İYON BAĞINDA KOVALENT KARAKTER Pek çok bağ %100 iyonik veya kovalent değildir. Elektron yoğunluğu birbirinden ayrı ve küreseldir. Küresel yoğunluk bozulmuştur. İki iyon arasında bir miktar elektron yoğunluğu mevcuttur KUTUPLANMAMIŞ KUTUPLANMIŞ POLARİZLENMEMİŞ POLARİZLENMİŞ
MORE COVALENT CHARACTER FAJAN’S KURALLARI MORE COVALENT CHARACTER Polarizasyon şu şartlarda artar: 1. Katyonun yükü büyük ve çapı küçükse 2. Anyonon yükü büyük ve çapı büyükse 3. Katyonun elektron dizilişi polarizleme gücü* (n-1)dxns0 > (n-1)s2(n-1)p6ns0 Hg2+ (116 pm) > Ca2+ (114 pm) * d elektronlarının perdeleme gücü azdır Z* büyüktür
Kutuplanma arttıkça iyonik bağdaki kovalent karakter artar. Fajans kuralı’na göre Kutuplanma arttıkça iyonik bağdaki kovalent karakter artar. Kovalent karakter arttıkça, sudaki çözünürlük azalır, renk koyulaşır ve bağ uzunluğu kısalır. AgCl, AgF sert (Cl/F) iyonlarını içerir. İyonik etkileşim baskındır HOMO –LUMO arasındaki enerji farkı büyüktür Renksiz veya beyaz renklidir. AgI, AgBr yumuşak iyonlar içerir. Kovalent etkileşim baskındır. HOMO-LUMO arasındaki enerji farkı küçüktür. Renkli bileşikler oluşur (sarı)
1. Erime noktaları’nın değişimi yük iyon yarıçapı e.n (°C) çözünürlük Periyot 3 NaCl 1+ 0.095nm 808 çözünür iyonik MgCl2 2+ 0.065nm 714 çözünür iyonik AlCl3 3+ 0.050nm 180 hidrolize uğrar kovalent SiCl4 4+ 0.041nm -70 “ “ kovalent e.n (°C) e.n (°C) BeCl2 405 CaCl2 772 HgCl2 276 NaBr 755 MgBr2 700 AlBr3 98 LiF 870 LiCl 613 LiBr 547 LiI 446
Yumuşak/yumuşak etkileşim kovalent bağ oluşturur. r+ + r- rdenel Δ AgF 248 246 -2 AgCl 296 277 -19 AgBr 311 289 -22 AgI 320 281 -39 2. Bağ uzunlukları 3. çözünürlük Kçç AgF 205 iyonik AgCl 2 x 10-10 NH3 de çözünür AgBr 5 x 10-13 NH3 de az çözünür AgI 8 x 10-17 çözünmez Yumuşak/yumuşak etkileşim kovalent bağ oluşturur.
Hesaplanan değer %100 iyonik katkıya karşılık gelir. 4. Örgü enerjisi Denel Teorik Fark AgF 954 920 +34 AgCl 904 833 +71 AgBr 895 816 +79 AgI 883 778 +105 Hesaplanan değer %100 iyonik katkıya karşılık gelir. Fark kovalent katkıdan kaynaklanır. CaF2 628 616 +12 CaI2 494 436 +58 BaF2 561 552 +9 BaI2 446 423 +23
Polarizasyon Sonuçları KCl alkolde çözünmez, KI çözünür. LiCl alkolde çözünür, diğer alkaliler çözünmez. CuX, AgX, AuX (X=Cl, Br, I, CN) suda çözünmez, alkalileri suda çözünür. SnCl4 k.n 114 °C sıvı SnCl2 e.n. 246 °C katı