ORGANİZASYON
Yönetim ve Organizasyon Yönetici; organizasyon yapı ve süreçlerini kendi amaçları doğrultusunda değiştirme ve belirleme gücüne sahiptir. Yönetici organizasyondan hem etkilenir hem de organizasyonu etkiler.
Organizasyon Organizasyon bir düzen veya düzenlemeyi ifade eder. İş ile iş, İş ile insan ve İnsan ile insan arasındaki ilişkilerdeki düzen ve düzenlemelerdir. Yöneticinin faaliyetlerini; etkileyen, sınırlayan, sonuçlarını belirleyen bir etkiye sahiptir.
Organizasyon; bir işletmedeki işleri, mevkileri, iş görenleri ve aralarındaki otorite ve haberleşme ilişkilerini gösteren bir yapıdır. Organizasyon kişilerin tek başlarına gerçekleştiremeyecekleri amaçları, başkaları ile bir araya gelerek bir grup halinde gayret, bilgi ve yeteneklerini birleştirerek gerçekleştirmelerini sağlayan bir koordinasyon sistemidir.
Organize etme (Örgütleme) Organize etme organizasyon yapısının oluşturulması ile ilgili faaliyetler topluluğudur. Organizasyon tasarımının esası işlerin organizasyon pozisyonları olarak belirlenmesidir. Bu amaçla; bir pozisyonda yapılacak işler bu pozisyona gelecek kişinin sahip olacağı yetkiler bu pozisyona gelecek kişinin hangi bilgi, yetenek ve beceriye sahip olması gerektiği belirlenir.
Organizasyon Tasarımı Organizasyonun tasarımında dikkat edilecek noktalar: Organizasyon kademe sayısı ( max. 7 ) Bölümler ve departmanlar Karar verme otoritesinin dağılımı Bilgi akış sistemi Birimlerin dağılımı Gerekli personelin nitelikleri
İnşaat Projelerinde Saha Çalışmaları için Örnek Organizasyon Şeması
Organizasyon ne için yapılır? İnsan ilişkilerinden tasarruf için yapılır. Optimum sayıda personelle çalışmak için yapılır. Tam istihdam hedeflenir (aylak, gizli işsizin olmadığı ortam)
Klasik fonksiyonel organizasyon yapısı ORGANİZASYON YAPILARI Klasik fonksiyonel organizasyon yapısı ÜST YÖNETİCİ ÜRETİM YÖNETİCİSİ PAZARLAMA YÖNETİCİSİ MUHASEBE YÖNETİCİSİ SATINALMA YÖNETİCİSİ
Projeye özel organizasyon ÜST YÖNETİCİ PAZARLAMA YÖNETİCİSİ ÜRETİM YÖNETİCİSİ MUHASEBE YÖNETİCİSİ X PROJESİNİN YÖNETİCİSİ MÜHENDİSLİK SORUMLUSU İMALAT SORUMLUSU MUHASEBE SORUMLUSU SATINALMA SORUMLUSU SATINALMA YÖNETİCİSİ Diğer projeler de ( Y, Z, . . . gibi ) benzer şekilde devreye girerler
Matriks ilişkilerin başlangıcı ÜST YÖNETİCİ MÜHENDİSLİK BÖLÜMÜ ÜRETİM BÖLÜMÜ PAZARLAMA BÖLÜMÜ MUHASEBE BÖLÜMÜ PROJE YÖNETİCİSİ
Matriks organizasyon yapısı ÜST YÖNETİCİ FONKSİYONEL YÖNETİM MÜHENDİSLİK BÖLÜMÜ ÜRETİM YÖNETİCİSİ MUHASEBE YÖNETİCİSİ SATINALMA YÖNETİCİSİ X - PROJESİNİN YÖNETİCİSİ PROJE EKİBİ Y - PROJESİNİN YÖNETİCİSİ PROJE EKİBİ YATAY İLİŞKİ ORTAK ELEMAN DİKEY İLİŞKİ
Matriks organizasyon yapısının sorunları: Karışıklık ve düzensizliğe açık oluşu, İş ilişkilerinde açıklık ve sorun çözme yaklaşımını gerektirmesi, Kişilerin performansını değerleme sorunu, Beşeri ilişkilerde yumuşaklık, Tam bir haberleşme zorunluluğu, Çatışmalara açık olması, Önderlik gerekliliği.
Şebeke Organizasyonlar Dahili Şebeke Organizasyonu ÜRETİM SATINALMA Organizatörlük (Broker) PAZARLAMA DİZAYN
Dahili Şebeke Organizasyonu Bu tür organizasyonda, bir işletme bünyesindeki temel faaliyetler farklı işletmelerin konusu olmakta, ancak kaynakların tümü yine aynı bünyede kalmaktadır. İşletmenin üst yönetimi, sadece bu farklı işletmelerin faaliyetlerini koordine etmektedir. Holdinglerin kendi bünyelerindeki firmalara iş vermeleri >>> Piyasa rekabetine uygun olmalı
Dengeli Şebeke Organizasyonu SATICI SATICI LİDER İŞLETME SATICI SATICI
Dengeli Şebeke Organizasyonu Belirli bir mal ve hizmeti üretmek için gerekli olan kaynakların birbirinden tamamen bağımsız olan işletmelerin bünyesinde olmasıdır. Birbiri ile ilişki kuran şirketler yönetim ve sahiplik olarak birbirinden bağımsızdır. Lider konumunda bir organizasyon vardır. Diğerleri bu organizasyonun gerçekleştirdiği koordinasyon içinde çalışırlar. Örn: Otomotiv sanayinde çok rastlanan yan sanayi uygulamaları
Dinamik Şebeke Organizasyonu Dizayn Üretici Broker (Organizatör) Satıcı Pazarlama
Dinamik Şebeke Organizasyonu Tüm şebeke içinde lider şirket yok. Şebekedeki her işletme, brokerlık (organizatörlük) fonksiyonu gören “herhangi bir” işletmenin koordinasyonu altında faaliyetlerini birleştirmekte, yani alışveriş içine girmektedir. Herbiri belli konuda uzmanlaşmış bağımsız işletmeler, kendi hedef ve çıkarları doğrultusunda herhangi bir organizatör işletmenin (brokerın) koordinasyonu altında bir şebeke oluşturmaktadırlar. Ortak girişimler (müşterek teşebbüsler; joint-ventures), böyle bir şebekenin tipik örnekleridir.
