YETERLİ VE DENGELİ BESLENME BURSA SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 2005

YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Büyüme, gelişme, sağlıklı ve verimli olarak uzun süre yaşamak için gerekli olan besin ögelerinin her birini yeterli miktarda almaktır.

yetersiz ve dengesiz beslendiğimizde; büyüme ve gelişmemiz engellenir, sağlığımız bozulur, okul başarımız azalır, yorgun ve isteksiz oluruz.

BESİN ÖGELERİ 1-Proteinler 2-Karbonhidratlar 3-Yağlar 4-Vitaminler 5-Mineraller 6-Su

PROTEİNLER Vücudumuzun yapı taşıdır. Hücrelerimiz, dokularımız ve organlarımız proteinlerden oluşur. Büyüme ve gelişmemiz için başta gelen besin ögesidir.

KARBONHİDRATLAR Vücuda enerji sağlar. Su ve elektrolitlerin vücutta tutulmasını sağlar. Proteinin enerji için kullanılmasını önleyerek proteine olan gereksinmeyi azaltır.

YAĞLAR Büyüme ve derinin sağlığı için gereklidir. En çok enerji veren besin ögesidir. Büyüme ve derinin sağlığı için gereklidir. Yağda eriyen vitaminlerin vücuda alınmasını sağlar. İç organların etrafını sararak onları korur.

MİNERALLER Büyüme,gelişme ve yaşamın sürdürülmesi için gereklidir. Kemiklerin ve dişlerin yapımı için gereklidir. Başlıca mineraller şunlardır: Sodyum, Potasyum, Kalsiyum, Fosfor Magnezyum, Demir, Bakır, Çinko, İyot, Krom ve Selenyumdur.

Vitaminler Sebze ve meyvelerde bol miktarda bulunur. Mevsime göre meyve ve sebze tüketen kişilerde eksikliğine rastlanmaz. Vitaminleri iki gruba ayırabiliriz. 1.Yağda Eriyen Vitaminler (ADEK) 2.Suda Eriyen Vitaminler (C vitamini ve B kompleksi Vitaminler.)

SU İnsan vücudunun günde 2,5 lt. suya ihtiyacı vardır. Bu ihtiyaç besinlerle ve içeceklerle karşılanır. Su besinlerin sindirilmesini ve zararlı maddelerin vücuttan atılmasını sağlar.

İLK OKUL ÇOCUKLARININ BESLENMESİ İLKOKUL ÇOCUKLARININ BESLENMESİ

ÖNEMİ: *Okul çağı, 6-11 yaş grubundaki çocukları kapsar. *Bu çağ büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu, yaşam boyu sürebilecek davranışların büyük ölçüde kazanıldığı bir dönemdir. *En hızlı büyüme kızlarda 10-12, erkeklerde ise 11-14 yaşında başlar.

*Vücut ağırlığındaki artış yaklaşık 20 yaşına kadar devam eder. *Boy uzunluğunda artış ise kızlarda 17 yaştan sonra genellikle durur, erkeklerde yavaş da olsa devam eder.

Büyüme süreci önemli miktarda enerji ve yeni dokuların yapımı için daha fazla miktarda protein, vitamin ve mineralleri gerektirir. Tüm enerji ve besin ögelerinin yeterli ve dengeli karşılanabilmesi için 6-11 yaş grubu çocukların tüketmeleri gereken besinlerin kaliteli ve yeterli miktarlarda olması önemlidir.

BESİN GRUPLARI

HER GÜN YEMEMİZ GEREKEN BESİNLER 1 GRUP : SÜT, YOĞURT, PEYNİR. 2. GRUP : ET, BALIK, TAVUK, YUMURTA, KURU BAKLAGİLLER VE FINDIK, FISTIK, CEVİZ VB. 3. GRUP : SEBZE VE MEYVELER. 4. GRUP : EKMEK VE TAHILLAR.

1.GRUP SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ Süt,yoğurt,peynir, çökelek,süt ile yapılan tatlılar. Bu gruptan günde iki su bardağı almamız gerekir.

HER GÜN İKİ SU BARDAĞI SÜT İÇMEK DENGELİ BESLENMENİN İLK KOŞULUDUR.

1.GRUP SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ 2 KİBRİT KUTUSU KADAR BEYAZ PEYNİR 1 SU BARDAĞI SÜTLE EŞ DEĞERDİR. HER GÜN BİR ÖĞÜN PEYNİR, BİR ÖĞÜN SÜT VEYA YOĞURT ALARAK İHTİYACIMIZI KARŞILAYABİLİRİZ.

SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİN ÖNEMİ KALSİYUM : KEMİK VE DİŞ GELİŞİMİ İÇİN GEREKLİ BİR MİNERALDİR. RİBOFLAVİN (B2) : DERİ VE GÖZ SAĞLIĞIMIZ İÇİN GEREKLİ BİRVİTAMİNDİR. PROTEİN : VÜCUDUMUZUN BÜYÜME VE GELİŞMESİNİ SAĞLAR.

2.GRUP: Et,tavuk,balık,yumurta,kurubaklagiller Sığır,koyun,kümes hayvanları,av hayvanları,balıklar,kuru baklagiller,fındık, fıstık ve ceviz.

ET, TAVUK, YUMURTA, KURU BAKLAGİLLER VE FINDIK, FISTIK, CEVİZ VB. BU GRUP BİZE PROTEİN, B GRUP VİTAMİNLERİ, DEMİR VE ÇİNKO GİBİ MİNERALLERİ SAĞLAR.

