Solunum sistemi ilaçları

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
Renin-anjiotensin sisteminin farmakolojisi
Advertisements

SEMPATOLİTİK İLAÇLAR 1. Adrenerjik reseptör blokörleri 2
MANAGING PRELOAD (ÖNYÜK) AFTERLOAD (ARTYÜK)
ASTIM TANI ve TEDAVİSİ.
FARMASÖTİK KİMYA II Adrenerjik İlaçlar
HİPERTANSİF HASTAYA YAKLAŞIM
ENGELLER Dr. Mehmet Kurt Farmakoloji ABD.
HİPNOSEDATİF İLAÇLAR II: BARBİTÜRATLAR VE DİĞERLERİ
Prof.Dr.Salih Çanakçıoğlu Dr.Hasan Mercan
Bronşiyal astma Tanım Etiyoloji Patogenez Morfoloji.
SİGARA VE ALT SOLUNUM YOLU HASTALIKLARI
HASTA POZİSYONLARI VE MOBİLİZASYONU
BRONKODİLATÖR İLAÇLAR
İLAÇLARIN ETKİSİNİ DEĞİŞTİREN FAKTÖRLER
HİPERÜRİSEMİ VE GUT TEDAVİSİ
DOLAŞIM SİSTEMİ İLAÇLARI
Asit-baz dengesi bozukluklarında kullanılan ilaçlar
ANALJEZİK İLAÇLAR Öğr. Gör. Pınar Irmak.
HİPNOSEDATİF İLAÇLAR 1. Benzodiazepinler 2. Barbitüratlar.
SOLUNUM SİSTEMİNİN SAVUNMA MEKANİZMALARI
Reseptörler Prof. Dr. Ç. Hakan KARADAĞ.
SANTRAL SİNİR SİSTEMİ:
Gastrointestinal Dekontaminasyon
ADRENAL MEDULLA HORMONLARI
İlaçlar Tedavi edici ilaçlar
NİKOTİNİN FARMAKOLOJİSİ
Acil Kardiyak Bakıda Kullanılan İlaçlar
İLAÇLAR ARASINDAKİ ETKİLEŞMELER
İLAÇLARIN MEKANİZMALARI
AKUT ATAK TEDAVİSİ Prof. Dr. Ayten P. Uyan İzzet Baysal Tıp Fakültesi
ANTİDOTLAR Akut zehirlenmelere neden olan kimyasal etkenlerin ancak bazılarına karşı spesifik antidot vardır. 4 ana grupta sınıflandırılabilirler 1) kimyasal.
I. GANGLİYONLARI STİMÜLE EDEN İLAÇLAR
Farmakoloji III (Ecz316) Prof. Dr. Süleyman AYDIN.
ASTIM HEKİM EĞİTİM SETİ
SEMPATOMİMETİK İLAÇLAR
Sindirim sistemi ilaçları
BETA-ADRENERJİK RESEPTÖR BLOKERLERİ
PREANESTEZİK MEDİKASYON
LAKSATİF ve PURGATİF İLAÇLAR
E N D O K R İ N S İ S T E M İ ( HORMONLAR ) A.Ç.
ÖĞR. GÖR. ÖZLEM KARATANA ACİL BAKIM II
Farmakoloji=ilaç bilim
HİSTAMİN ve ANTİHİSTAMİNİKLER
Farmakodinami.
SİNİR SİSTEMİ.
İLAÇLARIN ETKİ MEKANİZMALARI
SOLUNUM SİSTEMİ İLAÇLARI
KORTİKOSTEROİDLER.
ANELJEZİK İLAÇLAR.
OTONOM SİNİR SİSTEMİ İLAÇLARI.
ANESTEZİK İLAÇLAR.
Atmosferik Kirleticiler
AKUT ZEHİRLENME TEDAVİSİNDE TEMEL PRENSİPLER
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Yerel Hormonlar (Otakoidler) Doç. Dr. Ahmet Ateşşahin
Solunum Sistemi İlaçları
OTONOM SİNİR SİSTEMİ VE ANESTEZİK İLAÇLAR
SİNİR SİSTEMİ İLAÇLARI (OTONOM SİNİR SİSTEMİ İLAÇLARI)
HİPERTANSİF HASTAYA YAKLAŞIM
ANALJEZiK iLAÇLAR.
Sİgara ve alkol’ün zararlarI
A.Ç. Vücudumuzun kontrol ve bütünlüğünü sağlayan yani,canlı vücudundaki yapılar arasında koordinasyonu sağlayan sistemler vardır. BU SİSTEMLER; 1. SİNİR.
Antiastmatik İlaçlar Bronkodilatör ve Öğr. Gör. Dr. Şahika Güner.
VE SİSTEME ETKİLİ İLAÇLAR
İlaç Etki Mekanizmaları - Reseptörler
SİNDİRİM SİSTEMİNİ ETKİLEYEN İLAÇLAR
Dr Emre Karakoç İç Hastalıkları Yoğun Bakım Bilim Dalı
SOL KALP YETMEZLİĞİ Stj.Dr.Tayfun Özdemir. Sol kalp yetmezliği (Akut Kalp Yetmezliği) Nedir? Sol ventrikül, arterial kanı kullanılmak üzere vücuda gönderir.
SEMPATOMİMETİK İLAÇLAR
Valsartan AnjiotensinII restör (AT2) antagonisti
Sunum transkripti:

Solunum sistemi ilaçları Öğr. Gör. Pınar Irmak

Antitusif İlaçlar, öksürük refleksini inhibe eden ilaçlardır. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Buna yardımcı mekanizma, mukosiliyer transporttur. Öksürük, koruyucu ve fizyolojik bir reflekstir. Trakeobronşiyal içeriğin hızla dışarı atılma durumudur. Öksürük, trakea, larenks ve büyük bronşların temizlenmesini sağlayan ana mekanizmadır. Buna yardımcı mekanizma, mukosiliyer transporttur. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Yani, ufak bronşların ve bronşiyollerin epitel hücrelerinin lumene bakan yüzlerindeki kirpiklerin larenks yönünde yaptığı süpürme hareketidir. Beyin sapında bir öksürük merkezinin bulunduğu genellikle kabul edilir. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Öksürük olayına eşlik eden iki refleks olay vardır. ■ Bronkokonstrüksiyon ■ Mukus salgılanması Öğr. Gör. Pınar Irmak

Öksürük refleksini santral veya periferik etkileri ile kısmen inhibe eden ilaçlara antitusif ilaçlar denir. Bu ilaçlar ağız yolundan kullanılırlar. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Antitusifler öksürük refleksini 3 şekilde deprese ederler; ■ Öksürük merkezinin inhibisyonu, ■ Periferik, yani akciğerler ve diğer yerlerdeki sinir uçlarının depresyonu, ■ Spazmolitik etki sonucu akciğerlerdeki öksürük reseptörlerinin duyarlılığının azaltılması. Spazmolitik etkili ilaçlar, bronkokonstrüksiyonu inhibe ederek bronkodilatasyon yaparlar ve öksürük refleksini deprese ederler. Öğr. Gör. Pınar Irmak

ANTİTUSİF İLAÇLAR Opioidler Opioidlerden bazıları antitusif olarak kullanılmaktadır. Santral sinir sistemindeki öksürük merkezini inhibe ederler. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Antitusif etkisinden başka analjezik ve konstipan etkilidir. Kodein (Jucodine, İpekod, Corex, Kodis, Gayakodin, Ludicodine) : Metil morfindir. Antitusif etkisinden başka analjezik ve konstipan etkilidir. Aspirin ve diğer analjeziklerle kombine edilirse analjezik etkisi artar. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Bağımlılık yapma potansiyeli, morfine kıyasla çok düşüktür Bağımlılık yapma potansiyeli, morfine kıyasla çok düşüktür. Diğer opiyatlar gibi solunum yolları mukozasındaki bezlerin salgısını azaltır ve mukozada kuruluk yapar. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Periferik Etkili Antitusif İlaçlar Noskapin (Arbitus): Afyon içinde bulunan bir alkaloiddir. Bağımlılık oluşturmaz. Spazmolitik etkisi vardır. Bronkodilatör etki de gösterir. Ancak yüksek dozlarda histamin salıverilmesine yol açar. Bu nedenle bronşiyal astımlılarda kullanılmamalıdır. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Klobutinol (Silomat) : Spazmolitik ve lokal anestezik etkilidir. Oksolamin fosfat (Perebron): Spazmolitik ve bronkodilatör etkilidir. İzoaminil (Peracon) : Bronkodilatör etkilidir. Karbetapentansitrat (Gayaben): Spazmolitik ve lokal anestezik etkilidir. Kodein kadar güçlü antitusif etkilidir, yan etkileri de daha azdır. Demulsent maddeler: Arap zamkı şurubu, meyan balı ve gliserin gibi maddeler ağız yolundan alındığında, farenks mukozasını kaplayarak tahrişi azaltırlar ve öksürüğü hafifletirler. Öğr. Gör. Pınar Irmak

