Türkiye Odalar ve Borsalar BirliğiTÜRKİYE EKONOMİSİ’NİN GÖRÜNÜMÜ 3 Nisan 2010

Bu kriz neden farklı? Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

Çeyrek dönemler itibariyle büyüme oranları

2009 Yılında Büyümenin Bileşenleri 1.ç.2.ç.3.ç.4.ç. Özel Tüketim-7,2-1,2-1,33,3 Kamu Tüketimi0,50,00,52,3 Yatırımlar-6,9-6,1-3,9-1,1 Stok Değişimi-7,6-4,00,12,5 Dış Ticaret6,73,41,7-1,0 Toplam-14,5-7,7-2,96,0

2010 Büyümesini olumlu etkileyecek faktörler Canlanan İç Tüketim Azalmış olan stokların yenilenmesi Bankaların elindeki likidite fazlası Kamu Borcunun yenilenme oranının azalması 2010 Büyümesini olumsuz etkileyecek faktörler Artan enerji bağımlılığı ve yükselen enerji/emtia fiyatları İhracat performansının (ithalata göre) yetersiz kalması Kapasite kullanımındaki düşük seviyenin yatırım talebini zayıflatması Tarımda artan gizli işsizlik KOBİ’lerin finansman ihtiyaçlarının büyümesi

İşsizlik Oranı (2008)

Türkiye’de işsizlik yeni bir platoya mı yükseliyor?

2008 (YILLIK) 2009 (YILLIK) İşsiz Sayısı (milyon kişi)2,63,5 İş umudunu yitirenler dahil toplam işsizlik (milyon kişi) 4,55,6 Genel İşsizlik oranı% 11% 14 Tarım-dışı Genç İşsizlik oranı% 23% 28 Küçülmeyle birlikte işsizlikte hızlı artış yaşandı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

2009 Yılında İstihdamdaki Gelişmeler Toplam İstihdam:+ 83 bin Tarım İstihdamı:+ 238 bin (ücretli istihdamındaki artış sadece 32 bin) yani, tarımda gizlenen yaklaşık 200 bin ilave işsiz var İmalat Sanayi İstihdamı:- 286 bin Ticaret İstihdamı:- 31 bin İşsizlikteki artış (geniş tanımlı) 1,1 milyon

En hızlı artış, orta yaş grubunda yaşanıyor 1996 – 2008 arasında yaş gruplarına göre işsizlik kaç kat arttı? (2008'deki işsiz sayısı / 1996'daki işsiz sayısı) yaş grubu

FARKLI İHRACAT PAZARLARINA ULAŞMAK ÖNEMLİ

Firma büyüklüğü Tem.08Ara.09Değişim 1-10 kişi % kişi % kişi % kişi % +500 kişi % Krizde şirketler küçüldü

Çocuklarımız niye okuyor? – ne okuyor? Mevcut eğitim sistemi istihdam dostu değil

Kayıtdışını bitirmemiz gerekiyor... (İşgücünün sadece %48’i prim üretiyor)

2000’de 7 milyar TL.

ARTIŞ (Ocak-Şubat 2010) Dahilde alınan KDV% 22 İthalde alınan KDV% 68 ÖTV% 38 İç piyasa canlanıyor

Takas Sisteminde karşılıksız Kalan Çek Adet ve Tutarının Takasa İbraz Edilen Toplam Çek Adeti ve Tutarı İçindeki Oranı

İŞYERİ AÇILIŞLARI ARTIYOR Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği 2009 ilk 9 ay: % son 3 ay: % ilk 2 ay: % 13 Yeni Açılan İşyeri Sayısındaki artış oranı (önceki yılın aynı dönemine göre yeni açılan şirket ve gerçek kişi sayısı)

TEPAV PERAKENDE ENDEKSİ (TEPE) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Mart 2010’da bir önceki yılın aynı dönemine göre değişimi

Mevcut% 1’lik büyüme ile sağlanan Gelir Düzeyibrüt gelir artışı ABD40,000 $400 $ AB30,000 $300 $ Türkiye8,500 $85 $ (Türkiye, sadece AB ortalaması ile arasındaki mesafeyi koruyabilmek için, AB’den 3,5 kat daha hızlı büyümek zorunda) TÜRKİYE DAHA HIZLI BÜYÜMEK ZORUNDA Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

Değişim İş Ortamının Geneli ↓ Yeni İş Kurma ↓ İstihdam Mevzuatı ↓ İnşaat İzni Alma Gayrimenkul Alımı33363 ↓ Krediye Ulaşım68713 ↓ Dış Ticaretin Kolaylığı65672 ↓ Vergi Mevzuatı70755 ↓ Türkiye’deki İş ve Yatırım Ortamı’nın Dünyadaki Sırası (Dünya Bankası “Doing Business 2010” raporu)

İş Ortamını düzeltmek için kısa vadede gereken Yapısal Düzenlemeler Ticaret Kanunu - Borçlar Kanunu - Perakende Sektörü Kanunu Ticaret Kanunu - Borçlar Kanunu - Perakende Sektörü Kanunu Vergi ve Prim borçlarının yeniden yapılandırılması Vergi ve Prim borçlarının yeniden yapılandırılması Gecikme faizi oranlarının indirilmesi Gecikme faizi oranlarının indirilmesi Kamu alımlarında Yerli Üretime getirilen %15 fiyat avantajı kuralının işletilmesinin sağlanması Kamu alımlarında Yerli Üretime getirilen %15 fiyat avantajı kuralının işletilmesinin sağlanması Taşımacılık maliyetlerinin düşürülmesi, yurtdışına çıkış yapan tırlara daha fazla vergisiz yakıt temini Taşımacılık maliyetlerinin düşürülmesi, yurtdışına çıkış yapan tırlara daha fazla vergisiz yakıt temini Enerji üzerindeki kamusal yüklerin (ÖTV, TRT payı vb.) azaltılması, Elektrik’te, haftasonlarında ve tatillerde gece tarifesi uygulanması Enerji üzerindeki kamusal yüklerin (ÖTV, TRT payı vb.) azaltılması, Elektrik’te, haftasonlarında ve tatillerde gece tarifesi uygulanması Eximbank’ın yeni pazarlara yönelik sigorta sistemini genişletmesi Eximbank’ın yeni pazarlara yönelik sigorta sistemini genişletmesi Bankacılık sektörüde KOBİ’lerin finansmana ulaşmalarının sağlanması Bankacılık sektörüde KOBİ’lerin finansmana ulaşmalarının sağlanması

