TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
8. SINIF 3. ÜNİTE BİLGİ YARIŞMASI
Advertisements

KANSER.
NOKTA, DOĞRU, DOĞRU PARÇASI, IŞIN, DÜZLEMDEKİ DOĞRULAR
ONKOLOJİDE ERKEN TANININ YERİ
KANSER NEDİR ?.
Prostat Hastalıkları: Doğru Sanılan Yanlışlar, Bilinmeyen Gerçekler
Diabetik Nefropati Son dönem böbrek yetmezliğinin 1/3 nedenidir ve görülme sıklığı hızla artmaktadır. Tip 1 DM otoimmün mekanizma; insülin ve C-peptit.
KARACİĞER TRANSPLANTASYON ENDİKASYONLARI
4 Kare Problemi 4 Kare Problemi Hazır mısın? B A Bu şekle iyi bak
SİGARA VE ALT SOLUNUM YOLU HASTALIKLARI
BT’de Hasta Çekim Pozisyonları ve Teknikleri
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ, TIP FAKÜLTESİ, ÜROLOJİ AD
TÜMÖR BELİRTEÇLERİ Prof.Dr.Emel Zengin.
ZAMBAK 1 SORU BANKASI UĞUR CESUR 1 ZAMBAK 1 SORU BANKASI ÖZEL SORULARI Hazırlayan: UĞUR CESUR.
SLAYTI MUTLAKA SESLİ İZLEYİNİZ… İYİ SEYİRLER…
Malign Mezotelyoma da kanser belirteçlerin rolü: Retrospektif bir çalışma Abdullah Çetin Tanrıkulu, Abdurrahman Abakay, Özlem Abakay, Cengizhan Sezgi,
KANSER NEDİR? Sağlık Slayt Arşivi:
Safra Kesesi ve Safra Yolları Hastalıkları
Yard.Doç.Dr.Ü.Seçil BABAOĞLU FTR AD
1. 2 SERUM ÖRNEKLERİNDE HDV VİREMİ BELİRLEMEDE ANTİ-HDV ENZİM İMMUNOASSAY GÖSTERGESİ Dr. Özlem Aydemir Doç. Dr. Mehmet Özdemir 3.
Kanser tedavisi uygulanan hastaların beslenme durumunun değerlendirilmesi ve takibi- Terminal dönemde beslenme desteği yapılmalı mıdır? Artıları ve eksileri.
Tümör Markerları Yrd. Doç. Dr. Ahmet GENÇ Adıyaman Üniversitesi
(1 - 7 NİSAN).
Mehmet UZUN1, Harun AKAR1, Alev GÜRGÜN2
AMİNO ASİTLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ I
1 LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ VII Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006.
ÜRO-ONKOLOJİYE GİRİŞ Doç. Dr. Enver ÖZDEMİR
Kanser artıyor mu? Dr. Yavuz Dizdar İ.Ü. Onkoloji Enstitüsü.
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI IV
Tümör Belirteçleri Prof. Dr. Yıldız Dinçer.
KARACİĞER FONKSİYON TESTLERİ
Sistemleri Anatomisi ve fizyolojisi
BURSA İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Eğitim Şubesi Müdürlüğü
DENETLEYİCİ SİSTEMLER
KANIN BİLEŞİMİ VE İŞLEVLERİ
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ XV
ERİŞKİNDE TARAMA TESTLERİ
BOŞALTIM VE BOŞALTIM SİSTEMİ NE DEMEKTİR?
BOŞALTIM SİSTEMİ VE SAĞLIĞI
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI III
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI V
Malign Plevral Sıvılar ve Mezotelyoma
24 yaşında Bayan İzmir Öğretmen
Toplama Yapalım Hikmet Sırma 1-A sınıfı.
KARBOHİDRATLARIN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ III
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ XIII
CANLI VÜCUDUNDA BOŞALTIMA NEDEN İHTİYAÇ VARDIR?
Dolaşım Sistemi Hastalıkları Patolojisi
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ I
ALANYA TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ
1-7 NİSAN KANSER HAFTASI.
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ II
Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı
PLAZMA PROTEİNLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ II
KANSER ve ÖNLEME.
AKUT MİYOKARD İNFARKTÜSÜNÜN DİAGNOSTİK LABORATUVAR BELİRLEYİCİLERİ I
TÜMÖR BELİRTEÇLERİ (T.B.)
ENZİMLERİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ I
EĞİTİM ŞUBESİ Burcu ORTAKCI
BÖLÜM 7 Hepatobiliyer ve Pankreas Hastalıkları
KANSER VE GENETİK.
KANSER VE NEDENLERİ HAZIRLAYANLAR SİNEM SAPMAZ 5/I BEYZA KARABAL 5/İ.
KLİNİK NÜKLEER TIP UYGULAMALARI
KANSERLİ HASTALARDA MUAYENE.
Prof. Dr. Zeliha Büyükbingöl
Onkolojik Nükleer Tıp Uygulamaları
(1 - 7 NİSAN). KANSER NEDİR? HÜCRELERİN KONTROLSÜZ OLARAK SÜREKLİ ÇOĞALMALARI SONUCU OLUŞAN, YAKINDAKİ VE UZAKTAKİ BAŞKA ORGANLARA DA YAYILARAK KİŞİYİ.
İdrar tahlilinde neler test edilir ? Standart bir idrar tahlilinde test edilen kimyasal ve mikroskopik maddeler aşağıda sıralanmıştır. Bunların dışında.
(1 - 7 NİSAN).
HAZIRLAYAN CEMİLE YİĞİT 8/B 516. ÖĞRETMENİM Özay TER DERS: FEN BİLİMLERİ KONU: KANSER NEDİR? ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Sunum transkripti:

TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006

Tümör (kanser), Vücudumuzun herhangi bir hücre veya hücre topluluğunun kontrolsüz bir şekilde çoğalması, büyümesi, çevredeki ve uzaklardaki dokulara yayılması (buna metastaz denir) sonucu dokunun, organlarının ve vücudun işlev görememesine yol açan, ve kötü huylu ise (malign) ölüm ile sonuçlanan ciddi bir hastalıktır.

Kanser ve komplikasyonlarından ölüm, Amerika ve birçok batı ülkesinde kardiyovasküler hastalıklardan sonra ikinci sıradadır.

Kanser, uzun zamanlı süreç ve dört zorunlu faz boyunca gelişir: -İndüksiyon fazı -İnsitu faz (lokal faz) -İnvazyon fazı -Disseminasyon fazı

Kanserin, indüksiyon fazında saptanması idealdir Kanserin, indüksiyon fazında saptanması idealdir. Ancak bilimsel olarak bu imkansızdır. Çünkü bu fazda kişide hiçbir bulgu yoktur. İkinci faz olan insitu fazda kanseri yakalamak, ikinci ideal seçenek olmaktadır. Çeşitli vücut sıvılarındaki düzeyi tümörün varlığı ve gelişimi ile ilişkili bir maddenin tümör belirteci (marker) olduğu söylenebilir.

Bilim adamları ve hekimler, özgül, güvenilir ve kolaylıkla belirlenebilir bir tümör belirteci arayışını sürdürmektedirler. Ancak bu güne kadar, bu özelliklerin tümünü içeren bir bileşik bulunamamıştır. Kanserli dokulardan kaynaklanan ve çeşitli vücut sıvılarında artan pek çok biyolojik bileşik tümör belirteci olarak kullanılabilmektedir.

