“Bilkent’te Kütüphanecilik Seminerleri” 1 Kasım 2011, Salı, Bilkent Üniversitesi Doç.Dr. Oya GÜRDAL TAMDOĞAN Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

İçerik  Niçin “Enformasyon Okuryazarlığı”  Sosyal Sermaye – Entelektüel Sermaye  Enformasyon Okuryazarlığı

Mesaj- Argüman Enformasyon okuryazarlığı, bireyler, organizasyonlar, topluluklar, toplumlar, ülkeler ve uluslararası ilişkiler için entelektüel ve sosyal sermaye geçitinde “değer” yaratır.

Sosyal sermaye, güven, bağlılık ve işbirliğini esas alan iş, İlişki, iletişim ve bilgi süreçlerinin yarattığı değerdir.

Paylaşım

Etkileşim

Güven

Birliktelik

Sosyal sermaye - kültür

Sosyal sermaye Güven İletişim kanalları Güç Ağlar Geçitler Karşılıklılık Algı Kültür- Değerler Ölçütler

ti-stakeholder-dispute-resolution-building- social-capital-through-access-to-justice/

5C Connectivity – Bağlantı Content – Öz/ İçerik Community – Ortak yanlar/ benzerlikler Communication - İletişim Commerce - Değer Gürdal Tamdoğan, Oya. “Creativity in education: Clearness in perception, vigorousness in curiosity”, Education for Information, 24 (2- 3, 2006):

Entelektüel sermaye İnsan sermayesi  Bireysel iyi yaradılış  Bilgi altyapısı  Merak duygusu  Başarma isteği ve hırsı  Değerler (etik değerler)  Güven / Özgüven  Saygı / Özsaygı  Tölerans sahibi olma  Yaratıcılık  Paylaşımcılık  Optimist  Dürüst ve açık olma  Bildiğini bilme  Bilmediğini bilme  Kendi kendine öğrenme  Öğrenmeyi öğrenme/ öğrenme kültürü/ bilgi kültürü  Enformasyon okuryazarı olma

Enformasyon okuryazarlığı Entelektüel ve sosyal sermaye için bir geçit ve değer yaratma fırsatı sunuyor

Enformasyon Okuryazarlığı - Aşamalar Enformasyon bağlamında,  Farkındalık  Gereksinimi tanımlama / sorgulama formülasyonu  Formülasyona uygun BES’lerini belirleme  Erişim  Değerlendirme  Pratik düzleme taşıma  Ekonomik, yasal / etik, sosyal koşulları gözeterek “değer” yaratma

 Information Literacy Competency Standards for Higher Education (The Association of College and Research Libraries - ACRL,  National Information Literacy Survey (ACRL, 2001) (710 kurum/ kuruluş içinde 664 yanıt oranı -%26), %50 standartlardan haberdar ancak uygulamadığı; %23 uyguladığı; %24 habersiz)  Project for Standardized Assessment of Information Literacy Skills (SAILS) Enformasyon okuryazarlığı’nın yaşamda;  Gündelik,  Entelektüel,  Eğitim,  İş,  Akademik/ bilim değer katıp katmadığını nasıl ölçeriz?

Bugün iş liderleri biliyor ki, enformasyon;  Stratejik avantaj,  Önemli bir iş değeri,  Enformasyon maliyetlerini düşürme,  Fiziki ve insan değerlerini arttırma için bir şans ve fırsat sunuyor.

AACSB (The Association to Advance Collegiate Schools of Business) tarafından akredite edilen 399 kütüphanenin örneklem alındığı, İş Enformasyon Okuryazarlığı (İEO) “kullanıcı araştırması” verilerine göre (Cooney, 2005);  %37 yanıt oranı  %7 öğretim üyesi ve kütüphaneci arasında tam işbirliği; %73 ara sıra; %20 çok nadiren)  %34’nün ACRL standartlarını, İEO’da esas alırken, %66’sının esas almadığı saptanmış. (%43 planladıklarını, %31 henüz planlamadıklarını, %22 standartlara aşina olmadıklarını, %4 standartların sunduğu biçimde düşünmediğini belirtmiş)  ACRL standartlarını esas aldığını belirten %34 oran içinde, enformasyon okuryazarlığının yarattığı değeri ölçme/ değerlendirme için çaba gösterenlerin oranı, sadece %27; %73’ü herhangi bir değerlendirme yapmadığını belirtmiş.

Enformasyon okuryazarlığı Birey – Bilgi kayıt ortamlarındaki bilgi (ilk aşamada) İlk bakışta “bireysel bir etkinlik”: Doğru! (Ancak teorik düzlemde) Pratik düzlemde, değer yaratma aşamasında: Yanlış! “Toplumsal bir etkinlik” (Bireyin zihnindeki şüphenin indirgenmesi) Okuryazarlık, birey(ler) in kayıtlı metin, ses, görüntü aracılığıyla, onu üretenin entelektüel/düşünsel dünyasına yaptığı yolculuk. Birey – birey – organizasyon – ülke - evren

“Açık inovasyon” – “İşbirlikçi rekabet” Zorluklara, soru ve sorunlara karşı çözümleri ortak akıl ile kanalize eden, ilhamlardan ortaya çıkan yaklaşım.  Eli Lily Company ( mühendis, bilim insanı, girişimci) - web tabanlı ağ-  InnoCentive platformu  Changemakers modeli

economic-capital.html

Enformasyon okuryazarlığı ve sosyal sermaye için, kütüphanecilere gereksinim var!