AMİNO ASİTLER, PEPTİTLER VE PROTEİNLER

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
Amino Asitler.
Advertisements

AMİNO ASİTLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ II
PROTEİNLER.
Proteinler Peptit bağı ve özellikleri Polipeptitler ve özellikleri
Proteinler küçük veya büyük moleküller olabilir
AMİNO ASİTLER ve BİYOSENTEZİ
Amino Asitlerin Asit-Baz Kimyası
Amino Asitlerin Asit-Baz Kimyası
Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2009
Doç. Dr. Ufuk Çakatay Doç. Dr. Hakan Ekmekçi
AMİNO ASİDLER ve PROTEİNLER
Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2009
DEMİR METABOLİZMASI VE ANEMİLER I
Protein ve Amino Asit Metabolizması
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI VIII
AMİNO ASİTLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ I
AMİNO ASİTLER Prof. Dr. Kader KÖSE
BÖLÜM 3 PROTEİNLER Molekül yapısı Fonksiyonları Primer yapı Bağlar
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI IV
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI VII
Proteinlerin Metabolizması Prof Dr.Tülay AKÇAY
PROTEİNLERİN SİNDİRİM VE EMİLİMLERİ
Protein Metabolizması
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI III
PROTEİNLERİN 3 BOYUTLU YAPISI Prof. Dr. Kader KÖSE
BESİN MADDELERİ.
PEPTİDLER Prof. Dr. Kader KÖSE.
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI VI
AMİNO ASİTLERİN BİYOSENTEZİ VE ANAPLEROTİK REAKSİYONLAR (1 saat)
BİYOKİMYA I (2. DERS).
Amino asid azotunun Metabolizması ve ÜRE SİKLUSU
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI: AZOT DENGESİ
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI IX
PROTEİNLER VE AMİNOASİTLER
AMİNOASİT METABOLİZMASI
PROTEİNLER Öğr.Gör.Sibel Bayıl.
PROTEİNLER Proteinler tüm hayati olayların gerçek temeli olarak çok büyük fizyolojik öneme sahip olan gıda maddeleri bileşenlerinin bir grubudur. Proteinler.
AMİNOASİTLERİN ÖZEL ÜRÜNLERE DÖNÜŞÜMÜ
PROTEİN KATABOLİZMASI
AMİNO ASİTLER ?Can you give me some examples of what chemicals you think youve used, or how you think chemistry may have impacted your life?
Biyolojik Makromoleküller
PROTE İ NLER Proteinler tüm hayati olayların gerçek temeli olarak çok büyük fizyolojik öneme sahip olan gıda maddeleri bile ş enlerinin bir grubudur.
PROTEİNLER.
Amino asidlerin metabolizması. Transaminasyon.
PROTEİNLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE FONKSİYONLARI
PROTEİNLER.
PROTEİNLER
PROTEİNLER. Amino asitlerin belirli türde, belirli sayıda vebelirli diziliş sırasında karakteristik düz zincirde birbirlerine kovalent bağlanmasıyla oluşmuş.
Proteinlerin Kalitatif Tayini
PROTEİNLERİN TANIMLANMASI
Amino Asitler ve Proteinler
Amino Asitler ve Proteinler
Amino asit ve Peptid Yapısı
AMİNO ASİTLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ I
PEPTİDLER.
Okzaloasetat açığa çıkartanlar:
PROTEİNLER 2.
Polar Asidik Yan Zincirliler
HÜCRENİN KİMYASAL YAPISI
Amino Asitler ve Proteinler
Amino asitlerin karbon iskeletlerinin yıkılması sonucu şu 7 ara ürün ortaya çıkabilir:
CANLI VE BİYOKİMYA Prof. Dr. Zeliha Büyükbingöl.
Amino Asit Metabolizması
Protein Metabolizması 2 -Üre Siklusu-
Protein Metabolizması
PROTEİNLER.
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI II
Proteinler.
CANLI VE BİYOKİMYA Prof. Dr. Zeliha Büyükbingöl.
Sunum transkripti:

AMİNO ASİTLER, PEPTİTLER VE PROTEİNLER AMİNO ASİTLER, PEPTİTLER VE PROTEİNLER. PLAZMA VE DİĞER VÜCUT SIVILARINDAKİ PROTEİNLER

