DÖRDÜNCÜ HAFTA Asit ve bazların iyonlaşma sabitleri. Ortak iyon etkisi. Tampon çözeltiler. 1
İyonlaşma Sabitleri (Ka, Kb) Asit ve Bazların İyonlaşma Sabitleri (Ka, Kb) Ka : Asit iyonlaşma sabiti, Kb: Baz iyonlaşma sabiti. Kuvvetli asit ve bazlar % 100 iyonlaştığı için Ka ve Kb çok büyüktür (1 den büyük), zayıf asit ve bazların iyonlaşması çok azdır.
Bazı asit ve bazların iyonlaşma sabitleri
İyonların Su ile Reaksiyonları a) Nötral Tuzlar: Kuvvetli asit anyonu ile kuvvetli baz katyonlarından oluşan tuzlardır. Suda hidroliz olmazlar sadece iyonlaşırlar. b) Asidik tuzlar: Zayıf baz katyonu ile kuvvetli asit anyonundan oluşan tuzlardır. Suda sadece katyonları hidroliz olup çözeltiyi asidik yaparlar. c) Bazik tuzlar: Zayıf asit ile kuvvetli bazdan oluşan tuzlardır. Tuzun anyonu hidroliz olarak çözeltiyi bazik yapar. d) Her iki iyonu da su ile reaksiyon veren iyonlardan oluşmuşsa anyonun ve katyonun iyonlaşma sabitleri karşılaştırılarak çözeltinin asitliği veya bazlığı tahmin edilir.
İyonların su ile reaksi-yonlarına örnekler
Ortak İyon Etkisi La Chatelier prensibine göre bir tuz çözeltisine ortak bir iyonu bulunan bir başka çözelti katılırsa, tuzun çözünürlüğü azalır.
Tampon Çözeltiler Kuvvetli asit veya baz ilavesiyle pH sı çok az değişen çözeltilerdir. Zayıf asit ve tuzu (konjuge bazı), zayıf baz ve tuzu (konjuge asidi) karışımlarından hazırlanır. Tampon çözeltiye asit veya baz ilavesinde baz konjuge asidine, asit konjuge bazına dönüşür.
Tampon çözeltiler
Çözünürlük Çarpımı ve Çökme Dengede olmayan veya doymamış bir çözeltideki iyonların konsantrasyonları çarpımına iyonlar çarpımı denir. İyonlar çarpımı bir iyonik katı maddenin çözünmesi reaksiyonunun ilerleme değeridir (Qi). Bir katının çözünürlük çarpımı Ksp, dengede, doygun bir çözeltideki iyonlar çarpımıdır veya çözeltideki iyonları ile dengede olan iyonik bir katının denge sabitidir diye de tarif edilir. İyonlar çarpımı (Qi) çözünürlük çarpımı (Ksp) karşılaştırılarak ne zaman çökmenin gerçekleşeceği tahmin edilir. Qi < Ksp Tüm iyonlar çözeltidedir. Çökme olmaz. Qi = Ksp Denge hali. Doygun çözelti Qi > Ksp Qi = Ksp oluncaya kadar çökelti oluşur.