İLETİŞİM VE BEDEN DİLİ
İletişim Nedir? İletişim; duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her yolla başkalarına aktarılmasıdır. Bu sürecin amacı ; “anlaşılmaktır”.
Doğru Bir Şekilde Anlaşılmak İstiyorsanız; 1. Başlangıç çok önemlidir. 2. İletişim bir bilgi alışverişi değildir. 3. İletişim kişiye değil kişilere yapılır. 4. İletişim, sözlü ve sözsüz iletişim işaretleriyle bir bütündür.
İletişimde Amaca Ulaşmak İçin Ne söylemek istiyorum? Ne zaman söylersem, karşımdaki kişinin iletişim kaynakları açık olur? Nerede hangi ortamda iletişimi başlatmam yerinde olur? Sorularını cevaplandırınız!
BEDEN DİLİ Yukarıdaki özellikler iletişimin sözlü ve sözsüz elemanlardan oluşan bir bütün olduğunu göstermektedir. Beden dili insanlık tarihi açısından en eski iletişim aracımızdır.
Beden Dili Beden dili duygu ve düşüncelerimizin yansımasıdır. İnsanların yüzyüze kurdukları ilişkide, kelimeler %10, ses tonu %30, beden dili %60 önem taşır.
Beden Dilinin Öğeleri Beden Duruşu Mimikler Başın Kullanımı Oturmak İçin Seçilen Yer Giyim Bakım Ve Makyaj Jestler Göz Teması Ayakların Kullanımı Oturma Biçimi Mesafe Kullanılan Aksesuarlar
Beden Duruşu İlişkide olduğu kişiyi doğrudan karşısına alan ve dik bir beden duruşuna sahip bir kişi, mesajında güvenli bir özellik katmış olacaktır.
Doğrudan Göz İlişkisi “Gözlerin konuştuğu dil her yerde aynıdır.” (Herber) Bir kişiye konuşurken dikkat edilecek en önemli noktalardan biri, nereye baktığınızdır.
Mesafe ve Bedensel Temas Toplumdan topluma büyük farklılık gösteren konulardan birisi de “mahrem mesafe” konusudur. Mahrem mesafe, herkesin tipik olarak asansörde yaşadığı, tanımadığınız insanlarla yakın olduğunuzda rahatsızlık duyacağınız mesafedir.
Beceri sahibi olmak önemlidir, dahi olmak ise olağanüstüdür Beceri sahibi olmak önemlidir, dahi olmak ise olağanüstüdür. Ancak hepsinden daha değerli olanı doğru ilişki kurmaktır.
Jestler Bu konuda dikkat edilmesi gereken, jestleri konuşmadaki eksik kelimeleri tamamlayacak bir araç olarak kullanmamak, yabancı dile hakim olmayan birinin ifadesini elleriyle tamamlaması gibi bir duruma düşmemektir.
“Bir kurum içerisinde insan ilişkilerinin olumlu olması, çalışanların bütün enerjilerini daha iyi yapmak yönünde kullanmaları sağlar. Aksi takdirde enerji insan ilişkilerinden kaynaklanan sorunları aşmaya yönelir. Böyle bir ortamda yaratıcılıktan söz edilemez.” (J. Sculley )
Mimikler Güvenli bir ifade, verilen mesajla uyum içindeki ifadedir.
Ses Tonu, Şiddet ve Konuşmanın Akıcılığı İnsanlar arası ilişkilerde yaşanan en küçük gerginlik, kendini önce ses tonuyla ortaya koyar. Büyük çoğunlukla gündelik ilişlilerde canlı, neşeli, enerjik bir ses tonu, insanlar üzerinde olumlu etki bırakır.
“Etrafımızdaki kişileri oldukları gibi değil, kendi olduğumuz gibi görürüz.” (A. Nin)
İletişim Analizi Hepimizin içinde bir çocuk, bir anne baba ve bir yetişkin benliği vardır. Karşılaştığımız olaylara, zamana ve yere göre bu üç benlikten birini veya ikisini birarada kullanarak tepki veririz.
“Kötümser yalnız tüneli görür, iyimser tünelin sonundaki ışığı görür, gerçekçi tünelle birlikte hem ışığı hem de gelecek treni görür .” (J. Harris)
Daha İyi Bir İletişim Kurmak İçin; 1. Çevrenizdeki insanların hangi benliği kullandığını bulmayı deneyin. 2. Paralel iletişimler kurmaya çalışın, karşınızdaki kişi ile aynı benlik düzeyinde konuşun.
