ISI MADDELERİ ETKİLER

ISINMA GENLEŞİR BÜZÜLÜR SOĞUMA

Bir cismin hacminin sıcaklıkla birlikte artmasına genleşme, azalmasına da büzülme denir. Hemen hemen bütün maddeler ısındığı zaman genleşir, soğuduğu zaman büzülür. Ama sıcaklığa bağlı bu hacim değişikliği gazlarda en yüksek, sıvılarda daha az, katılarda ise en düşük düzeydedir. Üstelik bütün gazların genleşme miktarı aşağı yukarı aynı olduğu halde sıvılarda ve katılarda maddeye göre değişir. Örneğin 1 metre uzunluğundaki bir demir çubuk 100°C'ye kadar ısıtıldığında uzunluğu 1 mm kadar artarken, aynı sıcaklıkta bir pirinç çubuk bunun yaklaşık iki katı uzar.

BUHARLAŞMA-YOĞUNLAŞMA

Su her sıcaklıkta buharlaşabildiği için havada her zaman su buharı bulunur. Buharlaşma su yüzeyinden meydana gelir. Suyun su buharı haline gelmesine buharlaşma, su buharının tekrar su haline gelmesine de yoğunlaşma denir.Atmosferde bulunan su buharı ani yoğunlaşmalar yaşarsa yağmur yağar, yoğunlaşma ortamı aniden ve aşırı soğursa su buharı direkt yoğunlaşma olmadan katı hale geçer.

Bir gaz ya da buharın soğutulduğu ya da sıkıştırıldığı zaman sıvı ya da katı hale dönüşmesidir. Yoğunlaşma buharlaşmanın tersidir. Bir gaz yoğunlaştığı zaman iki önemli değişiklik olur. Birincisi, bu yoğunlaşma sonucunda ortaya çıkan sıvının hacmi gazın hacminden çok daha küçüktür. İkincisi, gene bu yoğunlaşma sırasında ısı açığa çıkar. Buharla ısıtmada, buhar yoğunlaşıp suya dönüşürken serbest kalan bu büyük miktardaki ısıdan yararlanılır.

KAYNAMA

Sıvının buhar basıncının,dış basınca eşit olduğunda,sıvının her yerinden gaz kabarcıklarının çıkmasına kaynama denir.

Saf maddelerin kaynama noktası sabittir Saf maddelerin kaynama noktası sabittir.Kaynama süresi boyunca sıcaklık sabittir. Sıvı bir maddenin içinde katı bir madde çözünmüşse karışımın kaynama noktası yüksektir.Çözünen madde miktarı arttıkça kaynama noktası yükselir.Kaynama süresince sıcaklık sabit değildir. Aynı ortamda bütün sıvıların kaynama anındaki buhar basınçları eşittir. Maddenin cinsine,saflığına ve ortamın basıncına bağlıdır.

ERİME VE DONMA

ERİME, bir maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesine denir ERİME, bir maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesine denir. Fiziksel olan bu olayın meydana geldiği sıcaklığa erime sıcaklığı denir. Erime, donmanın tersi olarak da ifade edilebilir. Erime sıcaklığı katı maddelerde ayırt edici bir özelliktir. Erime sıcaklığı maddeden maddeye değişmektedir. Basınca ve saflığa bağlı olarak değişir. Saf maddelerin erime ve donma sıcaklıkları eşittir. Saf maddelerde erime olayı gercekleşirken sıcaklık sabittir, aynı zamanda ısı artışı devam etmektedir ve bu ısı artışı katı madde tamamen eriyene kadar devam eder. Sonrasında tamamen eriyen maddenin ısı ve sıcaklık artışı bir sonraki hal değişimine kadar sürekli artar.

DONMA Bir maddenin sıvı halden katı hale geçmesine donma, donmanın meydana geldiği sıcaklığa donma sıcaklığı denir. Kazazedenin aşırı soğuk ortamda uzun süre kalması sonucu donma ortaya çıkabilir. Donma olayı, soğuğun şiddeti, nem oranı, soğukta kalma süresi, kişini fiziksel direnci ve korunmasına göre daha hızlı veya geç başlayabilir. Bu durumdaki kazazedede yorgunluk ve uykusuzluk belirtileri görülebilir. Donmada ilk etkilenen organlar ayak ve el parmakları, kulaklar ve burundur. Donma ilk önce kızarma şeklinde başlar ve hareket etmekle ağrı duyulur. Kazazedenin hareketleri yavaştır. Daha sonra donmaya başlayan vücut bölümleri beyaz renk alır, sertleşir ve soğuk olur. Bu aşama yanıktaki gibi su keseleri oluşabilir, bu keseler patlatılmamalıdır. Donmanın son aşamasında his kaybı olur ve donan organların rengi siyahlaşmaya başlar.