Amino asitler standart amino asitler nonstandart amino asitler proteinlerin yapısında bulunmayan amino asitler

Standart amino asitler

Standart amino asitlerin sınıflandırılması Nonpolar, alifatik R gruplu amino asitler Genellikle nonpolar, aromatik R gruplu amino asitler Polar, fakat yüksüz R gruplu amino asitler Negatif yüklü R gruplu amino asitler Pozitif yüklü R gruplu amino asitler

Nonpolar, alifatik R gruplu amino asitler Glisin (Gly, G), R grubu H olan amino asittir; amino asitlerin en basit yapılısı ve en az interaktif olanıdır Alanin (Ala, A), R grubu metil olan amino asittir Valin (Val, V), Lösin (Leu, L), İzolösin (Ile, I), dallı yan zincirli amino asitlerdir Prolin (Pro, P), yapısındaki amino grubu imino grubu (-NH) halinde ve bir halkalı yapı içinde olan amino asittir

Genellikle nonpolar, aromatik R gruplu amino asitler Fenilalanin (Phe, F), metil grubuna fenil grubu bağlanmış alanin yapısında amino asittir Tirozin (Tyr, Y), fenil grubuna hidroksil grubu bağlanmış fenilalanin yapısında amino asittir Triptofan (Trp, W), indol halkası içeren amino asittir

Polar, fakat yüksüz R gruplu amino asitler Serin (Ser, S), metil grubuna hidroksil grubu bağlanmış alanin yapısında amino asittir Treonin (Thr, T), serin gibi hidroksil grubu içeren amino asittir Sistein (Cys, C), sülfhidril (tiyol) grubu içeren amino asittir Metiyonin (Met, M), kükürt ve aynı zamanda metil grubu içeren amino asittir Asparajin (Asn, N), Aspartatın amididir Glutamin (Gln, Q), Glutamatın amididir

Negatif yüklü R gruplu amino asitler Aspartat (Asp, D), -pozisyonunda ikinci bir karboksil grubu içeren amino asittir Glutamat (Glu, E), - pozisyonunda ikinci bir karboksil grubu içeren amino asittir

Pozitif yüklü R gruplu amino asitler Lizin (Lys, K), alifatik zincirde -pozisyonunda ikinci bir amino grubu içeren amino asittir Arjinin (Arg, R), pozitif olarak yüklü guanidino grubu içeren amino asittir Histidin (His, H), imidazol grubu içeren amino asittir

Standart amino asitlerin özellikleri Glisinden (Gly, G) başka bütün standart amino asitler optikçe aktif iki stereoizomere veya enantiyomere sahiptirler. Protein moleküllerindeki amino asitler L-stereoizomerler Bir tek amino grubuna ve bir tek karboksil grubuna sahip standart amino asitler, nötral sulu çözeltilerden zwitterion olarak bilinen, tam olarak iyonlaşmış şekillerde kristalize edilebilirler

Amino asitlerin kimyasal tepkimeleri Amino asitlerin amino grupları ile verdikleri tepkimeler Amino asitlerin karboksil grupları ile verdikleri tepkimeler Amino asitlerin amino ve karboksil gruplarının birlikte verdikleri tepkimeler Amino asitlerin R grupları ile verdikleri tepkimeler (renk tepkimeleri) Amino asitlerin tüm gruplarının katılımı ile verdikleri tepkime

Amino asitleri tanımlama deneyleri Amino asitlerin amino grupları ile verdikleri reaksiyonlara dayanan tanımlama deneyleri: Van Slyke deneyi: Nitröz asitle azot gazı çıkışı Amino asitlerin amino ve karboksil gruplarının birlikte verdikleri reaksiyonlara dayanan tanımlama deneyleri: Ninhidrin deneyi: Ninhidrin ile mavi-menekşe renk Amino asitlerin renk reaksiyonlarına dayanan tanımlama deneyleri: Fenil halkası için Ksantoprotein deneyi: Konsantre nitrik asit ile ısıtma sonucu sarı renk