Daha İyi Bir İletişim Kurmak İçin; 3. Çapraz iletişimlerinizin farkında olun. Zaman zaman karşınızdaki kişi beklediğiniz tepkinin dışında bir tepki verebilir ve iletişim benlik düzeyleri farklılaşabilir. Siz bunun farkında olursanız kendinizi değişen duruma göre ayarlayabilirsiniz.
Daha İyi Bir İletişim Kurmak İçin; 4. Örtülü iletişim ile veya aynı anda birden çok benlik halini içeren bir mesaj ile karşılaştığınızda uygun benlik düzeyini kullanabilmek için karşınızdaki kişinin beden dilinden yararlanabilirsiniz.
İletişim Analizi Mesaj ve Davranışlar 1. İyi Değilim - İyisin, 2. İyi Değilim - İyi Değilsin 3. İyiyim - İyi Değilsin 4. İyiyim - İyisin
İyi Değilim - İyisin: Çocukluk yaşantımızdan bugüne taşıdığımız başkalarına bağımlı, pasif yönlendirilen yapımızın günlük yaşantımıza yansımasıdır. Bu kişiler kendilerini önemsiz, güçsüz ve dışlanmış hissederler.
İyi Değilim - İyi Değilsin: Bu kişiler çevrelerindeki herkesi kendileri gibi görürler. Ümitsizdirler, hayat enerjilerini kaybetmişlerdir.
İyiyim - İyi Değilsin: Bu kişiler daha önceki kötü yaşantılarının etkisi altında davranışlar geliştirirler, çevrelerindeki bütün insanları kötü olarak değerlendirirler ve genellikle onları suçlar, eleştirir, aşağılarlar.
İyiyim - İyisin: İlk üç tutum geçmişten gelen alışkanlıkla bilinçsizce sergilenir ve duygulardan oluşur. “İyiyim - İyisin” tutumunu ise düşünce ve inançlar yönlendirir. İlk üç tutumu benimseyen “Neden?”diye sorarken bu tutumu benimseyenler “Neden olmasın?” yaklaşımı sergiler.
“Kötümser insanların karamsarlıklarının sebebi, kendi değersizliklerine olan sarsılmaz inançlarıdır.”
ETKİN İLETİŞİM VE DİNLEME
Etkin İletişim ve Dinleme Sağlıklı ve etkin bir iletişimin iyi dinleyiciler ile kendi duygularını samimi ve dürüst ifade eden kişilere ihtiyacı vardır.
Sorun kimde! (Durumdan Memnun Olmayan Kim?) Sorun Çözüm SORUN ONDA : Etkin dinleyici olmak, SORUN YOK : SORUN BENDE : Etkin konuşmak, ben mesajını vermek.
Sorun kimde! (Durumdan Memnun Olmayan Kim?) Durumun değişmesini isteyen karşımdaki kişi ise; etkin dinleyici olmak, Durumun değişmesini isteyen ben isem; Etkin konuşmak, ben mesajını vermek. Sorun karşıdaki insanlardaysa uygulanacak yöntem;
Etkin Dinleme Dinlerim, Pasif olmayı kabul ederim, Danışman rolünü benimserim, Karşımdakine yardım etmek isterim, Karşımdakinin duygularını ifade etmesini sağlayarak rahatlatmak isterim, Öncelikle karşımdakinin ihtiyaçlarınla ilgilenirim.
Etkin Dinleyicinin Özellikleri Söylenenlere ilgi gösterir. Gerçek sorunun ne olduğunu duyana kadar yargıda bulunmaz. Konuştuğu kişi ile göz teması kurar. Söylenenleri anlayıp anlamadığını kontrol eder. Sırasını bekler, anladığını düşündüğünün hemen üstüne atlamaz.
Etkin Dinleyicinin Özellikleri Daha önemlisi, etkin dinleme sonucu karşımızdaki kişinin yaşayacağı rahatlık, onun bizim vereceğimiz öneriye uyum gösterme ihtimalini arttırır. Bu nedenle sonucu artırmak için;
Etkin Dinleyicinin Özellikleri Karşımızdaki şikayetlerini veya onu huzursuz eden konuları söylerken onun yüzüne bakarak dinlemek, Uygun aralılarla başını sallamak, ve “anlıyorum”, “evet” gibi ilgiyi gösteren kısa geri bildirimlerde bulunmak. Daha uzun boşluklarla karşımızdaki kişinin söylediğinin tekrarlamak.
