ANTİDEPRESAN İLAÇ ÇEŞİTLERİ Antidepresan ilaçlar kimayasal yapıları (trisiklinler) ve etki ettikleri resöptör tipleri (serotonerjik, noradrenerler) ya da geliştirme dönemlerine göre birinci ,ikinci ve üçüncü kuşak antidepresanlar olarak sınıflandırılırlar.
TRİSİKLİK ANTİDEPRESANLAR (BİRİNCİ KUŞAK) Norepinefrin serotonin ve geri emilimini baskılayarak etkilerini gösterirler. Karaciğerde metabolize olur ve plazma proteinlerine yüksek Serotonin ve norepinefrin geri alımına etkisi teropatik etkiyi sağlar.
ÖZGÜL SEROTONİN GERİ ALIM İNHİBİTÖRLERİ (SSRI) (İKİNCİ KUŞAK) Klinik etkinlik açısından trisiklin antidepresanlardan farklı olmasalar da yüksek dozlarda toksisite açısından üstünlük sağlarlar.Kolay tolere edilirler.Antikolinerjik (santral sinir sistemi) ve kardiyotoksisiteleri yoktur. Bu grup ilaçların temel etki düzeneği serotonin aracılığıyladır.Antidepresan etkisinin geç başlaması otoreseptörlerdeki duyarsızlaşmanın geç dönemde ortaya çıkmasına bağlıdır.
SEROTONİN VE NORADRENALİN GERİ ALIM İNHİBİTÖRLERİ (ÜÇÜNCÜ KUŞAK) Venlafaksin Serotonin ve noradrenalin geri emilimini bloke ederler. Düşük dozlarda serotonin yüksek dozlarda noradrenalin üzerindeki etkisi belirgindir. Karaciğerde sitokrom enzimleri ile metabolize olurlar. Metabolitleri böbrekler aracılığı ile atılır.Hepatik yetmezlik ve böbrek yetmezliğinde klirensi azaltır.
MİANSERİN VE MİRTAZAPİN MİLNACİPRAN Serotonin ve noradrenalin geri alımını bloke eder.Güçlü serotonin ve noradrenalin geri alım inhibitörüdür.Sinerjik farmakoloik özelliği nedeniyle antideprasan etkinliğin arttığı düşünülmektedir. MİANSERİN VE MİRTAZAPİN Derin uykuyu arttırılar.Anksiyete giderici ve uyku düzenleyici özellikleri vardır.Sedasyon etkisi düşük dozlarda belirgindir.Karaciğer ve böbrek yetmezliğinde atılımı etkilenebilir.
SEÇİCİ NORADRENALİN GERİ ALIM İHİBİTÖRLERİ (ÜÇÜNCÜ KUŞAK) REBOKSİLİM Enerji azlığı,motivasyon eksikliği olan hastalarda daha etkin olması beklenir.Böbrek ve karaciğer hastalarında doz yarı yarıya indirilmelidir. Yan etkileri Ağız kuruluğu, insomnia, kabızlık, terlemede artma, hipotansiyon, sık idrara çıkma, başdönmesi, taşikardidir.
DOĞAL ANTİDEPRESAN= SARI KANTARON Kantaron bünyesinde bulunan aktif bileşenler hafif ve orta şiddette depresyonu gidermede, strese karşı dayanıklı olmada çok etkili ve başarılıdır SARI KANTARON’ NUN ETKİLERİ : Stres ve zihinsel yorgunlukta Hafif ve orta dereceli depresyonda Sinirleri yatıştırır Stres ve depresyon kaynaklanan mide ağrılarında etkili
Stres kaynaklı uykusuzlukta etkili Mide – bağırsak spazmlarını çözücü Menopoz dönemi sıkıntıları giderici Antiseptik ve analjezik YAN ETKİLERİ: Doz aşımında alerji yapabilir. Hamilelikte doktor kontrolünde kulanılır. Yaprak çayın içilmesinden sonra hassasiyet görülebilir.Cilde haricen uygulanması durumunda güneş ışığına maruz kalınmamalıdır.