Nonstandart amino asitler 4-Hidroksiprolin 5-Hidroksilizin 6-N-metillizin -karboksi glutamat Desmozin Selenosistein

Peptitler İki amino asitten dipeptit, üç amino asitten tripeptit,… 10’a kadar olan amino asitten oligopeptit, daha çok amino asitten ise polipeptit meydana gelir; yüzlerce amino asitten oluşan polipeptitler proteinlerdir

Fizyolojik etkiye sahip dipeptitler Karnozin, -alanil histidin yapısındadır Anserin (metil karnozin), -alanil-N'-metil histidin yapısındadır Aspartam (Nutrasweet), L-aspartil-L-fenilalanil metil ester yapısındadır. Yapay tatlandırıcı olarak kullanılır.

Fizyolojik etkiye sahip tripeptitler Glutatyon (GSH; GSSG), -glutamil sisteinil glisin yapısındadır Tirotropin salıverici faktör, piroglutamil histidil prolinamid yapısındadır

Fizyolojik etkiye sahip pentapeptitler Metiyonin enkefalin, (Tyr-Gly-Gly-Phe-Met) yapısındadır Lösin enkefalin, (Tyr-Gly-Gly-Phe-Leu) yapısındadır

Fizyolojik etkiye sahip oktapeptitler Dinorfinler, hipotalamusta oluşturulurlar; morfin benzeri aktiviteleri vardır ve iştahın düzenlenmesinde rol oynarlar

Fizyolojik etkiye sahip nonapeptitler Bradikinin

Proteinler amino asitlerin belirli türde, belirli sayıda ve belirli diziliş sırasında karakteristik düz zincirde birbirlerine kovalent bağlanmasıyla oluşmuş polipeptitlerdir. amino asitlerin polimerleridirler.

Proteinlerin yapılarındaki bağlar Kovalent bağlar Peptit bağları Disülfit bağları Kovalent olmayan bağlar Hidrojen bağları İyon bağları Hidrofob bağlar (apolar bağlar)

Protein moleküllerinin yapısı ve konformasyonu Peptit bağlarıyla Tüm bağlarla Polipeptit omurganın özelliği ve özellikle hidrojen bağlarıyla Molekül ağırlığı 100000’in üzerinde olan proteinlerde

Proteinlerin özellikleri Proteinler, çeşitli etkilerle denatüre olurlar Proteinler, amfoter maddeler yani amfoter elektrolit veya amfolittirler Proteinler, polipeptit zincirindeki peptit bağlarının su girişi ile yıkılması sonucu hidroliz olurlar

Proteinlerin yapılarına göre sınıflandırılmaları Basit proteinler Bileşik proteinler Türev proteinler

Basit proteinler Globüler proteinler: Albüminler, Globülinler, Globinler, Glutelinler, Prolaminler, Protaminler, Histonlar. Fibriler proteinler: Keratin, elastin, fibrinojen, miyozin.

Bileşik proteinler Glikoproteinler: Kollajen Proteoglikanlar Lipoproteinler Fosfoproteinler: Kazein Nükleoproteinler Metalloproteinler: Ferritin, transferrin, seruloplazmin Kromoproteinler: Hemoglobin, miyoglobin, sitokromlar, peroksidaz

Türev proteinler Primer türev proteinler (denatüre tip proteinler): protean metaprotein koagule proteinler Sekonder türev proteinler: Proteozlar (albüminozlar) Peptonlar Oligopeptitler Peptitler

Proteinlerin biyolojik rollerine göre veya fonksiyonel olarak sınıflandırılmaları Katalitik proteinler: Amilaz, pepsin, lipaz Taşıyıcı proteinler (transport proteinleri): Serum albümin, hemoglobin, lipoproteinler, transferrin Besleyici ve depo proteinler: Ovalbümin, kazein ferritin Kontraktil proteinler: Miyozin, aktin Yapısal proteinler: Kollajen, elastin Savunma (defans) proteinleri: İmmünoglobülinler, kan pıhtılaşma proteinleri Düzenleyici proteinler: İnsülin, büyüme hormonu Diğer proteinler: Fonksiyonları henüz daha fazla bilinmeyen ve kolayca sınıflandırılmayan çok sayıda protein

