İNSAN VE ÇEVRE EKOSİSTEMLER

Ekosistemler Gezegenimizde bulunan tüm canlılar ,yaşamak için çeşitli ortamlara uyum sağlamışlardır. Çeşitli canlıların bir arada yaşadığı, sınırları belirli ,kendi kendine yeten yaşam alanlarına ekosistem denir.

Okyanus ,deniz,göl,su ekosistemi ; orman ,şehir,dağ,çöl ise kara ekosistemi ‘dir. Ekosistemler,canlı ve cansız varlıklardan oluşur. Ekosistemi oluşturan canlı varlıklara biyotik cansız varlıklara ise abiyotik elemanlar denir.

Çöl Ekosistemi İklim sıcak ve kuraktır.Bu nedenle bitkiler gövdelerinde su depolar,yaprakları su kaybını azaltmak için iyice küçülmüştür. Çölde yaşayan hayvanlarda vücutlarında gerektiğinde suya dönüştürüp kullanmak üzere yağ depolar.

Deniz Ekosistemi Pek çok canlı çeşiti bulunur. Bu canlılar için ışık,tuzluluk gibi faktörler çok önemlidir. Örneğin denizin ışık alan yerlerinde bitkiler ve bitkilerle beslenen hayvanlar bulunurken ışık almadığından en dip yerlerde oksijen üretimi yoktur.

Orman Ekosistemi Nemlilik bol olduğundan canlı çeşitide boldur. Gölgeye dayanıklı bitkiler genellikle kısa boylu , ışık seven bitkiler ise uzun boyludur. Bir ekosistemde sayıca en fazla bulunan canlı türüne baskın tür denir.

Üretici Canlılar Kendi besinini üreten canlılardır. Üretici canlılara ototrof denir.

Tüketici Canlılar Besin ihtiyacını başka canlıları yiyerek karşılayan canlılardır. Tüketici canlılara heterotrof denir.

Çürükçül Canlılar Ölü ve atıkları parçalayak beslenen bu sırada toprağıda mineral yönünden zenginleştiren canlılardır. Bazı bakteriler ve bazı mantarlar çürükçül beslenir. Çürükçül beslenenlere ayrıştırıcıda denir.

Ekosistemi oluşturan çeşitli canlılar vardır Ekosistemi oluşturan çeşitli canlılar vardır. Birbiriyle çiftleşip verimli döller oluşturan bireyler topluluğuna tür denir. Belirli bir bölgede yaşayan,aynı türden canlıların oluşturduğu topluluğa populasyon denir. Bir canlı türünün doğal yaşama ortamına habitat denir.

Ekosistemlerde bulunan her populasyonun bazı görevleri vardır Ekosistemlerde bulunan her populasyonun bazı görevleri vardır.Canlı türleri birbiriyle bir bütün halinde yaşarlar.Bitkiler güneş ışığını kullanarak kendi besinini üretirler ,otçul hayvanlar bitkileri besin olarak kullanırlar,etçil hayvanlarda otçul hayvanlarla beslenirler.Bazı canlılar ise hem bitkilerle hemde hayvanlarla beslenirler böyle canlılara hepçil denir.Böylece canlılar arasında besin ve enerji aktarımı sağlanır buna besin zinciri denir.

Besin zinciri üreticilerden sonra tüketicilere doğru gider Besin zinciri üreticilerden sonra tüketicilere doğru gider.Besin zincirinde yer alan canlılardan birinin aşırı artması yada azalması diğer tüm canlıların sayısınıda etkiler. Otçullar besin zincirinin 1.tüketici, etçiller ise 2. tüketici canlılardır.

Besin zincirinde yer alan canlılara piramit şeklinde de gösterebiliriz Besin zincirinde yer alan canlılara piramit şeklinde de gösterebiliriz. Besin piramidinin en altında üreticiler ,bir üst nbasamakta otçullar , otçulların bir üst basamağında ise etçiller bulunur.

Besin piramidinde en alt basamaktan en üst basamağa doğru gidilirken ; Vücut büyüklüğü artar. Birey sayısı azalır. Aktarılan enerji miktarı azalır. Yavrulama sayısı azalır.

HAZIRLAYAN MEHMET EMRE GÜRBÜZ 7/B 37