HAZIRLAYAN : ARKIN KURT Fen ve Teknoloji/Fen Bilgisi Öğretmeni Hücre HAZIRLAYAN : ARKIN KURT Fen ve Teknoloji/Fen Bilgisi Öğretmeni

Canlıları oluşturan birimlere hücre adı verilir.

Canlıları oluşturan hücreleri mikroskop sayesinde daha iyi inceleriz.

İlk mikroskobu Zacharias Janssen bulmuştur İlk mikroskobu Zacharias Janssen bulmuştur. Daha sonra Antonie Van Leeuwenhoek günümüzdeki mikroskoplara en yakın mikroskobu geliştirmiştir.

Robert Hooke kendi yaptığı basit mikroskopla incelediği şişe mantarındaki boş odacıklara hücre demiştir. Böylece ilk hücre adını o kullanmıştır.

Günümüzde çok daha gelişmiş mikroskoplar sayesinde hücrelerle ilgili bir çok özellik öğrenilmiştir.

Peki siz hücre hakkında ne biliyorsunuz?

SOĞAN ZARI HÜCRELERİ

SOĞAN ZARI HÜCRELERİ

SOĞAN ZARI HÜCRESİ

Öyleyse önce bitki hücresini inceleyelim.

Bitki Hücresi

BİTKİ HÜCRESİ

BİTKİ HÜCRESİ

BİTKİ HÜCRESİ

BİTKİ HÜCRESİ KLOROPLAST SİTOPLAZMA ÇEKİRDEK HÜCRE DUVARI HÜCRE ZARI KOFUL

Şimdi de hayvan hücresini inceleyelim.

Hayvan Hücresi

HAYVAN HÜCRESİ

HAYVAN HÜCRESİ

Bitki Hücresi ve Hayvan Hücresini Karşılaştıralım

HAYVAN VE BİTKİ HÜCRESİ

Peki hem bitki hücresini hem de hayvan hücresini oluşturan temel yapıların neler olduğunu söyleyebilir miyiz?

HÜCRE ZARI ÇEKİRDEK SİTOPLÂZMA HÜCRE DUVARI

Hücre Zarı: Hücreleri dış ortamdan ayıran yapıdır Hücre Zarı: Hücreleri dış ortamdan ayıran yapıdır. Üzerinde bulunan geçitler sayesinde hücre içerisine bazı maddelerin girişine ve hücre dışına bazı maddelerin çıkışına izin verir. Bazı maddelerinde hücre girmesine kesinlikle izin vermez. Bu özellikleri ile hücre zarı seçici-geçirgen bir özelliğe sahiptir.

Sitoplazma: Hücrede gerçekleşen yaşamsal faaliyetler hücrenin bu kısmında görülür. İçerisinde özel faaliyetler için özelleşmiş organel adı verilen yapılar bulunur. Bu organeller hücrenin tüm yaşamsal faaliyetlerini gerçekleştirir. Sindirim, solunum, taşınım, üretim, vb.

Çekirdek: Hücrede gerçekleşen bütün olayları yöneten merkezdir Çekirdek: Hücrede gerçekleşen bütün olayları yöneten merkezdir. Çekirdek içerisinde kalıtsal özellikleri taşıyan yapılar bulunur. Bazı ilkel hücrelerde çekirdek yoktur. Bu nedenle kalıtsal özellikleri taşıyan yapılar sitoplazma içerisinde dağınık olarak bulunur.

Mitokondri: Hücre içinde tüm faaliyetlerin yürütülebilmesi için gerek duyulan enerji mitokondriler tarafından üretilir.

Plastitler Yalnızca bitki hücrelerinde bulunur. Hücrelerde kloroplast, kromoplast ve lökoplast olmak üzere üç tip plastit bulunur. Kloroplast: Bitkilerde fotosentez olayının gerçekleştiği, bitkiye yeşil rengi veren plastitlerdir. Kendilerine özgü DNA ları olduğu için bölünme özelliğine sahiptirler. Kromoplast:Bitkilerdeki çiçek ve meyvelere sarı, turuncu ve kırmızı rengi veren plastitlerdir. Lökoplast: Bitkilerin ışık görmeyen renksiz plastitleridir. Bitkilerin besinlerinin depolandığı organeldir.

Kloroplast: Yalnızca bitki hücrelerinin yeşil kısımlarında bulunur ve güneş ışığı yardımı ile bitkilerin besin üretmesini sağlar. Yeşil renkte olması nedeni ile bitkilere yeşil rengi veren organeldir.

Koful: Bitki ve hayvan hücrelerinde de bulunur Koful: Bitki ve hayvan hücrelerinde de bulunur. Ancak sayısı ve büyüklükleri bitki hücrelerinde çok daha fazladır. Hücre içi atık maddeleri ve besinleri depo eder.

Ribozom Hücredeki görevi protein sentezlemektir. Virüsler hariç tüm hücrelerde bulunur. mRNA, tRNA ve rRNA olmak üzere üç çeşidi bulunur. Ribozomlar hücrede bir organele bağlı olarak yada serbest olarak bulunurlar. Bağlı olanlar ER ye bağlıdırlar.

