HİPERTANSİF HASTAYA YAKLAŞIM Dr Hamit Işıkalp Pratisyen Hekim Tekirdağ

TEŞEKKÜRLER; Dr Candeğer Yılmaz Dr Işıl Ergin Dr Aylin Sena Beliner Dr Lale Tuna Dr Alper Büyükakkuş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı

KARŞIYAKA EĞİTİM ARAŞTIRMA BÖLGELERİNDE HİPERTANSİYON TARAMA ÇALIŞMASI EÜTF Halk Sağlığı AD.

Amaçlardan bir tanesi 18 yaş ve üzeri nüfusta kan basınçlarının ölçümü kan basıncı yüksekliklerinin tespiti (tarama çalışması)

Hipertansiyon, tanım Arteriyel kan basıncının normal sayılan sınırların üstüne çıkmasına hipertansiyon denir. Anormal sayılması gereken kan basıncı ? Bugün, SKBnın 140 mmHg, DKBnın da 90 mHg veya üzerinde bulunması ya da antihipertansif ilaç kullanıyor olması hipertansiyon olarak tanımlanır.

Dünya’daki sıklığı ve yaygınlığı Dünyadaki prevalans tahminleri: 1 milyar hipertansif Yılda 7,1 milyon ölümün hipertansiyona bağlı olduğu Serebro vasküler hastalıkların %62’sinden İskemik hastalıkların %49’undan SUBOPTİMAL KB sorumlu (Sistolik 115 ve üzeri)

Prevalansı etkileyen en önemli unsur yaş 60-69 yaş arası nüfusun yarısı 70 yaş üzeri nüfusun 2/3 ü hipertansif

ABD’de 1976-2000 arasında yüksek kan basıncına dair farkındalık, tedavi ve kontrol durumu (%) Yıllar içindeki bu değişimin HT a atfedilen morbidite ve mortalitede önemli farklar yarattığı görülmüş. Tanı konmamış, tedavi edilmemiş veya kontrol altında olmayan hipertansiyonun, bireyler yanısıra sağlık sistemleri üzerinde de olumsuz etkisi var

Hipertansiyon: Bir kardiyovasküler hastalık risk faktörü Koroner hastalıklar Periferik arter hastalığı Kalp yetmezliği İnme Her 1000 hasta için yaşa uyarlanmış risk Risk oranı: 2.0 2.2 3.8 2.6 2.0 3.7 4.0 3.0 Kannel WB. JAMA 1996;275:1571-1576

Türkiye’de cinsiyet ve yaş gruplarına göre hipertansiyon prevalansı Erkek Kadın

Hipertansiyonla korele değişkenler Ancak hipertansiyonluların tahminen yarıya yakını bunun bilincinde. Hipertansiyonlulardan ilaç kullananlar Erkeklerde %31 Kadınlarda %41 Hipertansiyonlu 100 erkekten 8’inde, 100 kadından 10’unda kan basıncı kontrol altında Sistolik ve diyastolik kan basıncı, her iki cinsiyette istatistiki olarak anlamlı bir biçimde yaş ilerledikçe giderek artmakta. Özellikle erkekte sistolik basınç için en güçlü korelasyonu sergilemekte. Yaş dışında, sistolik kan basıncı ile en yakın bağlantıyı gösteren iki parametre bel çevresi ile beden kitle indeksi Diyastolik basınç için ise; beden kitle indeksi. Kan basıncı ile yine anlamlı ama daha düşük korelasyon gösteren risk parametreleri: kandaki total kolesterol ve trigliseridler.