Etkin Dinleme İle Kazanılan Özellikler Kişiler yargılanmadıkları için başlangıçta söylemeyi düşündüklerinin daha fazlasını söyler, Kendileri ile ilgili temelde yatan esas sorunun farkına varabilir, Kendi sorunlarına çözüm bulabilir, Yaşanmış ve bitmiş bir olay ile ilgili olarak çözümsüzlüğü kabullenir,
Etkin Dinleme İle Kazanılan Özellikler “Anlaşıldım” duygusunu yaşar, karşısındaki kişiye olumlu duygular besler, Amaçları aşan bir şey söylediklerinde, bunu fark edip kendilerini düzeltebilir, Karşısındaki kişiyi dinlemeye ve anlamaya hazır duruma gelir.
YANLIŞ DİNLEME TÜRLERİ 1.Görünüşte Dinleme 2. Seçerek Dinleme 3. Saplantılı Dinleme 4. Savunucu Dinleme 5. Tuzak Kurucu Dinleme 6. Yüzeysel Dinleme
1.Görünüşte Dinleme En yaygın dinleme türüdür. Kişi dış görünüşüyle dinliyormuş gibi görünür, ancak; İç dünyası bambaşka bir yerdedir.
2. Seçerek Dinleme Bu tür dinleyenler karşılarında konuşan kişinin söylediklerinden sadece kendilerini ilgilendirilen kısımları duyarlar, Diğer söylenenleri dinlemezler.
3. Saplantılı Dinleme Daha çok duygusal yönden saplantılı kişilerin dinleme tarzıdır.
4. Savunucu Dinleme Bu kişiler her söyleneni kendilerine yönelmiş bir saldırı sayarlar. Hemen karşı saldırıya veya savunmaya geçerler.
5. Tuzak Kurucu Dinleme Bu kişiler seslerini hiç çıkarmadan dinleme eğilimindedirler. Çünkü dinlediklerinden yararlanarak karşılarındakini zor duruma düşürecek fırsatı ararlar.
6. Yüzeysel Dinleme Bireyler kişinin kullandığı kelimelerin yüzeyinde kalırlar. Kelimelerin sözcük anlamlarında veya kendilerince olan anlamlarında gezinirler.
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 1. Susun ; İyi bir dinleyici olmanın temeli “susma” yı becerebilmeye dayanır.
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 2. Konuşanı Rahatlatın; Karşınızdaki kişide konuşabileceği duygusunu uyandıran bir atmosfer yaratın.
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 3.Dinlemek İstediğinizi Gösterin; İlgi duyduğunuzu gösterin. Karşı çıkmak yerine anlamak için dinleyin.
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 4. Dikkat Dağıtıcı Öğeleri Uzaklaştırın; Elinizde anahtarlık sallamak, kağıtları karıştırmak gibi dikkat dağıtıcı davranışlardan kaçının.
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 5. Karşınızdaki Kişiye Empati Gösterin; (Duygusunu anlayın ve kabul edin.) Kendinizi karşınızdakinin yerine koyun ve onun ne hissettiğini anlamaya çalışın.
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 6. Zaman Tanıyın; Karşınızdakinin sözünü kesmeyin, Kendisini ifade etmesine imkan verin.
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 7. Öfke ve Olumsuz Duygularınızı Kontrol edin; Kızgın bir insan çoğunlukla karşısındakini yanlış anlar ve kendini güç durumda bırakacak tepkiler verir. Bu sebeple hemen karşılık vermeyin.
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 8. Soru Sorun; Soru sormak konuşan kişiye ilgi duyduğunuzu gösterir ve onu konuşmayı sürdürmek konusunda cesaretlendirir.
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 9. Yargılayıcı Olmayın; Eleştirici ve tartışmacı bir tutum, konuşanı savunucu olmaya yöneltir ve öfkelendirir.
İyi Bir Dinleyici Olmak Unutmamak gerekir ki, İki kulağımız, bir ağzımız vardır. Bu da dinlemenin konuşmadan daha önemli olduğunu ortaya koymaktadır.