Proteinleri tanımlama deneyleri Denatürasyon ve çökme tepkimeleri ile tanımlanma deneyleri Sülfosalisilik asit ile çöktürme Konsantre nitrik asit ile çöktürme Triklorasetik asit (TCA) ile çöktürme Isıtma ile çöktürme Renk tepkimeleri ile tanımlanma deneyleri Biüret tepkimesi ile mor renkli kompleks oluşması

Protein ve amino asitlerin vücuda alınması Besinlerden kaynaklanan amino asitlere ek olarak önemli miktarda amino asit doku metabolizması sırasında sentezlenmektedir, ayrıca hücreler içindeki proteinler devamlı olarak yıkılmakta ve yeniden sentezlenmektedir.

Amino asit havuzu ve azot dengesi Total azot alınımı ile azot kaybı arasındaki fark, azot dengesi olarak tanımlanır. Azot için; alınım>atılım olduğunda pozitif azot dengesi, atılım>alınım olduğunda negatif azot dengesi söz konusudur.

Esansiyel ve esansiyel olmayan amino asitler Esansiyel amino asitler: Vücutta sentezlenemezler, dışarıdan alınmaları zorunludur. valin, lösin, izolösin, treonin, metionin, fenilalanin, triptofan, lizin ve gelişmekte olanlarda arjinin ile histidin Esansiyel olmayan amino asitler: Vücutta glikoliz ve sitrat döngüsündeki ara ürünlerden sentezlenebilirler. glisin, alanin, serin, sistein, prolin, tirozin, glutamat, glutamin, aspartat, asparajin ve erişkinlerde arjinin ile histidin

Amino asitlerin hücre içindeki reaksiyonları Transaminasyon: Bir amino asidin amino grubunun bir keto aside taşınması (yeni amino asitler oluşur) Deaminasyon: Amino asitlerdeki amino grubunun amonyak şeklinde ayrılması (keto asitler oluşur) Amino asitlerden metil ve diğer 1 karbonlu birimlerin sağlanması (çeşitli bileşikler oluşur) Dekarboksilasyon: Amino asidin yapısındaki karboksil grubunun CO2 halinde ayrılması (biyojen aminler oluşur)

Amino asit azotunun atılımı Glukoz-alanin döngüsü

Plazma veya serum proteinleri

Protein metabolizması bozuklukları Serum proteinlerinde değişiklikler (Disproteinemiler): Hiperproteinemi Hipoproteinemi Dokularda normalde bulunmayan proteinlerin ortaya çıkışı Amiloidoz Beslenim eksikliği (malnutrisyon) ile ilgili durumlar Kwashiorkor Marasmus

Amino asit metabolizması bozuklukları Mental gerilikle birlikte olan amino asit metabolizması bozuklukları Membran transportu bozukluğu ile ilgili amino asit metabolizma bozuklukları Amino asit ve metabolitlerinin depolanması ile ilgili bozukluklar

Mental gerilikle birlikte olan amino asit metabolizması bozuklukları Fenilketonüri: Fenil alanin metabolizması bozukluğu Homosistinüri: Metiyonin metabolizması bozukluğu Akça ağaç şurubu idrar hastalığı: Dallı zincirli amino asitlerin metabolizması bozukluğu Hiperglisinemi: Glisin metabolizması bozukluğu Histidinemi: Histidin metabolizması bozukluğu Hiperprolinemi: Prolin metabolizması bozukluğu Hiperammonemiler: Üre sentezi bozukluğu

Membran transportu bozukluğu ile ilgili amino asit metabolizma bozuklukları Hartnup hastalığı: Triptofan metabolizması bozukluğu Glisinüri: Böbreklerde glisin geri emilimi bozukluğu Sistinüri: İdrarda fazla miktarda sistin atılması

Amino asit ve metabolitlerinin depolanması ile ilgili bozukluklar Primer hiperoksalüri: Glisin metabolizması bozukluğu Sistinozis: Özellikle retiküloendoteliyal sistemde olmak üzere sistin kristallerinin birçok doku ve organda birikmesi Alkaptonüri: Tirozin metabolizması bozukluğu