EKSPEKTORAN İLAÇLAR Solunum yollarında birikmiş balgamı sulandırıp yapışkanlığını azaltarak öksürükle dışarı atılmasını kolaylaştıran ilaçlardır. Ekspektoran ilaçların etkili olabilmeleri için hastanın bol su veya sulu içecekler alması gerekir. Su, bronş salgısını artırarak etki yapan iyi bir ekspektorandır. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Ekspektoran ilaçların bir kısmı yüksek dozda alındıkları zaman emetik (kusturucu) özellik gösterir. (İpeka, terpin, NH4Cl gibi). Bu ilaçlar, mide mukozasını tahriş ederek refleks yolla akciğerlerde solunum yolları mukoza bezlerinin salgısını azaltırlar. Bunlara indirekt etkili ekspektoranlar denir. Öğr. Gör. Pınar Irmak

İpeka (İpekakuanha) İpeka, bitkisel kaynaklıdır. İçindeki aktif maddeler emetin ve sefelin alkaloidleridir. İçindeki alkaloidlerden dolayı ufak dozlarda ekspektoran, yüksek dozda kusturucu etki yaparlar. İpekanın etkisi, mide mukozasını stimüle etmesi sonucu refleks olarak bronş bezlerinin salgısını artırmasına bağlıdır. Öğr. Gör. Pınar Irmak

İpeka şurubu ağızdan alınan ilaçlarla olan akut zehirlenmelerde kusturucu olarak kullanılır. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Tuz Ekspektoranlar Mide mukozasını tahriş ederek, refleks olarak veya direkt etkileriyle bronş mukoza bezlerinin algısını artırırlar. Bu tuzlar; Sodyum iyodür (NaI), potasyum iyodür (KI), amonyum asetat (CH3COONH4), amonyum klorür (NH4 Cl), sodyum benzoat ve sodyum sitrattır. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Bromheksin Klorür (Bromeksin) Bronş salgısını artırır, viskozitesini azaltır. Mide barsak kanalında ülser yapabilir. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Mukolitikler İnhalasyon suretiyle lokal uygulanan ve proteolitik etkileriyle balgamı yumuşatan ilaçlardır. Bu gruptaki ilaçlar; Asetilsistein (Fluimucil), Karbosistein (Mukotik). Asetilsistein genellikle inhalasyon suretiyle, Karbosistein oral yoldan kullanılır. Öğr. Gör. Pınar Irmak

BRONKODİLATÖR İLAÇLAR Bronş ve bronşiyollerin düz kaslarını gevşeterek hava yollarının rezistansını düşüren ilaçlardır. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Bronş ve bronşiyollerin tonusu, sempatik sinirlerin genişletici etkisi ile, parasempatik sinirlerin daraltıcı etkisi arasındaki dengeye bağlıdır. Sempatik sinir uçlarından salınan noradrenalin, bronş düz kaslarında β2 adrenejik reseptörleri uyararak bu kasları gevşetir. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Antihistaminikler, dışardan verilen histaminin etkisini antagonize ederler. Fakat bronşiyal astmalı hastanın krizini önleyemezler. Bu durum, patojenezde sadece histaminin katkısının olmadığını gösterir Öğr. Gör. Pınar Irmak

Bronkodilatör ilaçlar, bronş ve bronşiyollerin düz kaslarını gevşeterek hava yollarının rezistansını düşüren ilaçlardır. Bu ilaçlar, bronşiyal astma ve onun gibi bronkospazmın eşlik ettiği, diğer tür alerjik hastalıklarla kullanılırlar. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Bronşiyal astma olguları ya alerjiye bağlı spazmdan ileri gelir ya da alerjik olmayan çeşitli etkenler, spazmı artırarak soluma güçlüğü yaparlar. Bu etkenler; alt solunum yolları infeksiyonu, soğuk hava, sigara dumanı, ekzersiz olabilir. Her iki durumda da bronş düz kasları hiperreaktif durumdadır. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Bronkodilatör ilaçlar, genellikle inhalasyon suretiyle lokal olarak uygulanırlar. İlaç solüsyonunun aerosolü ağızdan solunum yollarına çekilir. Aerosol içindeki partiküllerin çapının 5 mikrondan ufak olması gerekir. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Beta-Adrenerjik Reseptörleri Aktive Eden İlaçlar Bu grup ilaçlar, bronş düz kaslarının β2 reseptörlerini uyararak bronş ve bronşiyolleri genişletirler. Bazıları β1 reseptörleri de uyarırlar ve kalp ile ilgili yan etkiler yaparlar (örneğin, İzoprenalin). Bazılarının α - mimetik etkileri de vardır, kan basıncını yükseltirler (örneğin, adrenalin ve efedrin). Öğr. Gör. Pınar Irmak

