KARAR ALICI OLARAK YÖNETİCİ

Karar Kriterlerini Belirleme Uygun Alternatifin Seçimi RASYONEL KARAR ALMA Rasyonel Karar Alma Sürecinin Aşamaları Karar Alma Süreci Problemi Tanımlama Karar Kriterlerini Belirleme Kriterlerin Değerlendirilmesi Alternatifleri Belirleme Değerlendirme Uygun Alternatifin Seçimi

PROBLEMİ TANIMLAMA Yöneticinin öncelikle kararın gerekli olduğunu inanması ve çözülmesi gereken problemi tanımlaması gereklidir. Problem “İstenen durum ile gerçekleşen durum arasındaki farktır.” Yöneticiler çoğu zaman problemi tanımlamadan, kendilerine sunulan bir çözüm ya da semptomlar üzerinden karar alırlar.

KARAR KRİTERLERİNİ BELİRLEME Karar alma faaliyeti birden fazla seçeneğin ele alınmasını gerektirir. Rasyonel kararların alınabilmesi için, karar alıcının karar alma sürecini etkileyecek bütün kriterleri belirlemesi gerekir.

KRİTERLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ İkinci adımda belirlenen kriterlerin tamamı karar alıcı için aynı önemde olmayabilir. Karar sürecinde sözkonusu kriterlerin önem sırasına dizilebilmesi için, değerlendirilmeleri gerekir.

ALTERNATİFLERİ BELİRLEME Bu aşamada karar kriterlerini yerine getirecek bütün olası alternatiflerin karar alıcı tarafından belirlenmesi gerekir. Bu aşamada alternatiflerin değerlendirilmesine ilişkin bir adım atılmaz.

ALTERNATİFLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Üçüncü aşamada değerlendirilen kriterlere göre, herbir alternatif ele alınır. Bu aşama genellikle karar alma aşamasının en zor aşamasıdır. Çünkü karar alıcının herbir seçeneğe ait olası sonuçları kestirmesi gereklidir.

EN UYGUN ALTERNATİFİN SEÇİMİ Herbir kriterin beklenen etkinliği * Herbir çözüm için kriterlerin ağırlığı

PROBLEM VE KARAR TİPLERİ Yapılandırılmış Problemler Çözüme ilişkin hedefler bellidir. Genellikle daha önce gerçekleşmiş problemlerdir. Kolaylıkla ve tam olarak tanımlanabilirler. Problem ile ilgili gereksinim duyulan bilgiye erişilebilir. Programlanmış Kararlar Rutin bir şekilde ele alınabilecek yapıda olan ve tekrar eden kararlardır.

PROBLEM VE KARAR TİPLERİ Programlanmış Karar Tipleri Politikalar Yapılandırılmış bir probleme ilişkin karar alabilmek için kullanılabilecek genel rehber olarak tanımlanabilir. Prosedürler Yapılandırılmış bir problemin çözümüne ilişkin birbiri ile ilişkili adımlar dizisidir. Kurallar Bir yöneticinin ya da çalışanın ne yapıp ne yapmaması gerektiğini açık bir şekilde sınırlandıran ifadelerdir.

PROBLEM VE KARAR TİPLERİ Programlanmış Karar Tipleri (ÖRNEK) Politika Müşteri iadeleri geri alınır. Prosedürler İade işleminin tamamlanması için gerekli olan bütün adımlar dikkatle takip edilmelidir. Kurallar 50 YTL’nin üzerindeki tutarın iadesi yöneticiler tarafından onaylanmalıdır. Kredi ile yapılan alışverişlerin geri ödemesi nakit olarak yapılamaz.

PROBLEM VE KARAR TİPLERİ Yapılandırılmamış Problemler Problem yeni veya alışılmışın dışındadır. Problem ile ilgili kısıtlı bilgi mevcuttur. Genellikle kendisine özgü çözümler gerektiren problemlerdir. Programlanmamış Kararlar Tekrarı olmayan kararları ifade eder. Sadece alınan karara özgü sonuçlar üretir.