KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I HEKİMLİĞE HAZIRLIK PROGRAMI NÖBETTEYİZ GRUBU
GRUP ÜYELERİ MELDA ÖZTATAR S. BURAK ÇİÇEK ETKİN GÜRCAN DUYGU MUHİDDİN BÜŞRA TEMİZ ZUHAL HÜREL CEVAT ÇELENK C. SELİN KETENCİ SEVİL AYDOĞAN TUBA ÇITIRIK DANIŞMAN ÖĞRETMEN DOÇ. DR. SİBEL GÜNDEŞ
KONUMUZ : EPİLEPSİ (SARA) NÖBETİ
AMACIMIZ: TOPLUMUN EPİLEPSİ HAKKINDA GENEL BİLGİ DÜZEYİNİ ÖLÇMEK TOPLUMU BU KONUDA BİLGİLENDİRMEK TOPLUMUN HASTALIĞA KARŞI ÖNYARGILARINI YIKMAK ACİL DURUMLARDA HASTALARA ETKİN BİR ŞEKİLDE MÜDAHALE EDİLEBİLMESİNİ SAĞLAMAK
UYGULADIĞIMIZ YÖNTEM HASTALARIN BİLGİ DÜZEYİNİ ÖLÇMEK İÇİN ANKET VE RÖPORTAJ YAPTIK BİLGİLENDİRME AMACIYLA BROŞÜR DAĞITTIK
PEKİ EPİLEPSİ NEDİR ? Epilepsi, halk adıyla sara, beyin içinde bulunan sinir hücrelerinin anormal bir elekrokimyasal deşarj yapması sonucu ortaya çıkan nörolojik bozukluk/hastalıktır. Beynin normalde çalışması ile ilgili elektriğin aşırı ve kontrolsüz yayılımı sonucu oluşur. Sıklıkla geçici bilinç kaybına neden olur.
EPİLEPSİ TANISI NASIL KONULUR? Epilepsi tanısında en önemli nokta; nöbetler hakkında verilen bilgidir. Özellikle nöbeti gören kişinin doktor tarafından dinlenmesi gerekir. O nedenle birisi nöbet geçirdiğinde nöbet hakkında notlar almak hatta video çekmek çok yarar sağlar. Genel fizik ve nörolojik muayene yapıldıktan sonra başvurulacak ilk laboratuar inceleme aracı; elektroensefalografi (EEG) dir. Bu tetkik, saçlı deriye elektrotlar yapıştırılarak beyin dalgalarının kaydedildiği bir yöntemdir. Normal EEG epilepsi olmadığını göstermez ve anormal EEG de her zaman epilepsi demek değildir. EEG tetkiki kısa süreli, dinamik bir tetkik olduğundan çekim sırasında herhangi bir anormallik ortaya çıkmayabilir. Bu nedenle; tanıya yardımcı olmak amacı ile tekrarlayan ya da uykusuzluk/uyku EEG çekimleri yapılabilir. Epilepsi hastalığı tanısının konulmasında en önemli tetkik EEG’dir. Bilgisayarlı beyin tomografisi (BBT) ve magnetik rezonans incelemesi (MRI) epilepsi nöbetlerine neden olan olayların ortaya konmasında yardımcı olabilir.
Ayrıca kısa süreli (5-20 saniye), gözlerini dikip sabit bakma, bu anda cevapsızlık şeklinde, kasılmasız dalma nöbetleri (absans) ile; özellikle sabahları uykudan uyandıktan sonraki dönemlerde ortaya çıkan ve kollarda sıçrama-atmalar tarzında miyoklonik nöbetler de olabilir.
Epilepsi bulaşıcı bir hastalık değildir Epilepsi bulaşıcı bir hastalık değildir. Epilepsili kişinin hastalığının başkaları tarafından bilinmemesi için bir neden yoktur. Yakın arkadaşlarınız, akraba ve komşularınız, öğretmeniniz hastalığınız hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Epileptik kişi nöbetleri iyi kontrol edildiğinde, iyi yaşayabilir, eğlenebilir, çalışabilir ve toplumun aktif bireyi olabilir.
KISA BİLGİLENDİRME NOTLARI TOPLUMSAL BİLGİ DÜZEYİNİ ÖLÇMEK VE TOPLUMU BİLGİLENDİRMEK AMACIYLA KULLANDIĞIMIZ YÖNTEMLER ANKET ÇALIŞMALARI RÖPORTAJ ÇALIŞMALARI KISA BİLGİLENDİRME NOTLARI
ANKET SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
%
Eyvah bayıldı! Akla gelen ihtimaller kalp krizi? Tansiyonu düşmüştür? PEKİ AKLINIZA HİÇ SARA(EPİLEPSİ) GELMİŞ MİYDİ?