ANTİDEPRESAN İLAÇLAR HANGİ HASTALIKLAR İÇİN KULLANILIR? Antidepresan ilaçlar depresyon tedavisinde kullanıldığı gibi depresyon dışındaki bir takım ruhsal ve fiziksel hastalıkların tedavisinde de kullanılmaktadır. Ruhsal hastalıklardan panik atak,anksiyete gibi durumlar(korkular),alkol ve madde bağımlılığı tedavisinde,kullanılabilir. Ayrıca ağrı kesici olarak (kanser ağrıları, kas ağrıları gibi…), Çocukluk döneminde gece işemesi tedavisinde antidepresan kullanımı söz konusudur.
ANTİDEPRESAN İLAÇLAR VUCUDA NASIL ETKİ EDERLER Antidepresan ilaçlar beyinde eksik olan birtakım kimyasalların düzeyini arttıran ilaçlardır. Bu ilaçlar merkezi sinir sistemine geçerek nöronların ucundaki bir takım özgün pompaları baskılayarak nöronlar arasındaki bu kimyasal maddeleri arttırmak suretiyle etkilerini gösterirler. İnsan beynini etkileyerek etki gösteren diğer ilaçlardan farklı olarak birey üzerindeki etki mekanizması ve arttırdığı maddeler farklılık gösterir. Antidepresanların etkisi kullanılmaya başlandıktan 2-3 hafta sonra ortaya çıkar.
ANTİDEPRESAN İLAÇ KULLANILIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR? Antidepresan ilaçlar mutlaka hekim önerisiyle kullanılmalıdır. Eğer kişide gerçekten depresyon yok ise gereksiz ilaç kullanımının kişiyi depresyona sokabilme tehlikesinden dolayı çok dikkat edilmelidir. Ayrıca tedavi sonrası ilaç bırakımıda yine doktor kontrolünde olmalıdır.
ANTİDEPRESAN İLAÇLAR NE KADAR SÜRE KULLANILIR? İlaç tedavi süresi kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Kişinin özelliklerine göre farklı ilaçların kullanılması mümkündür.Bu durum sürenin farklanmasına yol açar. Antidepresan tedavisinde en az süre 6 aydır. Depresyon dışındaki durumlarda standart tedavi süresi yoktur. Genel olarak kullanım süresi hastanın durumuna ve hekimin kararına bağlı olarak değişir..
ANTİDEPRESAN İLAÇLARIN YAN ETKİLERİ NELERDİR? Farklı antidepresan gruplarının yan etkisi de farklılık gösterir. Örneğin;trisiklik antidepresan gruplarının olası yan etkileri daha fazladır.Bunlar; > Ağız kuruluğu > İdrar birikmesi > Kalp çarpıntısı > Kabızlık > Uykuya eğilim ve sersemlik .
Daha fazla tercih edilen ilaçlarda örneğin; seçici seratonin geri alım inhibitörlerinde bahsedilen yan etkiler daha az görülmekle birlikte seratonin hormonu miktarının artmasından kaynaklanan iştah kaybı devamında kilo kaybı da görülebilmektedir
HAMİLELİKTE ANTİDEPRESAN KULLANIMI Eğer antidepresan tedavinin kesilmesi sakıncalı ise hamilelikte en az riskli olan ilaç grubu seçilmelidir. Antidepresan tedavi kesilmesi gerekli ise doğumdan yaklaşık 2 hafta önce kesilmeli ve doğumdan sonra psikiyatrın görüşüne başvurarak doğum sonrası depresyon bulguları aranmalıdır.
Özellikle depresyon belirtileri hafif olan kadınlarda ise ilaç yerine psikoterapi denenmelidir Madolyonun diğer bir yüzü ise araştırmalara göre antidepresana ihtiyacı olup bebeğe zarar verebilir endişesiyle antidepresan almayan annelerin bebeklerinin doğumdan sonra daha huzursuz oldukları ve daha çok ağladıkları görülmektedir.
Ayrıca doğumdan sonra bu kadınlarda doğum sonrası depresyon da daha sık görülmekte ve anneler bebeklerine yeteri kadar ilgi gösterememektedirler. Sonuç olarak, depresyon sorunu yaşayan bir annenin aldığı ilaçlar kadar, tedavi olmazsa meydana gelen veya ağırlaşan depresyon da zehir etkisi gösterebilmektedir. Bu konuda doğum hekimi kararı kesinlikle anne adayına bırakmaktadır.
