METALLERİN TOKSİK ETKİLERİ GAMZE AYDEMİR ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ORGANİK KİMYA 14041310014

KONULAR; METALLERİN TOKSİK ETKİLERİ ARSENİK VE ZARARLARI KURŞUN VE ZARARLARI

Birçok metal, insan ve hayvanlar için esansiyeldir. Esansiyel olanlar, eksikliklerinde olduğu gibi fazla miktarlarda alındıklarında da vücut homeostazını bozarak toksik etki oluşturabilirler.

30 civarında metalin insanlarda toksisite oluşturduğu bilinmektedir. Bu metallerin bazıları (kurşun, civa, kadmiyum vs.) vücutta değişik organlarda birikerek zehirlenme tablolarına yol açarlar. Bazıları da (krom, nikel, kadmiyum vs.) kanserojen özelliğe sahiptir.

Metallerin organizmaya alınma yolları:   1-solunum ile, 2-oral yolla 3-deri yolu ile Her metale göre toksik etki değişir. Her metalin bir hedef organı vardır

METALLERE NASIL MARUZ KALIYORUZ ?

Metaller; İnsanlar tarafından Antrapojenik olarak Hava Su Toprak Besin Çevresel taşınım sonucu organizmaya girebilirler. çevresel taşınım sonucu organizmaya girebilirler.

METALLER Biyolojik Jeolojik Bu taşınımlar sonucunda emisyona uğradıkları yerlerden çok uzaklarda da birikerek çevredeki konsantrasyonları artar. Uğdıkları bu taşınımlar sonucunda emisyona uğradıkları yerlerden çok uzaklarda da birikerek çevredeki konsantrasyonları artar.

Mineral yataklarından geçen sular buradaki metalleri çözerek zararlı hale getirmektedir. Örneğin Kütahya Emet’teki yer altı sularının arsenikle kirlenmesi

Çevre kirlenmesi sonucu metaller besin zincirine geçebilir. Denizler, göller, akarsular insan aktiviteleri (endüstri atıkları gibi) sonucu metallerle kirlenir. Metaller biyolojik parçalanmaya dayanıklıdır.

Doğal kaynaklar veya teknoloji nedeniyle metaller ile kirlenen toprakta yetişen bitkilerde metal birikimi olabilir.

Fosil kaynaklı katı ve sıvı yakıtların içerdiği pekçok metal yakın çevremizdeki havayı kirletir.

Metalden yapılmış veya metal bileşikleri içeren besin kaplarından metaller besinlere geçebilir.

Endüstride metallerin işlenmesi ve teknoloji sırasında doğrudan maruz kalma ile pek çok mesleksel zehirlenme olabilir.

Metallerin İnsanlara Doğrudan Etkisi Yaş ve gelişim durumu: Çocuklar ve yaşlılar metal toksisitesine yetişkinlerden daha duyarlıdırlar. Yaşam tarzı ile ilgili faktörler: Sigara içimi veya alkol toksisiteyi indirekt etkileyebilir. Metallerin İnsanlara Doğrudan Etksi

ARSENİK Metalloid özellik gösteren ve yer kabuğunda en bol bulunan elementlerden biridir. As2S3 , FeAsS Arsenik azot ailesinden metalloid özellik gösterir. Gaz formu en toksik formudur. As2O3 ARSENİK

Çeşitli arsenik bileşikleri seramik, cam, pestisit, boya, cila, emaye, vernik ve lastik endüstrisinde kullanılırlar. ARSENİK

Etkileri Arseniğin toksik etkisi, kimyasal şekline olduğu kadar maruziyet şekli ve süresine de bağlıdır. Akut maruziyette, ateş, kusma, sarılık, semptomlar ve ölüm oluşabilir. Etkileri ARSENİK

Öncelikli hedef organları sinir sistemi ve deridir. Derideki etkiler avuç içleri ve ayak tabanında karakterize olur. Karaciğer hasarı verir. Deri kanserine yol açar. Akciğer kanserine sebep olur. ARSENİK

Vücuttaki Arsenik Kendini Nasıl Belli Eder Yavaş yavaş güçten düşme İshal ya da kabızlık Ciltte tümör ,pullanma ve renk değişikliği Felç ve bilinç bulanıklığı Sinir sistemi bozukluğu Yağ dokusunda bozulma Kansızlık Tırnaklarda tipik çizgiler belirmesiyle tanınabilir.

KURŞUN Doğal olarak ve endüstride sık kullanımına bağlı olarak çevrede sık rastlanılan bir metaldir. İnorganik tuzları: Kurşun arsenat Kurşun arsenit Kurşun kromat, Kurşun fluoroborat, Kurşun nitrat, Kurşun tiyosiyanat, Organik tuzları: Tetrametil kurşun Tetraetil kurşun KURŞUN

Kurşun doğada bol olarak bulunan bir metaldir. Bu yüzden kurşun zehirlenmesi de çok eski yıllardan beri bilinmektedir.

Tehlike Kaynakları Kuyumculukta analiz laboratuarında, Kurşun cevherlerinin ve kurşunlu maddelerin izabesinde, Kurşun içeren eski metallerin kurşunun geri kazanılmasında Kurşun rafine edilmesinde Kurşunlu boyaların, kurşunlu her tür bileşiklerin ve alaşımların üretiminde Cam, kristal, emaye, seramik yapımında Plaka yapımı, taşınması, kaynakla birleştirilmesinde

Çevreden gelen zararları Benzin dumanı Endüstriyel Maruziyet (Akümülatör, seramik, porselen, kauçuk endüstrilerinde) Kurşunlu boyalar İçme su boruları Kurşun içeren besinler KURŞUN

Vücuttaki Kurşun Kendini Nasıl Belli Eder Ağızda metalik tad Kusma Adale zaafiyeti Böbrek hasarı diş etinde koyu mavimsi bir çizgi Şahsiyet değişimi Huzursuzluk Yorgunluk

KAYNAKÇA http://hastaneciyiz.blogspot.com.tr/2010/11/agir-metaller-ve-sagliga- etkileri.html http://kimyaturk.net/index.php?topic=8257.0;wap2 http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/114399.asp http://tr.wikipedia.org/wiki/Arsenik http://uzuncorap.com/etiket/kursunun-zararlari/ http://www.isgfrm.com/threads/kur%C5%9Fun-ve-kalay%C4%B1n-insan- sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F%C4%B1na-zararlar%C4%B1.3186/

DİNLEDİĞİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…