Selektif Olmayan Beta-Mimetik İlaçlar Adrenalin: Sıklıkla kullanılan sempatomimetik bir ilaçtır. β2 reseptörler yanında, β1 reseptörleri de uyaracağından kalp atış sayısını artırabilir. α reseptörleri de uyardığından kan basıncında yükselme yapabilir. Vazokonstriktör etkisiyle bronş mukozasını büzmesi ve mukoza ödemini azaltması da bronkodilatör etkisine katkıda bulunur. Öğr. Gör. Pınar Irmak

İzoprenalin (= İzoproterenol) (Isuprel): Adrenalin gibi β1 ve β2 reseptörleri etkiler fakat α- reseptörleri etkilemez. Vazokonstriktör değil, vazodilatör etkisi vardır. Mukozanın şişkinliğini azaltmaz. Adrenalin gibi barsakta inaktive edildiğinden ağız yolundan kullanılmaz. Bronşiyal astma nöbetinin önlenmesi veya tedavisi için inhalasyon suretiyle kullanılır. Kalple ilgili yan etkileri adrenalinden daha belirgindir. İskemik koroner hastalığı olanlarda kontrendikedir. Öğr. Gör. Pınar Irmak

SSS'ni zayıf olarak stimüle eder. Efedrin (Ephedrin) : α ve β reseptörleri uyarır. Sempatomimetik etkileri adrenalinden zayıftır. Bronkodilatör etkisinden başka vazokonstriktör etkisi vardır. SSS'ni zayıf olarak stimüle eder. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Adrenaline göre üstünlüğü ağız yolundan alınabilmesidir Adrenaline göre üstünlüğü ağız yolundan alınabilmesidir.Hafif astmalı hastalarda nöbetleri önlemek için ve akut bronşit tedavisinde kullanılabilir. Yan etkiler olarak, SSS stimülasyonuna bağlı sinirlilik, uykusuzluk, tremor oluşabilir. Kan basıncı yükselmesi ve prostat hipertrofili hastalarda ise idrar retansiyonu oluşturabilir. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Fosfodiesteraz İnhibitörleri Teofilin: Ksantin türevi diüretik bir ilaç olan teofilin, aynı zamanda bronkodilatör olarak da bronşiyal astma tedavisinde kullanılmaktadır. Bronş düz kaslarında fosfodiesteraz enzimini inhibe ederek sitoplazmada siklik AMP düzeyini yükseltmek suretiyle gevşeme yapar. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Uzun süre kullanıldığı zaman tolerans gelişir Uzun süre kullanıldığı zaman tolerans gelişir. Karaciğerde metabolize edilerek inaktive edilir. Metabolizma hızı bireysel değişkenlik gösterir. Bu nedenle dozunun bireyselleştirilmesi gerekir. Ayrıca sigara tiryakiliği ve fenobarbital tedavisi gibi karaciğer mikrozomal enzimlerini indükleyen faktörler, teofilin metabolizmasını hızlandırır ve etkinliğini azaltır. Karaciğer hastalıkları ve konjestif kalp yetmezliğinde eliminasyonu yavaşlar. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Glukokortikoidler Antikor oluşumunu inhibe ederek, mukozadaki ödemi azaltarak ve β adrenerjik reseptörlerin adrenerjik nörotransımiterlere duyarlığını artırarak, akut astma nöbetini önlerler. Öğr. Gör. Pınar Irmak

Antimuskarinik İlaçlar Solunum yollarının muskarinik reseptörlerini etkileyerek parasempatik büzücü tonusu ortadan kaldırırlar. Öğr. Gör. Pınar Irmak

MAST HÜCRESİ STABİLİZATÖRLERİ Solunum yollarındaki mast hücrelerinin membranlarını stabilize ederek histamin ve diğer otakoidlerin salıverilmesini inhibe ederler. Astma krizinin önlenmesi için profilaktik olarak kullanılırlar. Öğr. Gör. Pınar Irmak

TEŞEKKÜRLER Öğr. Gör. Pınar Irmak