Hemodinamik Monitorizasyon Prof. Dr. Muhammet GÜVEN Erciyes Ünivresitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Yoğun Bakım Bilim Dalı

Amaç Fizyolojik parametrelerin izlenmesi Tedavilere kılavuzluk Organ disfonksiyonunun izlenmesi/engelenmesi Problemlerin erken belirlenmesi Tedavi stratejilerinin değiştirilmesi Kalp debisinin belirenmesi

Girişimsel Olmayan Teknikler EKG NIBP SpO2 ETCO2 (kapnograf)

Girişimsel Teknikler Santral Kateterizasyon Santral Venöz Basınç (CVP) Pulmoner Arter Kateteri (Swan-Ganz) Pulmoner Arter Basıncı Kalp Debisi Sistemik oksijenasyon Mixte venöz O2 satürasyonu Sol Vent. ED basıncı

Girişimsel Teknikler Arter kateterizasyonu Idrar sondası Sist., Diast. ve ortalama kan basıncı Kan gazları ve diğer analizler için kan örnekleri almak amaçlı Idrar sondası Gastrik tonometri Viseral organ perfüzyonu takibi ICP için ventrikül kateterizasyonu Kafa içi basınç ve perfüzyon takibi

İnvaziv Hemodinamik Monitör Endikasyonları MI, KKY ve kardiyomiyopati gibi kalp problemleri Şok Oligüri

Terimler Önyük Ardyük Kalp debisi Kardiyak indeks Sistemik damar direnci [SVR] Pulmoner damar direnci [PVR]

Önyük Sistol öncesi ventrikül kaslarının gerilim derecesidir. Kasılma öncesi ventriküldeki kan miktarıdır (dolma basıncı). PCWP sol ventrikül dolma basıncını yansıtır. CVP sağ ventrikül dolma basıncını yansıtır.

Ardyük Ventrikülün volümünü atması karşısındaki dirençtir. Kanın pompalanması için kalbin nekadar güçlü olduğunu gösterir. Aynı zamanda akıma karşı direnç olarak ta bilinir.

Kalp Debisi/İndeksi Bir dakikada ventrikül tarafından atılan kan volümü. Kalp debisi: kalp hızı X atım volümü Kalp indeksi: kalp debisinin vücut yüzey alanına göre uyarlanması.

SVR/PVR Sistemik damar direnci - sol ventrikül ardyükünü yansıtır. Pulmoner damar direnci-sağ ventrikül ardyükü.

Dolaşım Sistemi Modeli Kalp Arterler Venler Kapillerler

Kan Hacmi Normal Kan Hacmi Normal Kan Hacminin Kontrolü Kadın: 4.0 – 4.5 litre veya 67 ml/kg Kadın: 5.0 – 5.5 litre veya 75 ml/kg Normal Kan Hacminin Kontrolü Plazma dolumu ADH Aldosteron Erithropoietin

Kan Hacmi Dağılımı

Kan Hacmi ve Sistemik Basınç

Akım Direnci Haritası

Periferik Damar Alanlarındaki Fonksiyonel İlişkiler

Damar Direnci Kontrol Noktaları

Kalp Debisinin Dağılımı

Total Periferik Direnç

Venöz Dönüş

Ventriküler Fonksiyon Eğrisi

Ventriküler Fonksiyon Eğrisi

Kalp Debisi

Kalp Debisi

Kalp Debisi

Kalp Debisinin Belirleyiciler CO=KH X SV (EDV-ESV)

Intravascular Pressure PAOP/Wedge Pressure PCWP Intravascular Pressure PAOP/Wedge Pressure Ventricular Compliance Juxtacardiac Pressure LV Volume

PCWP

PCWP

PCWP PCWP = LVEDVolume + JCP Compliance

PCWP>LVEDP Mitral darlık LA miksoma PE Mitral yetmezlik

PCWP<LVEDP Azalmış LV kompliyansı Sert ventrikül LVEDP >25 mmHg Aort yetmezliği

Kalp Debisi ve Oksijen Sunumu Oksijen Sunumu=Kalp Debisi X Arteriyel Oksijen İçeriği

Oksijen Tüketimi

SvO2

SvO2 O2 rezervini yansıtır PA kateterden örnekleme yapılabilir < % 60 (normal %60-80) Azalmış O2 sunumu Anemi Düşük debili durumlar Hipovolemi Hipoksi

Azalmış SVO2 Ayrıca ve/veya O2 gereksiniminin artması Hipertermi Nöbetler Ağrı Ajitasyon Egzersiz Yanık Hipertiroidi

Artmış SVO2 Sepsis Pankreatit Karbon Monoksit zehirlenmesi Portal kaval şant Siyanid zehirlenmesi Sürekli wedged balon

İnvaziv Teknikler

PA ve Arteryel Monitör Sistemi

Arterial Monitörizasyon Hemodinamik İnstabilite Şok Hipertansiyon Vazopressörler veya potent vazodilatörlerin kullanımı Yüksek PEEP Barbitürat koması Sık kan alınması ?

Arterial Monitörizasyon Steril teknik Alanlar Radyal Femoral Aksiller Dorsalis Pedis Brakial Kateter büyüklüğü - 20 tercih edilir

Arteryel Dalga Analizi SKB, DKB, OKB Nabız basıncı – ilişkili olarak stroke volüm Solunumla değişim Upstroke – ilişkili olarak kontraktilite Nabız sınırları analizi - kardiyak debi

Flush test (Kare dalga testi)

Over Dumped Hava kabarcıkları Kateterin kırılması Pıhtı Kapallı musluklar Flush bagda sıvı yok Düşük flush bag basıncı

Under Dumped Uzun set Artmış vasküler direnç

Stroke Volüm Değişimi

PA Monitör Sistemi

PA Yerleşim Yeri

PA Endikasyonları İlk tedaviye yanıtsız şok Oligüri (damar içi volüm bilinemiyorsa) Nedeni belirsiz pulmoner ödem Pulmoner hipertansiyon tedavisi (ilk testler) Yüksek riskli cerrahi hastalarda Çok yüksek hava yolu basınçlarının etkisini değerlendirmek

Kalp Debisinin Diğer Ölçüm Yöntemleri

Kalp Debisinin Diğer Ölçüm Yöntemleri

Kalp Debisinin Diğer Ölçüm Yöntemleri

Kalp Debisinin Diğer Ölçüm Yöntemleri PiCCO aortik transpulmoner termodilüsyon metodu ile aralıklı ve nabız kontur analizi ile sürekli kalp debisi analizi yapan bir sitemdir.

PICCO

PICCO

PICCO

Cardio-Q Cardiac Output Cardiac Index Stroke Volume Stroke Volume Index Systemic Vascular Resistance

Vigileo

CVP Volümün indirek göstergesi RAP RVEDP’ını yansıtır CVP endikasyonları Kalp hastalıkları Beklenen volüm kaymaları Hipovolemi Şok Travma

CVP