Yığışım organizasyonu Dış İlişkiler Grubu Üretim Grubu Değişim Grubu Üst Yönetim Personel Grubu Kurmaylar Grubu Proje Elçisi
Yığışım (Cluster) Organizasyonu Temel fikir diğerleri ile aynı: daha esnek olan, daha hızlı karar alabilen, sabit masrafı azalmış ve küçülmüş bir organizasyon yapısı için, temel ve yardımcı fonksiyonlarla ilgili işletme bünyesinde yürütülen iş ve faaliyetleri mümkün olduğu ölçüde işletme dışındaki başka işletmelerden sağlamak; bu şekilde hem “outsourcing” yapmak, hem de hiyerarşik kademeleri azaltmak, yalın hale getirmektir. Outsource; Şirketin sunduğu hizmet veya hizmetleri kendisinin üretmesi yerine, bu hizmetleri dışarıdan daha ucuza ve kalitesi daha yüksek olarak temin etmesidir.
Şebeke Organizasyon Yapılarının Başarısızlık Nedenleri Organizasyon Tipi Dahili Dengeli Dinamik Çalışma Mantığı Bir bünyede toplanan kaynaklar piyasa mekanizması disiplini içinde kullanılır Bir lider organizasyon, değişik organizasyonlarla pazara dayalı ilişkiler kurar Tamamı bağımsız organizasyonlar sürekli veya geçici ilişkilerle belirli değerleri yaratmak üzere bir araya gelirler Büyüme nedeni ile başarısızlık faktörleri Kaynakların piyasanın öngördüğü oranda artırılması ve performans değerlemesi yapılamaması Lider firmaya aşırı bağımlı hale gelmek piyasa ile bağları koparır Uzmanlık alanının çok daralması nedeni ile şebekeye başka firmaların girmesi Değişim yapmama nedeni ile başarısızlık Bünyedeki yöneticilerin piyasa mekanizması yerine emir komutayı tercih etmeleri Şebeke içindeki organizasyonların aşırı yardımlaşma arzusunun yaratıcılığı azaltması Şebekedeki firmalar arasında piyasa şartları dışına çıkan ilişkilerin oluşması
Stratejik Ortaklıklar (Birlikler) (Strategic Alliances) İşletmeler arasında çeşitli şekillerde ortaya çıkan dayanışma ve kaynak birleştirme faaliyetlerinin genel adıdır. Yönetimde proaktif (bilinçli olarak) yaklaşımın somut tarzıdır.
(Learning Organizations) Öğrenen organizasyonlar (Learning Organizations) Ana unsurları: Bilgi yaratmak, Öğrenmek, Çalışanların bu yönde motivasyonu, Ulaşılan sonuçları organizasyon bilgisi haline getirmek, Bu bilgiyi sorun çözmede kullanabilmektir.
Öğrenen organizasyonların özellikleri: Sistematik sorun çözme, Yeni yaklaşımları deneme, Geçmiş deneylerden öğrenme, Bu işi en iyi yapanların tecrübelerinden ve başkalarından öğrenmek, Bilginin hızla ve etkin bir şekilde kullanılması.
Birbirine Bağlı İşletmeler Sanal Organizasyon Birbirine Bağlı İşletmeler (Şebeke)
SANAL ORGANİZASYON Sanal organizasyon, değişik coğrafi bölgelerdeki işletmelerin, belirli ürünlerin üretimi amacı ile haberleşme teknolojisi yardımıyla birbirlerine bağlanan, uyumlu hale gelen ve sanki tek bir işletme varmış gibi çalışan bir organizasyondur. Temel yeteneklerin, kaynakların ve müşteri-pazar fırsatlarının bir araya geldiği yapı.
Şebeke Organizasyon Sanal Organizasyon Her sanal organizasyon bir şebeke organizasyondur. Şebeke türü yapılanma geçici de olabilir, kalıcı da olabilir. Bölünüp eklenme birim bazındadır. Sanal Organizasyon Şebeke organizasyonun özel bir şeklidir. Her şebeke organizasyonu bir sanal organizasyon değildir. Yapılanma geçicidir, proje bazındadır. Projenin amaçlarına ulaşması ile sona erer. Lider tek değildir. Projeden projeye ve amaca göre değişir. Bölünüp eklenme kişiye kadar inebilir.
Kaynaklar Koçel, T., “İşletme Yöneticiliği” Galipoğulları, N., “Uygulamalı Toplam İnşaat Yönetimi”
BUGÜNLÜK BU KADAR , HOŞCAKALIN ! . . .