Sara nöbeti geçirdiğini nasıl anlarım? İŞTE BELİRTİLER
Sara nöbeti başlayınca hastanın bilinci kaybolur ve olduğu yere düşer. Bazen tuhaf çığlık atarak yere düşer. Önce hastanın vücudunda bir gerilme ve katılaşma görülür. Ağızdan köpük tarzında salgı gelebilir. Hasta bu sırada dilini ısırabilir ve ağızdan kan gelebilir. Hasta bir süre sonra kendine gelir ama dengesizlik ve tuhaf davranışlar bir süre daha devam eder. Bu süre içinde hastanın dinlenmeye ihtiyacı vardır. Bilinç kaybı görülebilir
YAPILMASI GEREKENLER SARA NÖBETİ GEÇİREN BİRİSİNİ GÖRDÜĞÜNÜZDE Öncelikle hasta güvenli bir yere yatırılmalı Başı, vücudu yana çevrilmeli Yakası, giysileri gevşetilmeli Hastanın dilini ısırmaması için dişleri arasına bir bez parçası sıkıştırılmalı ama hasta buna direnç gösteriyorsa zorlanmamalı Hasta iyi gözlenmeli ki nöbet sonrasında doktora anlatılabilmeli, hatta mümkünse cep telefonu ile nöbet videoya çekilmeli Nöbet 5 dakikadan uzun sürerse ve nöbet sonrası bilinç açılmıyorsa 112 acil aranmalı
YAPILMAMASI GEREKENLER Hastanın kolu, bacağı sıkılarak hareketlerine engel olunmamalı Çeneyi zorlayıcı hareketler yapılmamalı Su, yiyecek, ilaç verilmemeli Soğan, sarımsak, kolonya koklatılmamalı Soğuk su dökmek, tokat atmak, acı vermek gibi uygulamalarda bulunulmamalı Nöbet sırasında yapay solunum ve kalp masajı uygulanmamalıdır.
NÖBET BİTTİKTEN SONRA; Sıklıkla nöbet sonrasında kişi yorgun, ne yaptığını bilmez haldedir; bu nedenle, açık bir cama ya da yola çıkma gibi tehlikeli hareketlere nazikçe engel olun Sakin ve güven verici olun Nöbet hakkında verebileceğiniz tüm bilgilerin hem hastaya hem de doktora yardımcı olacağını unutmayınız.
EPİLEPSİ HAKKINDA BİLİNMESİ/DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULAR 1. Epilepsi kısa süreli nöbetler şeklinde tekrarlayan, beyinden kaynaklanan bir hastalıktır. Nöbetler ilaçla durdurulabilir. 2. Epileptik bir hastayı aşırı kollamaya, takip etmeye ve gereğinden fazla ilgi göstermeye gerek yoktur. 3. Epilepsi hastalığı olan kişi aşırı uykusuz kalmamalı, günde en az 7-8 saat uyumalıdır. 4. Çay, kahve ve kolalı içecekler ılımlı tüketilmeli, aşırısından kaçınılmalıdır. 5. Uzun süreli ve yakından televizyon seyredilmemeli ve fazla bilgisayar kullanılmamalıdır. 6. Epileptik hasta, aşırı efor sarfetmemeli ve bunu gerektiren sportif faaliyetlerden kaçınılmalıdır. 7. Alkollü içecekler, nöbet oluşumuna yol açabileceği ve epilepsi ilaçların etkilerini değiştirebileceği için kesinlikle kullanılmamalıdır. 8. Aç kalınmamalıdır. 9. Yüksek yerlerin kenarında bulunulmamalı ve nöbet geçirdiğinde riske girebileceği yerlerden uzakta durulmalıdır. 10. Meslek seçiminde dikkat edilmelidir. Epileptik hastalar; asker, polis, şoför, berber olmamalı, inşaat ve kaynak işçiliği gibi meslekleri seçmemelidir.
11. Motorlu taşıt kullanılmamalıdır 11. Motorlu taşıt kullanılmamalıdır. 3 yıldan fazla bir sürede nöbet geçirmeyenlerde ve EEG leri normal olanlarda araç kullanımına izin verilebilir. 12. Epilepsili hasta elinden geldiğince üzülmemeli, olur olmaz şeyleri dert etmemelidir. 13. Epilepsili kişi evlenebilir ve çocuk sahibi olabilir. Epileptik kişi evlenecek ise eşi hastalığını bilmelidir. Bayanlar hamile kalmadan önce mutlaka doktoru ile görüşmelidir. 14. Alınan ilaçların hastalığı tamamen geçirmeyebileceği bilinmelidir. Ama ilaçlar nöbet gelmemesini yada sayısının azalmasını sağlayacaktır. 15. İlaçlar, düzenli ve mutlaka önerildiği şekilde kullanılmalıdır. 16. Nöbet geçirilme sayısı ile gün ve saatleri kaydedilmelidir. 17. Düzenli aralıklarla doktor kontrolüne gidilmelidir. 18. Hastalar, yanında iyi yüzme bilen birisi olmak şartıyla denize girebilir, fakat uzun süre denizde ve güneş altında kalmamalı, aşırı yorulmamalıdır. 19. Epilepsi kısmen de olsa hayatınızı etkileyebilir, ama normal, aktif bir hayat sürmenizi engellemez. Bazı meslekler dışında yapamayacağınız hiçbir şey yoktur. 20. Anne-Babalar! Çocuğunun kendini hasta olarak görmesine ya da epilepsiyi bir özürmüş gibi kullanmasına izin vermemelidir. 21. Epilepsi çalışmanıza ve işinizde başarılı olmanıza engel olacak bir hastalık değildir. Unutmayınız ki; dünyada bir çok ünlü ve başarılı insan da epilepsi hastalığına sahiptir.
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN HEPİNİZE TEŞEKKÜRLER…