Tümör belirteçlerinin sınıflandırılması: Protein tümör belirteçleri Enzim tümör belirteçleri Hormon tümör belirteçleri Küçük molekül ağırlıklı bileşikler (sekrete edilen tümör antijenleri) Hücre yüzey reseptörleri, hücre markerleri

AFP: Alpha Feto Protein Uygulama alanları Karaciğer kanseri Yumurtalık kanseri Testis kanseri Diğer yükselme sebepleri Hamilelik Kronik karaciğer hastalığı

CEA: Carcino Embryionic Antigen Uygulama alanları Kolorektal kanserler Meme kanseri Akciğer kanseri Mide kanseri Pankreas ve safra kesesi kanserleri Tiroid kanseri Yumurtalık kanseri Rahim kanseri Diğer yükselme sebepleri Sigara Alkol Mide, bağırsak sistemi, karaciğer, ve akciğerin iyi huylu patolojilerinde

PSA: Prostat Specific Antigen Uygulama alanları Prostat kanseri: Son yıllardaki çalışmalar serbest/total PSA oranının iyi huylu prostat büyümesi ile prostat kanserini birbirinden ayırmada yararlı olmuştur. Diğer yükselme sebepleri Mesane kateterizasyonu Prostat biyopsisi Rektal tuşe Prostat hipertrofisi İdrar zorluğu Akut prostatit Prostat infarktı

PAP: Prostatic Acid Phosphotase Uygulama alanları Prostat kanseri Diğer yükselme sebepleri Rektal tuşe Prostat biyopsisi İyi huylu prostat büyümesi Akut prostatit İdrar zorluğu

HCG: Human Chorionic Gonadotropin Uygulama alanları Testis tümörleri Hidatiform mol Koryokarsinoma Diğer yükselme sebepleri Marijuana içilmesi Primer testis yetmezliği Hamilelik Artmış serbest β-HCG düzeyleri hem kemoterapinin optimizasyonunda, hem de HCG bulunmayan durumlarda önemlidir.

CALCITONIN Uygulama alanları Medüller Tiroid kanseri Diğer yükselme sebepleri Hiperparatiroidizm Böbrek yetmezliği Lösemi Miyeloproliferatif bozukluklar Akciğer kanseri

CA 125 Uygulama alanları Yumurtalık kanseri Endometrium kanseri Fallop tüp kanseri Diğer yükselme sebepleri Menstürasyon Hamilelik Endometriozis, perikardit, pelvis enflamasyonu Pankreatit, kronik karaciğer hastalığı, siroz Plevral, peritoneyal ve perikardiyal sıvı birikmesi Akciğer kanseri Pankreas kanseri Mide kanseri Kolorektal kanseri

CA 19 - 9 Uygulama alanları Pankreas kanseri Kolorektal kanseri Gastrik kanser Safra yolları kanseri Diğer yükselme sebepleri Sarılık Mide, bağırsak kanalında, pankresada, karaciğerde, safra kesesinde iyi huylu urlar Diabetik nefropati Romatizmal hastalıklar Yumurtalık kanseri Meme kanseri

CA 15-3 Uygulama alanları Meme kanseri Diğer yükselme sebepleri Göğüste iyi huylu urlar Kronik karaciğer hastalığı Üriner enfeksiyonlar Akut pankreas iltihabı Otoimmün hastalıklar Yumurtalık kanseri Kolorektal kanserler Akciğer kanseri

β-2-MİKROGLOBULİN Uygulama alanları Multiple Myoloma Hodgkin Lenfoma Diğer yükselme sebepleri Kronik enflamasyon hastalıkları Viral hepatitler Enfeksiyöz mononukleozis

TPS: Doku polipeptid spesifik antijeni (Sitokeratin 18) Uygulama alanları Meme, yumurtalık, serviks, prostat, akciğer ve mide-bağırsak tümörlerinin izlenmesinde. Diğer yükselme sebepleri Mide-bağırsak hastalıkları Akut, kronik karaciğer hastalıkları Pankreas hastalıkları Böbrek hastalıkları Doku zedelenmesi Enflamasyon

Tümör belirteçlerinin klinik kullanım amaçları: Neoplazi taranması Kanser tanısı Kanserin sınıflandırılması Prognozun belirlenmesi Tedavi takibi Rekürrens takibi Metastaz takibi...

Tümör belirteçlerinin tayini, spektrofotometrik, nefelometrik, radyoimmünoassay (RIA), lüminesan immünoassay (LIA) ve enzim immünoassay (EIA) yöntemleri ile gerçekleştirilir.