Canlıları tanıyalım
Canlıları sınıflandıralım Yeryüzünde tahminen on milyon kadar canlı türü yaşamaktadır .Bu canlıları tek tek incelemek yerine bazı kolaylıklar düşünülmüştür . Bu nedenle benzer özelliklere sahip olan canlılar, bilim insanları tarafından gruplandırılmıştır.
Mikroskobik canlıların özellikleri • Çevremizde yaşayan gözle görülemeyecek kadar küçük canlılar, mikroskop yardımı ile görülebilir. Mikroskopla görülebilen canlılara mikroskobik canlılar adı verilir. • Mikroskobik canlılar; toprakta, havada, suda, toprak altında, insan ve çeşitli canlıların vücutlarında yaşayabilir. • Hem zararlı hem de faydalı mikroskobik canlılar vardır .
Mikroskobik canlılar
Mikroskobik canlıların yararları 1-) Sütten yoğurt yapılmasını 2-) Hamurun mayalanması 3-)Üzümden sirkke yapılmasını 4-) Ayrıca toprakta yaşayan bazı bakteriler hayvan ve bitki atıklarının çürümesini ve toprağa karışmasını sağlar .
Mikroskobik canlıların zararları 1-) hastalıklara yol açar 2-) besinlerin bozulmasına neden olur 3-) tifo, kolera,tetanoz gibi hastalıklara yol açar.
MEMELİ HAYVANLAR Vücutları kıl ve ter kaplı olan canlı grubudur. Akciğer solunumu yaparlar.Sıcak kanlı canlılardır . Kış uykusuna yatmazlar.Memeli hayvanlar doğurarak çoğalırlar.Yavrularını sütle besleyerek yetiştirirler.
Memelilerin beslenme ve yaşama şekli Otçul memeliler: besinleri bitkisel kaynaklardan alırlar . Etçil memeliler: besinleri hayvansal kaynaklardan alırlar. Etçil otçul memeliler: besin kaynağı olarak et ve ot kullanılabilen canlılardır.
MEMELİ HAYVANLAR
Omurgalı Ve Omurgasız Hayvanlar OMURGALILAR, sırtları boyunca uzanan omurgalarıyla tüm öbür hayvvanlardan ayrılır. Omurga, kıkırdaktan, kemikten ya da her ikisinden oluşan iskeletlerinin en önemli bölümü ve temel eksenidir. Omurgalılar genellikle omurgasızlardan daha iri ve daha karmaşık yapılıdır. Bu geniş hayvan grubu balıklar, amfibyumlar, sürüngenler, kuşlar ve memelilerden oluşur. Omurgasızlar ise böcekler, yumuşakçalar ve kabuklular gibi, omurgadan yoksun hayvanlardır.
BİTKİLER Bitkiler üremelerine göre sınıflandırılır. Çoğalmalarındaki farklılığa göre ikiye ayrılan bitkiler, çiçekli bitkiler ve çiçeksiz bitkiler olmak üzere iki ana başlık aştında sınıflandırılır;
ÇİÇEKLİ BİTKİLER En gelişmiş bitki grubudur. Tohum ve meyve oluşturarak çoğalırlar. Çiçekli bir bitki dört farklı kısımdan oluşur. Çiçek bitkinin üreme organıdır.Bitkiler çoğalmak için çiçek açarlar. Çiçekli bitkilerde diğer canlılarda olduğu gibi,çeşitli görevleri yapmak için değişik organlar vardır.Bu organlar kök,gövde,yaprak ve çiçektir. Besin kaynaklarımızdan önemli bir kısmını oluşturan sebze ve meyveler çiçekli bitkilerdendir.Örneğin;elma,armut,portakal,vişne,k iraz,şeftali,kayısı,erik gibi meyveler;lahana,fasulye,ıspanak,pırasa,patates,soğ an gibi sebzeler çiçekli bitkilerdendir
ÇİÇEKSİZ BİTKİLER Tohumun meydana geldiği organ çiçektir. Dolayısıyla çiçeksiz bitkilerde tohum bulunmaz. Çoğalmaları sporlarla gerçekleşir. Çiçekli bitkilere göre daha basit yapılıdırlar. Suda ve nemli yerlerde yaşarlar. Bunlara örnek eğrelti otu , su yosunu , at kuyruğu ve kara yosunlarına örnek verebiliriz .
ÇİÇEKLİ VE ÇİÇEKSİZ BİTKİLER
OTSU GÖVDE 1-Otsu Gövdeler Yer Üstü Gövdeleri a-Sarılıcı gövde:Örnek;sarmaşık,asma,fasulye b-Sürünücü gövde:Örnek;çilek,karpuz,kavun c-Dik gövde:Örnek;gül,zambak d-Kısa gövde:Örnek;havuç,turp Yer Altı Gövdeleri a-Rizom gövde:Örnek;iris(mührü süleyman),manisa lalesi,ballı baba b-Yassı gövde:Örnek;soğan,sarımsak,pırasa c-Yumru gövde:Örnek;patates Otsu gövdeler sadece bir sezon yaşayıp ölen bitkilerde görülür.Bu bitkilerdeki gövdeler,zayıf,sulu ve yeşil olurlar.Bitki sadece yapraklarıyla yapacağı fotosentez le yetinmeyip gövdesiyle de yapar.Bu şekilde kısacık bir zamanda çok zengin bir besin deposu hazırlanmış olur.Domates,patlıcan,lahana,karpuz,kavun gibi birçok örnek verebiliriz
ODUNSU GÖVDE 2-Odunsu Gövde Ağaçlarda olduğu gibi ,çok yıl yaşayan bitkilerin sağlam ve sert yapılı gövdelerine odunsu gövde denir.Odunsu gövdeli bitkiler,gövdeleri her yıl biraz daha kalınlaşarak ve boyuna uzayarak büyürler.Gövdeleri sert kalın ve dayanıklıdır.Gövdede bulunan hücrelerin,çeperlerinde odun özü birikir.Odun özü bitkiye sertlik ve sağlamlık verir.Elma,armut,şeftali,kiraz gibi meyveli ağaçlarla,çam,söğüt,kavak gibi meyvesiz ağaçlar odunsu gövdeli bitkilerdir.
MANTARLAR Mantarlar,yüksek yapılı bitkiler gibi kök ,gövde ve yaprak gibi organlara sahip değillerdir. hareketsiz oluşları nedeniyle bitkilere benzer canlılardır. Birden çok çekirdek taşırlar.ekmek ve peynir küfleri,mayalar,şapkalı mantarlar bu guruba girerler. Şapkalı mantarların çeşitli türleri ülkemizde doğal olarak yetişir. MANTARLAR BİTKİ DEĞİLDİR
HAZIRLAYAN: DAMLA İTKE TURGUT REİS İ.Ö.O 5/A