Toplam stokla sipariş miktarı arasında direkt bir ilişki vardır. Toplam maliyet değişimlere izafiyeden duyarsızdır. TM: S- sipariş miktarlarındaki yuvarlama hatalarına D- talep tahminindeki hatalara Ce, Cs,Ca-maliyet parametrelerindeki hatalara nispeten çok sağlamdır. Dolayısı ile ESM varsayımlarındaki büyük kısıtlara rağmen geniş olarak kullanılır.

Sipariş miktarına Göre indirimler İndirim çeşitleri Bütün ürünlere indirim Artışlı indirim Fırsat –bir kere –indirimi Bu indirimler sizin sipariş miktarındaki kararlarınızı nasıl etkiler?

Bütün ürünlere indirim Birim maliyet [Cai] Fiyat indirim miktarı [FIMI] 50.00 45.00 500 40.00 1000 Yol: -En büyük miktarlıdan başlayarak S* hesapla. -Eğer S* sınırdan küçük ise sınırı kullanarak toplam maliyeti hesapla. -S* sınırdan büyük ise S* kullanarak toplam maliyet hesapla. Diğer sınırlarla devam et. En küçük maliyetli olanı seç.

Bütün ürünlere indirim Alış maliyetinin-indirime söz konu olan- TM fonksiyonuna katılması gerekir.

Bütün ürünlere indirim

Bütün ürünlere indirim

Bütün ürünlere indirim :Yöntem Örnek: D=2000 birim/yıl Ce=0.25 Cs=500 TL Cai Fiyat İndirimleri 50 TL, 0 ile <500 birim 45 TL, 500 ile <1000 40 TL, 1000+ birim 1 Cai 40 TL 45 TL 50 TL 2 FIM 1000 500 3 ESM[Cai] 447 421 400 4 Sai 5 D Cai 80,000 90,000 100,000 6 Cs D/Sai 1,000 2,000 2,500 7 Ce Cai Sai/2 5,000 2,812 8 TM[Sai] 86,000 94,812 105,000

Artışlı İndirim

Artışlı İndirim

Artışlı İndirim Index i=3 i=2 i=1 1 Cai 40 TL 45 TL 50 TL 2 FIM 1000 500 3 Fi 7500 2500 4 ESM[Cai] 1789 1033 400 5 Sai 6 Cpe 44.19 50.00 7 Cpe D 88.384,57 100.000 8 Cs D/Sai 558.97 2,500 9 (ChCpeSai)/2 9.882,50 10 TC[Sai] 98.826,04 105.000

Fırsat İndirimi

Fırsat İndirimi Caf= Fırsat indirimli ürünü satın alma fiyatı (TL/birim) Sf=Fırsatlı indirim ürün miktarı (birim) TMf=Fırsatlı indirimin Toplam Maliyeti