ANTİANEMİK İLAÇLAR Anemi: kanda alyuvarların total sayılarının veya kan hacmine göre nisbi sayılarının azalmasıdır. Bütün ülkelerde sık görülür En sık sebebi beslensel faktörlerin eksikliğine bağlı olanlardır. (B12 vitamini ve folik asid)

Diğerleri Kemik iliğinin kimyasal etkenlerle depresyonu Organik lezyonlar Böbrekte yeterli eritropoetin yapılamaması Kronik enfeksiyonlar(tüberküloz, akciğer enf., kanser, romatoid artrit, lupus eritomatozis, inflamatuvar kolon hastalıkları)

ANEMİLERİN KLİNİK BELİRTİLERİ Çabuk yorulma Güçsüzlük Baş dönmesi Tinnitus Çarpıntı (palpitasyon) Taşikardi Eforla gelen dispne Zonklayıcı başağrısı Uyku kalıbının bozulması

Muayenede (cilt ve mukoza soluk, orta derecede taşikardi, nabız basıncında artma, sistolik ejeksiyon üfürümü, hafif periferik ödem)

Demir eksikliğine bağlı anemiler Ülkemizde ve bütün dünyada sık görülür Sıklıkla gebelerde ve bebeklerde görülür Demir eksikliği anemisi mikrositik, hipokrom tiptedir Kronik kan kaybı

Gereksinimin arttığı durumlarda( gebelik, hızlı büyüme döneminde, kr Gereksinimin arttığı durumlarda( gebelik, hızlı büyüme döneminde, kr. ateşli hast.) Absorbsiyonun azalması(aklorhidri, kancalı kurt enfestasyonu, kronik isal, gastrektomi, antiasid ilaçlarla uzun süreli tedavi,) Çay içilmesi yenilen besinlerin içinde demir tuzlarının absorbsiyonunu azaltır

Folik asid eksikliğine bağlı anemiler Besinler içinde yeteri kadar alınmaması Alkolizm veya askobik asid eksikliği Barsaktan absorbsiyonunu azalması( malabsorsiyon, fenitoin, fenobarbital vb) Gebelik Kr. Karaciğer hast., Folik asid antagonistleri (metotreksat, primetamin, trimetoprin vb)

Pernisyöz anemi ve B12 vitamin eksikliğine bağlı anemiler Pernisyöz anemi 50 y yukarı yaşta görülür Makrositik bir anemidir Otoimmünitenin röl oynadığı Primer neden mide mukozasındadır

Mideden asit salgılanması yanı sıra intrinsik faktör salgılanması durmuştur B12 emilimi intrinsik faktörle kompleks yaptıktan sonra incebarsağın ileum kısmından emilir

DEMİR Demir hem molekülünün yapısında bulunur Globin zinciriyle birleşirhemoglobini oluşturur Hemoglobin dokulara oksijen taşınmasında rol oynar Demir duedonum ve proksimal jejunumdan emilir

Vücutta depolanmış demir başta retiküloendotelyal sistem ve karaciğer hücrelerinde ve dokularda depo edilmiştir Ferritin adı verilen bir proteine bağlı olarak

Absorbsiyonu: Besinler içinde demir ferrik( Fe 3)demir şeklindedir Midenin asid ve pepsin salgısı demirin absorbsiyonunu artırır Gastrektomilerde, aklorhidride azalır

Besinlerdeki askorbik asid, metionin ve sistein abs. artırır Antiasid ilaçlar, tetrasiklinler, fluorokinolonlar absorbsiyonu azaltır Günlük gereksinim diyete, yaşa, sekse ve diğer faktörlere göre

Demir preparatları Genellikle oral kullanılır Bu bileşiklerde demir ferrodemir halindedir Demir tuzları günde 3 kez tercihen yemeklerden sonra verilir Açkarna verilmesi biyoyararlanımı artırır Mide barsak üzerine tahriş edici etkisi var C vitamini abs artırır

Demir sülfat heptahidrat Kuru demir sülfat Demir fumarat Demir glukonat Demir askorbat Demir hidroksit polimaltoz, ferrik amonyum sitrat

Parenteral demir preparatları Demir eksikliğinde rutin kullanılmaz Agızdan demir alınmasının sakıncalı veya yararsız olan hast. Agızdan düzenli demir alamayan hast Gebelikte geç farkedilen ağır anemi Antiasid ilaçlar veya tetrasiklin gibi uzun süre ilaç kullananhast

Preparatlar: Demir dekstran kompleksi(ferrum hausman amp) Demir sorbitol kompleksi(jectofer amp.)

Hastanın tedaviye cevabının değerlendirilmesi için en az 3-4 hafta ilaç verilir Bu sürede hemoglobin 2 g/dl artma olursa cevap yeterli Tedavi 3-6 ay devam edilir Hemoglobin normale dönünce depoların dolması için tedaviye yarı dozda 2 ay devam edilir

Yan tesirleri Bulantı Epigastrik ağrı Diyare Feçeste demir sülfürden dolayı siyah renk Gizli kan testlerini bozar İntramusküler enjeksiyon derin yapılmassa kastan cilt altına sızan demir koyu renge neden olur

Zehirlenme Çocuklar tarafından aşırı miktarda alınması sonucu olur Tedavide; desferoksamin (deferoksamin) Absorbsiyonu önlemek(sodyum bikarbonat veya fosfat solüsyonu) Desferoksamin yoksa kalsiyum disodyum EDTA kullanılır

Kronik demir zehirlenmesine hemosideroz Ciltte bronz renginde diskolorasyon yaparsa hemokromatozis tedavide desferoksamin ve flebotomi Demir fazlalığı erkeklerde bazı kanserlere yol açar( kolon, akciğer, mesane, özefagus,)

B12 Vitamini (kobalaminler) Çok ufak miktarları ile etki yapar B12 vitamini folik asitle birlikte hücre bölünmesi ve çoğalması için gerekli DNA sentezinde rolü var

B12 eksikliğinde SSS de ellerve ayaklarda paresteziler, vibrasyon ve pozisyon duyumsamasının azalması Derin tendon reflekslerinde azalma İleumdan abs edilir Emilimi için intrinsik faktör gereklidir

preparatları Siyanokobalamin Hidroksokobalamin İ.m. ve s.c. yapılır

Folik asid Folik asid eksikliğine bağlı durumlarda B12 etkisiz B12 yetersizliğinde folik asid etkili ancak nörolojik belirtileri düzeltmez Pernisyöz anemide tek başına folik asid verilmez Kalsiyum folinat; metotreksata ve dihidrofolat redüktazı inhibe eden ilaçlara bağlı anemide kullanılır

Eritropoietin (epoetin) Böbreklerden salgılanan ve kemik iliğinde eritrosit proliferasyonunu düzenleyen birprotein Böbrek yetmezliği Aplastik anemi, multipl myelom, kanser vb anemilerde kullanılır Epoetin pahalı ve sık hipertansiyon yapar

Diğer hemotopoetik faktörler Granülosit koloni stimüle edici faktör (filgrastim) Granülosit makrofaj koloni stimüle edici faktör ( molgromostin)