Emzirme döneminde de özellikle doğum sonrası depresyon yaşayan annelerin de zaman zaman antidepresan kullanmaları gerekebilir. Bebeğe geçen ilaç dozu annenin yaklaşık 2 katı olmasına rağmen bunun bebeğe zarar verdiği halen kanıtlanamamıştır.
ÇOCUKLARDA ANTİDEPRESAN KULLANIMI Çocukluk çağında ortaya çıkan depresyon vakalarında hekimler yetişkinler için kullanılan antidepresanlardan faydalanmaktadır. Ancak çocuklar diğer hastalıklarda olduğu gibi özel bir grup oluşturduklarından ilaç seçiminin dikkatli yapılması gerekir.
Çocukluk çağında antidepresanlar depresyon dışında bir takım hastalıklar içinde kullanılabilinir.Örneğin;gece işemesi,anksiyete probelmleri gibi… İlaç seçimi hastanın özelliklerine ve hekimin tercihine göre seçilir. Sadece çocuklarda kullanılabilecek özel bir antidepresandan bahsetmek güçtür.
ANTİDEPRESAN KULLANMAK İNTİHARA YOL AÇAR MI? Depresyon tedavisinde ilk 2-3 haftalık dönemlerde ilaçların etkisi ortaya çıkmamaktadır.Bu yüzden tedavi sürecinde en riskli dönem ilk 3 haftadır. Yani hasta hala kendini kötü hissetmekte ,hatta tedavi öncesinde varolan intihar düşüncesi halen kafasında bulunmaktadır. İntihar fikirleri hala devam etmekteyken hastanın beyninde kullanılan ilaçların etkisiyle artan amin etkisinden dolayı kişide intihar riski olabilmektedir.
ANTİDEPRESANLAR BAĞIMLILIK YAPAR MI? Antidepresanlar fiziksel bağımlılık yapmaz. Yani antidepresan kullanımı sırasında tolerans gelişmez Tolerans gelişimi : size iyi gelen belli bir dozun bir süre sonra yeterli olmamasıdır. Antidepresanlar için bu söz konusu değildir Tedavi edici bir doz uzun aylar boyunca artırılmadan hatta azaltılarak aynı etkiyi sürdürür Ayrıca yeterli süre kullandıktan sonra bu ilaçlar kesildiğinde yoksunluk belirtileri görülmez .
ANTİDEPRESAN İLAÇLARI BIRAKIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR? Antidepresanlarla tedavinin sonrasında hekim önerisiyle ilacın bırakılması gerekilmektedir. İlacın bırakılması gereken süreden daha uzun süre kullanılması durumundaysa gereksiz ilaç kullanımı ve bir takım yan etkiler ortaya çıkabilmektedir. İlacın gerekenden erken bırakılması durumunda hastalık tam tedavi olmayıp tekrarlama gibi bir riski söz konusudur.
Bazı ilaç molekülleri kanda uzun süre varlığını devam ettirdiği için bunların bırakılmasında herhangi bir özel durum söz konusu değildir.İlaç aniden kesilebilir. Ancak bazı ilaçların kanda kalma süreleri az olduğu için ve beyin bunların oluşturduğu etkiye alışmış olduğu için ilacın kesilmesiyle bir anda beyindeki kimyasal maddelerde ani değişiklikler ortaya çıkar
Bu ani değişiklerin sonucu olarak da kişi bazı olumsuzlukları yaşamaktadır. Buna ‘kesilme tablosu’ de mekteyiz. Bu etkiyi gösteren ilaçların ‘antidepresanlarda dahil’ hekim kontrolünde dozları azaltılarak bırakılmalıdır.
Antidepresanların birden bırakılması durumunda kişide bir takım his bozuklukları,sinirlilik,uyku bozuklukları,kabus görme,çarpıntı,bulantı,kusma gibi şikayetler ortaya çıkabilir. Kesilme tablosu her hastada görülmediği gibi ilaç bırakımı söz konusuysa muhakkak hekime başvurmak gerekir. .
BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ BETÜL ÖNEN :04-06-7780