B GRUBU VİTAMİNLERİ SİNİR VE SİNDİRİM SİSTEMİMİZ İLE DERİ SAĞLIĞIMIZ İÇİN ÇOK ÖNEMLİDİR.

ÇİNKO : VÜCUDUMUZU MİKROPLARA KARŞI KORUR. DEMİR : KAN YAPICI BİR MİNERALDİR.

ET, TAVUK, YUMURTA, KURU BAKLAGİLLER VE FINDIK, FISTIK, CEVİZ VB. ET, TAVUK, YUMURTA, KURU BAKLAGİLLER GRUBUNDA GÜNLÜK ALINMASI GEREKEN MİKTAR 2 PORSİYONDUR. BİR ÖĞÜN TAVUK YENDİĞİNDE DİĞER ÖĞÜN KURU FASULYE YENİLEBİLİR.

3.GRUP SEBZE VE MEYVELER

3.GRUP SEBZE VE MEYVELER Patates, karnabahar, kereviz, patlıcan, enginar, pancar, kabak, domates, salatalık, biber, yeşil yapraklı sebzeler, havuç ve meyveler.

3.GRUP SEBZE VE MEYVELER BU GRUP BİZE A VE C VİTAMİNİ SAĞLAR.

SEBZE VE MEYVE GRUBUNDAN EN AZ 3 PORSİYON ALMAMIZ GEREKİR.

SEBZE VE MEYVELERİN ÖNEMİ C VİTAMİNİ : BİZİ HASTALIKLARDAN KORUR HASTALIKLARIN DAHA ÇABUK İYİLEŞMESİNE YARDIMCI OLUR.

SEBZE VE MEYVELERİN ÖNEMİ A vitamini gözün iyi görmesi ve deri sağlığı için önemlidir.

SEBZE VE MEYVELERİN ÖNEMİ A VİTAMİNİ : VÜCUDUMUZDA KANSER YAPAN MADDELERE KARŞI KORUYUCU GÖREV YAPARLAR.

4. GRUP EKMEK VE TAHILLAR J BU GRUPTAN GÜNDE 3-5 PORSİYON Ekmek ve buğday,mısır,pirinç, makarna,bulgur, börek, un, kuskus. J BU GRUPTAN GÜNDE 3-5 PORSİYON ALMAK YETERLİDİR. BU GRUP BİZE NİASİN VE TİASİN GİBİ B VİTAMİNLERİ VE ENERJİSAĞLAR.

EKMEK VE TAHILLAR HER ÖĞÜNDE 1-2 DİLİM EKMEK VE ÖĞÜNLERDEN BİRİNDE PİLAV VEYA MAKARNA YEDİĞİMİZDE GÜNLÜK İHTİYACIMIZ KARŞILANMIŞ OLUR.

NİASİN VE B1 DENİLEN TİAMİN BESİNLERDEKİ ENERJİNİN VÜCUDUMUZDA GÜÇ ENERJİSİNE DÖNÜŞMESİNİ SAĞLAYAN VİTAMİNLERDİR.

ARA SIRA YİYEBİLECEKLERİMİZ Yağlı ve şekerli besinlerdir. PASTALAR, TATLILAR, KEKLER,CİPSLER VB. BU BESİNLER ÇOK FAZLA TÜKETİLİRSE ŞİŞMANLIK OLUŞUR. ŞİŞMAN KİŞİLERDE KALP, ŞEKER HASTALIĞI, YÜKSEK TANSİYON GİBİ HASTALIKLAR GÖRÜLÜR.

ŞEKERLİ BESİNLER DE DİŞ ÇÜRÜKLERİNE NEDEN OLURLAR.

ÖNERİLER Günde iki bardak süt içme alışkanlığı edininiz.

KAHVALTININ ÖNEMİ AKŞAM YEMEĞİ İLE SABAH ARASINDA 12 SAATLİK SÜRE GEÇER. SABAH KALKTIĞIMIZDA KAHVALTI YAPMAZSAK BEYNİMİZDE YETERİNCE ENERJİ OLUŞMAZ.

KAHVALTININ ÖNEMİ Güne sağlıklı başlamak, yorgunluk duymamak, derslerimizi dikkatli bir şekilde dinlemek, başarılı olmak için, MUTLAKA SABAH KAHVALTISI YAPMALIYIZ.

ÖNERİLER AÇIKTA SATILAN BESİNLERİ ALMAYINIZ. TABAĞINIZA YİYEBİLECEĞİNİZ KADAR YEMEK ALINIZ.

Günde üç öğün yemek yiyiniz. Öğün atlamayınız. YEMEK YERKEN AYRI ÇATAL, BIÇAK, TABAK VE BARDAK KULLANINIZ.

ÖĞÜN ARALARINDA ŞEKERLİ BESİNLERİ TÜKETMEYİNİZ.

AĞIRLIĞINIZIN BOYUNUZA UYGUN OLMASINA DİKKAT EDİNİZ. SAĞLIKLI OLMAK İÇİN SPOR YAPINIZ.

ÇİĞ SEBZE VE MEYVELERİ BOL SU İLE YIKADIKTAN SONRA YİYİNİZ. AÇIKTA SATILAN BESİNLERİ SATIN ALMAYINIZ.

YEMEKLERDEN ÖNCE ELLERİNİZİ MUTLAKA YIKAYINIZ KİRLİ ELLER BİRÇOK HASTALIK MİKROBU TAŞIR.

teşekkürler