JNC6 ve JNC7 arasındaki temel fark:

Özel durumlar Diabetli hastalar. İlişkili klinik durumlar inme, myokard infarktüsü, böbrek işlev bozukluğu için kan basıncı hedefi 130/80 mm Hg nın altı olmalıdır

Hipertansiyonlu hastada kardiyovasküler riskin belirlenmesi Kardiyovasküler riski sadece kan basıncı düzeyi belirlemez. Birlikte bulunan diğer kardiyovasküler risk faktörleri Hedef organ hasarları Klinik kardiyovasküler hastalıklar da kişinin riski üzerinde etkili olur. Kan basıncı düzeyi, Birlikte bulunan risk faktörleri, Klinik kardiyovasküler hastalıklar da araştırılmalı.

Risk sınıflaması Toplam kardiyovasküler risk: Genellikle 10 yıl içinde bir kardiyovasküler olay meydana gelmesi mutlak olasılığı Framingham (NHLBI) Heart Score (ESH / ESC) SCORE (Systematic Coronary Risk Evaluation)

Toplam kardiyovasküler riskin (genellikle 10 yıl içinde bir kardiyovasküler olay meydana gelmesi mutlak olasılığının hesaplanabilmesi için birkaç bilgisayar modeli geliştirilmiştir. ESH / ESC 2007

http://pratikardiyoloji.org/index.asp

Framingham

Diyabet yok ama insülin direnci (+) Sigara yok BMI 30 m2/ kg Kadın LDL 114 mg/dl HDL 41 mg/dl TA 125 / 83 mmHg Diyabet yok ama insülin direnci (+) Sigara yok BMI 30 m2/ kg Bel çevresi 90 cm Diyabet (+) http://pratikardiyoloji.org/risk.asp

http://www.escardio.org/knowledge/decision_tools/heartscore/

SCORE: European Heart Journal, 2003, 24; 987-1003

Hekimliğin temel amacı Kişinin sağlığının bozulmasını önlemeye ve daha iyiye götürmeye Hastalanırsa bu hastalığın erken dönemde bir sakatlık bırakmadan tedavi edilmesine Sakatlık oluşmuşsa bu sakatlığın olumsuz etkilerinin giderilmesine çalışmaktır.

Birincil koruma İkincil koruma Üçüncül koruma

Koruyucu önlemler, Uygulandığı dönem Uygulamanın yaygınlığı Uygulanan yöntemin etkinliğine göre yararlı olur

Koruyucu hekimliğin temel amaçları: Birey ve toplumun sağlığını korumak, yaşam sürelerini uzatmak Toplumlarda yüksek riskli grupları bulmaya yönelik epidemiyolojik çalışmalar ve değerlendirmeler yapmak Hastalık, yaralanma ve zedelenmeleri azaltmak Sağlık bakım hizmetlerinin kalitesini yükseltmek Tarama ve erken tanı çalışmaları ile erken tanıyı arttırmak Yaşam kalitesini yükseltmektir

Koruyucu önlemlerin uygulanmasındaki dört aşama Bireylere uygulanan koruma Toplumun belirli gruplarına oldukça yaygın bir şekilde uygulama Koruyucu önlemlerin toplum çapında yaygın olarak uygulandığı aşama Eradikasyon Birey sarı humma Toplumun belli grubu yaşlılara influenza aşısı, çocuk bağışıklaması Topluda yaygın tuza iyot, suya flor, ekmeğe b vit Eradikasyon çiçek, polio

Belirli aralıklarla yapılan kişisel sağlık kontrollerinde bireylere sağlık eğitimlerinin verilmesi birincil koruma sağlaması açısından önemli

Birincil ve ikincil korumayı da kapsayan koruyucu hekimlik hizmetine Tedavi edici sağlık hizmetleri kadar koruyucu sağlık hizmetlerine yönlendirilecek bu kitle Birincil ve ikincil korumayı da kapsayan koruyucu hekimlik hizmetine VE Birinci basamağa entegre kontrol programına gereksinim duymaktadır.

Aile Devlet ve kurum politikaları Hasta Sağlık çalışanları Özel destek ekibi Hasta BİRİNCİ BASAMAK HEKİMLİĞİ** C. Yılmaz

Teşekkür ederim….