Endoplazmik Retikulum (ER) Hücre içinde madde dolaşımını sağlar. Hücre zarını çekirdek zarına bağlayan kanallardan meydana gelir. Hücre bölünürken ER kaybolur. Üzerinde ribozom bulunanlara granüllü ER, ribozom bulunmayanlara ise granülsüz ER denir.

Golgi aygıtı Hücredeki görevi salgılama yapmaktır. Olgunlaşmış kan ve sperm hücreleri hariç tüm hücrelerde bulunur. Golgi aygıtı üst üste yığılmış keselerden meydana gelir. Golgi aygıtı tükrük bezi hücrelerinde, koku çıkaran bitki hücrelerinde çok sayıda bulunur.

Lizozom Hücredeki görevi maddeleri sindirmektir. Akyuvarlar hariç tüm hayvan hücrelerinde bulunur.Bitki hücrelerinde ise lizozomlara benzer yapılar bulunur. Hücre savunmasında da etkilidirler.

Sentrozom Hücre bölünmesinde görev yapar. Sadece hayvan hücrelerinde bulunur, bitki hücrelerinde bulunmaz. Hücre çekirdeğinin yakınında yer alırlar.

Bitki ve hayvan hücrelerinin karşılaştırılması Hayvan hücresi Sentrozom bulunur. Hücre duvarı yoktur. Plastitler yoktur. Kofullar küçüktür. Bitki hücresi Sentrozom bulunmaz. Hücre duvarı bulunur. Plastitler bulunur. Koful büyüktür.

Canlılık özellikleri nelerdi? Beslenme Solunum Boşaltım Hareket Büyüme Çoğalma Bu özelliklerin hepsi hücrelerde de var mı?

Acaba canlılarda bulunan hücrelerin hepsi de aynı şekilde mi?

ÇEŞİTLİ HÜCRELER Terliksi hayvan Kan hücresi (Alyuvar) Sperm hücresi Su yosunu hücresi Amip Yumurta hücresi

AK YUVAR KAN HÜCRESİ

Benzer özellikteki ve yapıdaki hücreler belli bir görevi yapmak üzere bir araya gelerek dokuları oluştururlar. Belli bir görevi yapmak için bir araya gelen dokular organları meydana getirirler. Bir görevi yapmak için birlikte çalışan organlar sistemleri oluşturur. Sistemler bir araya gelerek organizmayı (canlıyı) oluşturur.

AYNI HÜCRELER DOKULARI OLUŞTURUR EPİTEL HÜCRESİ EPİTEL DOKU

AYNI HÜCRELER DOKULARI OLUŞTURUR BİTKİ HÜCRESİ BİTKİSEL DOKU

FARKLI DOKULAR ORGANLARI OLUŞTURUR KAS DOKU EPİTEL DOKU KAN DOKU SİNİR DOKU ORGAN (KALP)

FARKLI ORGANLAR SİSTEMLERİ OLUŞTURUR KALP KAN DAMARLAR DOLAŞIM SİSTEMİ

FARKLI SİSTEMLER CANLIYI OLUŞTUTUR . SİNİR SİSTEMİ DOLAŞIM SİSTEMİ SİNDİRİM SİSTEMİ BOŞALTIM SİSTEMİ CANLI (İNSAN)

Hücre zarı ile çekirdek arasını dolduran yumurta yapısındaki akışkan maddenin adı nedir? a)Koful b)Sitoplazma c)Mitokondri d)Ribozom

Hücrede enerji üreten organel hangisidir Hücrede enerji üreten organel hangisidir? a)Mitokondri b)Lizozom c)Kofullar d)Sentrozom

Yeşil bitkiler fotosentez olayında hangi enerji türünü kullanır Yeşil bitkiler fotosentez olayında hangi enerji türünü kullanır? a)Besin b)Isı c)Hareket d)Işık

Bitki ve hayvan hücre zarları arasındaki temel fark aşağıdakilerden hangisidir? a)Kloroplast b)Klorofil c)Sentrozom d)Hücre Çeperi

Bir bitkide, kloroplast taşıyan hücreler nerede bulunur Bir bitkide, kloroplast taşıyan hücreler nerede bulunur? A) Sadece gövdesinde B) Sadece yapraklarında C) Yeşil kısımlarında D) Köklerinde

Aşağıdakilerden hangisi hücreye alınacak maddeleri kontrol eder Aşağıdakilerden hangisi hücreye alınacak maddeleri kontrol eder? a) Hücre duvarı b) Hücre zarı c) Koful d) Mitokondri 

Bitki hücrelerinde bulunan hayvan hücrelerinde bulunmayan yapı aşağıdakilerden hangisidir? a) Mitokondri b) Çekirdek c) Sitoplâzma d) Hücre Çeperi

Hücre zarının yapısı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur Hücre zarının yapısı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? a) Seçici geçirgendir b) Hiçbir maddeyi geçirmez c) Her maddeyi geçirir d) Hücrede yönetim merkezidir

Aşağıdakilerden hangisi hayvanlar tarafından gerçekleştirilemez Aşağıdakilerden hangisi hayvanlar tarafından gerçekleştirilemez? a) Fotosentez b) Solunum c) Sindirim d) Boşaltım