Artış Asgari Ücret (aylık brüt)423 TL693 TL% 64 Motorin (litre) 1,4 $ 2.1 $% 50 Benzin (litre) 1,7 $ 2.5 $% 47 Doğalgaz (bin m3)250 $380 $% 52 Elektrik (100 kwh) 9 $ 13 $% 45 Fiyatların genel düzeyindeki toplam artış ( ) % 50 Dolar / TL.1,401,50% 7 Euro / TL.1,752,10 % 20 Büyümek için Yapısal Reformların Devamı Gerekiyor Girdi maliyetlerindeki artışlar (2004 – 2009 arasındaki toplam 5 yıllık süre)

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Esnaf sayısı (Bağkur sigortalı) 2003: 2,3 milyon 2008: 1,9 milyon 2009: 1,8 milyon Perakende Sektöründe Büyüyen Problem

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Birikmiş Vergi ve Prim Borçları Vergi Borçları Anapara + Faiz: 47 milyar TL. (20 milyar’ı faiz) Sosyal Güvenlik Kurumu (anapara + faiz) İşverenler: 23 milyar TL. (5 milyar’ı faiz) Esnaf-Çiftçi: 21 milyar TL. (9 milyar’ı faiz) Vergi ve Sigorta Prim Borçlarının Yeniden Yapılandırılması

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İHRACATA VERİLEN DESTEK ARTMIYOR EXİMBANK NAKDİ DESTEKLERİNİN İHRACATA ORANI DÜŞÜYOR

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yurtiçi Banka Kredileri (milyar TL.) KOBİ Kredileri84,683,9 Diğer Krediler Bankaların Kredi Koşullarını Ağırlaştırmasından En Fazla KOBİ’ler Etkilendi

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yurtiçi Banka Kredilerindeki değişim (Ekim08 – Ocak10) Tüketici Krediler: % 13 Şirket Kredileri: % 3 KOBİ Kredileri: % -5 Ortaboy İşletmeler: %4 Küçük İşletmeler: % -1 Mikro İşletmeler: % -16 (şirket ölçeği küçüldükçe, bankalardan kaynak bulmak zorlaşıyor) Bankaların Kredi Koşullarını Ağırlaştırmasından En Fazla KOBİ’ler Etkilendi

Reel Sektörün Yurtdışı Kredileri Yenileme Oranı ç.% ç.% ç.% ç.% ç.% ’un tamamındaki net yurtdışı kredi ödemesi Bankalar: 4,1 milyar dolar, Reel Sektör: 10,6 milyar dolar Reel Sektör Yurtdışı Kredi Ödemede Dayanıklılığını Gösterdi

DönemVerilen Kefalet AdediKullanılan Kredi Hacmi (milyon TL.) , , , KGF; 2009 sonu itibariyle adet kredi kefaleti başvurusunu incelenmiş ve kredi işlemine, toplam 1,1 milyar TL. kefalet vermiştir. (her 5 başvurunun 3’ü kabul edilmiştir). Bu kefaletler ile Bankalarca Kobi’lere açılan kredi hacmi 1,5 milyar TL.dir. Ayrıca 300 Kobi’nin kredilerinin KGF kefaleti ile yeniden yapılandırılması sağlandı. KREDİ GARANTİ FONU

2010 yılı ilk 3 ayda KGF’nin performansı Kendi Özkaynaklarına dayalı olan KGF Gelen Kredi Kefaleti Talebi: 1,120 adet Kabul Edilen Kredi Kefaleti: 760 adet Sağlanan Kredi Kefaleti miktarı: 123 milyon TL. Hazine’nin kontgarantisine dayalı KGF Gelen Kredi Kefaleti Talebi : 85 adet Kabul Edilen Kredi Kefaleti : 64 adet Bankalarca Kredi kullandırılan: 29 adet Sağlanan Kredi Kefaleti miktarı : 13 milyon TL. KREDİ GARANTİ FONU

YÜKSEK VE İSTİRARLI EKONOMİK BÜYÜME İÇİN GÜÇLÜ EKONOMİ KALİTELİ DEMOKRASİ

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kamu İdaresi Reformu Vergi Sistemi Girdiler üzerindeki kamu yüklerinin düşürülmesi Kayıtdışılıkla daha etkin mücadele Kamu alımlarında yerli üreticiye öncelik Kontrol dışına çıkmış harcama alanlarının reformu Belediyeler Sağlık sistemi Beşeri sermayenin güçlendirilmesi Eğitim sistemi Beceri dönüşümü Güçlü Ekonomi İçin

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yeni bir Anayasa Siyasi Partiler ve Seçim Kanunları Hukuk-Yargı-Mevzuat reformu Kamu yönetimi reformu Kamu hizmetlerinin kalitesinin artırılması Kamu Yönetiminde şeffaflık ve hesapverebilirlik Kamu Personeli reformu Yolsuzluk ve İsrafla etkin mücadele Kaliteli Demokrasi için