Jean Babstite Joseph FOURİER 1768-1830

Bir terzinin oğlu olan Fourier,21 Mart 1768 günü Fransa’da Auxerre kentinde doğdu.Henüz 9 yaşındayken anne ve babasını yitirdi.Madam Moiton ve Auxerre kasabasının baş rahibi,Fourier’i şehirdeki askeri okula gönderdiler.Fourier, kendisini bu okulda çok iyi yetiştirdi.12 yaşındayken yazdığı dini yazıları,Paris kiliselerinde okunuyor ve benimseniyordu.Bu sıralarda titiz,hırçın,sert ve şeytan bir çocuk kesilmişti.Matematikle ilk karşılaşınca büyülenmiş gibi oldu.

Herkesin uyuduğu saatlerde topladığı mum parçalarını birleştirerek,gece paravanların arkasına gizlenerek ders çalışıyordu.İyi kalpli benediktenler genç dahiyi papaz olması için razı ettiler.Fourier,müritliğini yapmak için Saint-Benoit manastırına gitti.Yemin etmeden önce 1789 Fransız devrimi ona yetişti.O subay olmak istemişti. Fakat terzi oğluna subaylık diploması verilmediğinden,askeri papaz olmak istemişti.İhtilal onu bu durumdanda kurtardı.Eski arkadaşları,Fourier’in bir papaz olamıyacağını anladıkları için Auxerre’e geri çağırdılar ve onu matematik öğretmeni yaptılar.1789 yılında 21 yaşındayken denklemlerin sayısal çözümüne bir çalışmayı Akademiye sundu.

Fourier başlangıçta devrim tarafını tuttu Fourier başlangıçta devrim tarafını tuttu.Daha sonra terör ve şiddete karşı da cephe aldı. Cahilliğin yenilmesi için Napolyon’a okullar açtırdı.Ecole Normale’de bu amaçla öğretmenler yetiştirildi.Bu okulun matematik kürsüsüne öğretmen olarak atandı.Fourier, 1787 ile 1794 yılları arasını orta dereceli okullarda öğretmenlik yaparak geçirdi.Fransız devrimi sırasında aldığı etkin görevlerden dolayı fazla göze battı ve 1794 yılının bazı dönemleri Auexerre hapishanesinde yattı. Hapisten çıkınca matematik öğretmenliğine devam etti.

Bu dönemde,denklemler kuramı ve uygulamalı matematik üzerine bazı araştırmalarda bulundu.Fourier serilerini ve Fourier analizini oluşturdu.1798 yılında Napolyon’la Mısır’a gitti.Bir yıl sonra, Napolyon Fourier’i bu seferdeki ilim heyetinin başına atadı.1801 yılında Fransa’ya dönen Fourier’e çok ağır yöneticilik görevleri verildi. 1803 yılında baron oldu.Bu kadar yoğun iş hayatına rağmen araştırmalar için kendine zaman bulabiliyordu.

‘Isının Analitik Kuramı’ adlı kitabını 1807 yılında Akademiye sundu ‘Isının Analitik Kuramı’ adlı kitabını 1807 yılında Akademiye sundu.Bu eseri çok tartışıldı ve beğenilmedi.Raportörlükte, Laplace,Lagrange ve Legendre vardı.1812 yılındaki ödül için başka bir çalışma sunması istendi.Fourier ayrı bir çalışma hazırladı ve 1812 yılının ödülünü aldı.Fakat daha önce sunduğu çalışmasının reddine çok kırıldı.

1 Mart 1815 yılında Napolyon’un Elbe Ada’sından kaçarak Fransız kıyılarına ayak basınca gelişen olaylar Fourier’i esir düşürdü.Bourgain’de bulunan Napolyon’un huzuruna çıkarıldı ve yeniden Napolyon’un tarafına geçti.İktidarın sürekli el değiştirmesi ve karşılıklı ihtilaller Fourier’i güç duruma soktu.Dostları onu açlıktan ölmesin diye Seine istatistik bürosuna müdür olarak atanmasını sağladılar.1817 yılında Akademiye üye seçildi.

Fourier 1807 yılında kaleme aldığı ‘Isının Analitik Kuramı’ adlı eserini 1822 yılında bitirdi ve bu şaheser oldu.Fourier bu çalışmasıyla fizik matematiğin bugünkü gelişmesi çağını açmıştır.Fourier’in yaptıkları pratik sahalarda oldukça sık kullanılır.El kitaplarında verilen birçok kural onundur. Elektrik,radyo ve ses teknikleri bugün herkesçe bilinir.Tartışmasız eseri,halen yaşayan Fourier analizidir.Devirlilik kavramı, Ayın,Güneşin ve Dünyanın hareketleri,gece, gündüz,mevsimler ve Güneşin lekeleri gibi olaylar hep bu türdendir.

Fourier’in son yılları gürültü ve patırtı içinde sönüp gitti Fourier’in son yılları gürültü ve patırtı içinde sönüp gitti.Akademinin sürekli katibi oldu. Kendisiyle çok övünen biriydi.Yani artık dayanılmaz bir gevezeydi.İlmi çalışmalara devam edeceğine,dinleyicilerine yapacağı büyük işlerden söz ediyordu. Mısır’da kaldığı dönemde bazı garip alışkanlıklar edindi.Çölün sıcağının sağlık için en iyi ortam olduğuna inanmıştı.Bu nedenle bir mumya gibi örtünüyor,çöl sıcağı gibi sıcak odalarda oturuyordu.16 Mayıs 1830 yılında 62 yaşında bir kalp hastalığından öldü.

Fourier Serisi

örnekler

Hazırlayan Önder YÜKSEL 0001010241