DOĞUM ÖNCESİ GELİŞİM VE DOĞUM BÖLÜM 3 DOĞUM ÖNCESİ GELİŞİM VE DOĞUM
Bu bölüm döllenmeden doğuma giden gerçekten dikkat çeken gelişimleri sıralar. Düşünün, bir zamanlar siz, annenizin karnındaki bir sıvı denizinde yüzen bir organizmaydınız. Hadi şimdi anne rahminde oluştuğunuz andan doğumunuza kadar gelişiminizin nasıl olduğuna bakalım. Biz doğum öncesi dönemdeki normal gelişim kadar, bu dönemdeki hasarları da keşfedeceğiz (önceki öyküde bahsedilen civa düzeyinin yüksekliğinde olduğu gibi). Biz aynı zamanda doğum sürecini ve yeni doğanın değerlendirilmesinde kullanılan testleri de inceleyeceğiz; doğum sonrasında ebeveyn uyumunu tartışacağız ve ebeveyn –bebek bağlanmasını değerlendireceğiz.
Doğum Öncesi Gelişim Doğum Doğum Sonrası Dönem
A) Doğum Öncesi Gelişim a) Doğum Öncesi Gelişim Evreleri Tipik doğum öncesi gelişim döllenme ile başlar ve 266-280 gün (38-40 hafta arası) devam ederek doğumla sonlanır. Üç döneme ayrılabilir: Germinal, embriyonik ve fetal.
Germinal Dönem: Döllenmeden sonraki ilk iki hafta içinde gerçekleşen doğum öncesi gelişim dönemidir. Zigot’un oluşumunu, devam eden hücre bölünmesini ve zigot’un uterus duvarına tutunmasını içerir.
Blastosist: Germinal dönem boyunca gelişen iç hücreler tabakasıdır Blastosist: Germinal dönem boyunca gelişen iç hücreler tabakasıdır. Bu hücrelerden daha sonra embriyo gelişir. Trafoblast: Germinal dönemde gelişen dışsal hücre tabakasıdır. Bu hücreler embriyo için beslenme ve destek sağlarlar.
Embriyonik Dönem: Döllenmeden sonra 2-8 haftada meydana gelen doğum öncesi gelişim evresidir. Embriyonik dönem boyunca hücrelerin farklılaşma hızı keskinleşir. Hücrelerin biçimlenmesi için destek sistemleri ve organlar ortaya çıkar.
ŞEKİL 3.1 GERMİNAL DÖNEMDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER: Döllenmeden tam bir hafta sonra blastosist hücreleri özelleşmeye başlamıştır. Germinal dönem blastosistin uterus duvarına yuvalanması ile sonlanır.
Amnion: Gelişmekte olan embriyonun içinde yüzdüğü temiz sıvı ile kaplı bir torba veya bot şeklinde yaşam destek sistemidir. Göbek Kordonu: Bebeği iki atar damar ve bir toplardamar ile plasentaya bağlayan yaşam-destek sistemi Organogenez: Doğum öncesi gelişimin ilk iki aylık süresinde yer alan organ oluşumu.
Plasenta: İçinde anne ve bebeğin küçük kan damarlarının sarmal olduğu disk biçiminde doku grubundan oluşmuş yaşam –destek sistemidir.
Fetal Dönem: Fetal dönem normal gebeliklerde döllenmeden sonra iki aylıktan doğuma kadar yaklaşık 7 ay devam eden doğum öncesi dönemidir. Bu dönem boyunca büyüme ve gelişme kendi dramatik seyrini sürdürür.
ŞEKİL 3.4 SİNİR SİSTEMİNİN ERKEN OLUŞUMU: Fotoğrafta, 6 haftalık insan embriyosunun sinir sisteminin, ilkel kanal biçimindeki görüntüsü verilmektedir.